به گزارش بازار، چند سالی است که نام ماهی تیلاپیا در کشور بسیار شنیده می شود، تیلاپیا نام رایج حدود 100 گونه ماهی سیچلاید است، از راسته سوف ها است، این ماهی ها در رودخانه ها، تالاب ها، آبگیرها، دریاچه ها در آب های شیرین زندگی می کنند، اما برخی از گونه ها در آب های شور نیز یافت می شوند. به دلیل قدرت تولیدمثلی بالا و سازگاری با محیط های جدید، توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده اند، اما در ایران مخالفانی دارند. .
تیلاپیا یکی از مهم ترین گونه های مهاجم شناخته شده در جهان است و به گفته کارشناسان در صورت ورود به آب های یک کشور به راحتی با محیط جدید سازگار شده و فضا را برای گونه های بومی کاهش می دهد. زیستگاه اصلی این ماهی شرق آفریقا به ویژه کنیا است. ژاپنی ها ماهی تیلاپیا را از مالزی به کشور خود آوردند و آن را به عنوان یک گونه مولد معرفی کردند.
امروزه ماهی تیلاپیا در ژاپن، روسیه، هند و بخش‌هایی از آمریکا و اروپا پرورش می‌یابد، البته در چند استان ایران نیز به صورت پایلوت پرورش داده می‌شود. از فاضلاب گرفته تا آب های کم اکسیژن می تواند زیستگاه این ماهی باشد.
این ماهی از انعطاف پذیری اکولوژیکی بالایی برخوردار است بنابراین می تواند به رقیبی جدی برای سایر گونه های بومی تبدیل شود به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست با تکثیر و پرورش آن مخالف است زیرا تهدیدی برای گونه های آبزی بومی کشور خواهد بود.اما سازمان صیادی بر تولید انبوه این ماهی و گنجاندن آن در سبد خانوار اصرار دارد.
تولید ماهی تیلاپیا در 144 کشور جهان انجام می شود.
چندی پیش رئیس سازمان شیلات ایران اعلام کرد که محدودیت های تولید ماهی تیلاپیا در کشور رفع شده و تولید این محصول در کشور افزایش می یابد تا به گونه ای تجاری مانند ماهی قزل آلا تبدیل شود.
حسین حسینی با اشاره به اینکه ماهی تیلاپیا در 144 کشور دنیا تولید می شود، افزود: ظرفیت های زیادی برای تولید این محصول در کشور وجود دارد و با تلاش های صورت گرفته نگرانی های زیست محیطی این نوع تولید آبزیان در کشور مرتفع شده است. استان های خراسان جنوبی، خراسان رضوی، قم، یزد و سمنان مجوز زیست محیطی تولید ماهی تیلاپیا را دریافت کرده اند اما در استان های مشابه نیز پیگیر تولید این گونه هستیم.
وی بیان کرد: در گام اول تولید این محصول در تمامی استان هایی که به منابع آب طبیعی دسترسی ندارند انجام می شود و در مراحل بعدی با رعایت دستورالعمل در سایر استان ها نیز تولید می شود.
با این حال مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: شیلات اعلام کرده که قصد دارد ماهی تیلاپیا را به صورت انبوه تولید و به گونه ای تجاری مانند ماهی قزل آلا تبدیل کند. سوال اینجاست که شیلات با کدام نهاد در این مورد صحبت کرده است؟ با چه سندی اعلام می کنید که تولید ماهی تیلاپیا در کشور آزاد شده است؟
غلامرضا ابدالی افزود: شیلات در این گزارش به تولید و پرورش ماهی تیلاپیا در چند استان اشاره کرده است، ضمن اینکه مجوز تولید این ماهی در سال 1396 به صورت پایلوت در استان های خراسان جنوبی، سمنان، یزد و کرمان صادر شده است. در صورت ایمن بودن باید مجوز آن را تمدید کرد اما نتایج بررسی ها در این استان ها نشان داد که این روند موفقیت آمیز نبوده و نتیجه برای سازمان محیط زیست قابل قبول نبود زیرا به نظر می رسد این ماهی به بیرون راه پیدا کرده است. آب ها
محدودیت و ممنوعیت تولید پیلاپیا در کشور به قوت خود باقی است
مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان محیط زیست تصریح کرد: شرط سازمان حفاظت محیط زیست برای اعطای مجوز برای پرورش ماهی تیلاپیا این بود که باید در استانی باشد که علاوه بر عدم دسترسی به فضای باز. دریا و آبهای خارجی نیز رودخانه ندارد، اما نتیجه پایش این استانها موفق نبوده و وارد آبهای خارجی شده است، بنابراین سازمان محیط زیست مجوز را تمدید نکرده و تصمیم بر عدم صدور مجوز جدید است.
وی ادامه داد: محدودیت و ممنوعیت تولید پیلاپیا در کشور همچنان پابرجاست و سازمان محیط زیست همچنان آن را بسیار تهاجمی و تهدیدی بسیار خطرناک برای محیط زیست و منابع آبی کشور می داند.
ابدالی گفت: استان های خراسان جنوبی، سمنان، یزد و کرمان پایلوت هستند که به آب آزاد دسترسی ندارند و از ابتدا قرار بود در این استان ها به صورت پایلوت پرورش این نوع ماهی انجام شود و پس از آن تصمیم گیری شود. اکنون که نتایج به دست آمده و مطلوب نبوده است، محیط زیست دیگر مجوز خود را تمدید نخواهد کرد.
وی تاکید کرد: پس از این ده ها جلسه با سازمان شیلات برگزار کردیم اما از توضیحات آنها قانع نشدیم و دانشگاه شهید بهشتی ارزیابی ریسک ماهی تیلاپیا را انجام داد و در نتیجه ماهی تیلاپیا به عنوان گونه بسیار مهاجم ارزیابی شد. که تحت هیچ شرایطی نباید از آن استفاده کرد.” همچنین مرکز تحقیقات شورای اسلامی با انجام تحقیقاتی در این زمینه به این نتیجه رسید که ماهی تیلاپیا یک گونه مهاجم است. این مرکز همچنین تاکید کرد که ماهی تیلاپیا در کشور پرورش داده نشود.
وی بیان کرد: در یک سال و نیم اخیر جلسات متعددی با سازمان شیلات، اساتید دانشگاه، متخصصان و صاحب نظران این حوزه برگزار کردیم اما هیچ یک از آن جلسات ما را قانع نکرد که باید این گونه را پرورش داد یا به کشور آورد.
وی یادآور شد: طبق قانون سازمان حفاظت محیط زیست مرجع قانونی شناسایی گونه های حیوانی مهاجم است و در فهرستی که تهیه و منتشر می کنیم، ماهی تیلاپیا جزو گونه های بسیار مهاجم است، بنابراین سازمان محیط زیست هنوز این موضوع را صادر نکرده است. مجوز برای پرورش ماهی تیلاپیا
