بازار؛ گروه ایران: روزهای اوج مصرف برق در تابستان سپری شد، اما نگرانی در مورد آینده صنعت برق همچنان ادامه دارد. بخشی از نگرانی فعالان حوزه برق و کارشناسان اقتصادی ناشی از احتمال قطعی برق در فصل زمستان به دلیل کمبود گاز است و برخی دیگر پا را فراتر گذاشته و به رشد قابل پیش‌بینی مصرف اشاره کرده‌اند. برق در اوج سال. آینده صحبت می کند.
این در حالی است که مجتبی توانگر، عضو کمیسیون اقتصادی شورای اسلامی، کمی بیشتر به مشکل عدم تعادل برق در کشور می پردازد.
وی در گفتگو با خبرنگار ما می گوید: برای حل مشکل صنعت برق باید تلاش کنیم قیمت ها واقعی شود. متاسفانه سال هاست که یارانه انرژی را به اشتباه پرداخت می کنیم. این در حالی است که پرداخت این یارانه وضعیت معیشتی مردم را بهبود نداده، بلکه صنایع را بیش از پیش عقب انداخته است. بنابراین بهره وری واحدهای صنعتی هر روز در حال کاهش است. طبیعی است زیرا هزینه های انرژی بخشی از هزینه تولید است و به همین دلیل واحدهای صنعتی به دنبال استفاده از تجهیزات و فناوری های روز نیستند.
وی با بیان اینکه قیمت برق در ایران بسیار ارزان است و باعث افزایش مصرف بی رویه انرژی به ویژه برق شده است، معتقد است: در خصوص بی عدالتی و هدفمند نشدن یارانه انرژی همین بس که عشر (ثروتمندان) ) 2.3 برابر بیشتر از دهک اول انرژی مصرف می کند.
متن کامل گفتگو با مجتبی توانگر، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس را در ادامه می خوانید:
ایران جزو سه کشور برتر پرداخت کننده یارانه انرژی است. اما سوال اینجاست که این یارانه ها که هر ساله بار مالی سنگینی را بر دوش دولت تحمیل می کند چقدر موثر بوده است.
* قوانین موجود در حوزه برق را تا چه اندازه رفع موانع و مشکلات این حوزه به ویژه فعالان غیردولتی در حوزه تولید برق می دانید؟
در سال های اخیر قوانین زیادی در زمینه برق تصویب شده است. برخی از این قوانین اجرایی و برخی دیگر در آرشیو پوسیده می شوند. اما به نظر من، بسیاری از مشکلاتی که امروز در حوزه انرژی با آن مواجه هستیم، نتیجه همین پرداخت بی رویه یارانه هاست. همانطور که آمارهای جهانی نشان می دهد ایران جزو سه کشور برتر پرداخت کننده یارانه انرژی است. اما سوال اینجاست که این یارانه ها که هر ساله بار مالی سنگینی را بر دوش دولت تحمیل می کند چقدر موثر بوده است. در مورد غیرمنصفانه و هدفمند نبودن یارانه انرژی همین بس که دهک دهم (ثروتمندان) 2.3 برابر دهک اول انرژی مصرف می کند. همچنین پرداخت این یارانه نیز وضعیت معیشتی مردم را بهبود نداده و صنایع را به تاخیر انداخته است به طوری که بهره وری واحدهای صنعتی روز به روز کاهش می یابد. همچنین طبیعی است زیرا هزینه های انرژی بخشی از هزینه کل تولید است و به همین دلیل واحدهای صنعتی به دنبال استفاده از تجهیزات و تکنولوژی روز نیستند. به همین دلیل است که من معتقدم برای حل مشکل صنعت برق باید از واقعی بودن قیمت ها اطمینان حاصل کنیم.
قیمت یارانه ای برق در سال های اخیر باعث ایجاد شکاف بین درآمد و هزینه شرکت توانیر شده است. جالب است بدانید که تفاوت فاحشی بین قیمت تمام شده و عرضه برق در کشور وجود دارد و این نسبت ۶ به ۱ اعلام شده است.
* هزینه تولید برق در ایران بالاست و اقتصاد برق فراموش شده است؟
نباید فراموش کرد که قیمت یارانه ای برق در سال های اخیر بین درآمد و هزینه شرکت توانیر فاصله ایجاد کرده است. جالب است بدانید که تفاوت زیادی بین قیمت تمام شده و قیمت عرضه برق در کشور وجود دارد و این نسبت 6 به 1 اعلام شده است. برق در ایران 6 برابر قیمت فروش آن است. در چنین شرایطی چگونه می توان به اصلاح اقتصاد برق در کوتاه مدت و پرداخت بدهی ها امیدوار بود؟ اما می توان امیدوار بود که افزایش تعرفه ها به ویژه صنایع به بهبود شرایط صنعت و پرداخت بدهی ها کمک کند.
اما مشکل دیگر این صنعت به دولتی بودن اقتصاد آن برمی گردد. متأسفانه باید اشاره کنم که سرمایه گذاری در صنعت برق از زمانی که قیمت برق توسط دولت تعیین می شد و خریدار برق خود دولت بود متوقف شده است و در بسیاری از موارد پرداختی برای برق خریداری شده به حساب می آید. تهیه کنندگان. با تاخیری طولانی و این زنگ خطری برای گفتن است
اگر قصد اصلاح اقتصاد برق را داریم، اول از همه باید تصویر روشن و درستی از قیمت نهایی این محصول داشته باشیم. بنابراین لازم است سهم گاز در قیمت کل برق روشن شود.
* به طور کلی مجلس برای بهبود اقتصاد برق چه سازوکاری را پیشنهاد داده است؟ نگرانی فعالان صنعت انرژی برای ایجاد انگیزه لازم برای سرمایه گذاری در این صنعت چگونه قابل رفع است؟
قطعا اگر به دنبال اصلاح اقتصاد برق هستیم، اول از همه باید تصور روشن و درستی از قیمت نهایی این محصول داشته باشیم. بنابراین لازم است سهم گاز از کل قیمت برق مشخص شود تا سرمایه گذاران به درستی متوجه شوند که در اقتصاد برق با چه فضایی مواجه هستند.
همچنین نباید از این نکته غافل شد که سوخت ارزان تنها بخشی از قیمت کل برق است و عواملی مانند نیروی کار، نگهداری، توسعه و … سهم مشخصی در قیمت کل برق دارند که بر خلاف سوخت، ارزان نیستند قیمت آنها ثابت نمی ماند. این پارامترها با توجه به شاخص های اقتصادی به طور مستمر افزایش می یابند و مشارکت بالایی در قیمت کل تولید برق دارند. بنابراین دولت نمی تواند تاثیر سایر نهاده های تولید بر قیمت تمام شده برق را به بهانه ارزان بودن سوخت نادیده بگیرد.
بررسی نرخ خرید برق نیروگاه ها اولین و اصلی ترین راه حل برای عبور از بحران کنونی است
* با توجه به اینکه منابع حاصل از افزایش درآمد حاصل از فروش برق به بخش خصوصی برای مطالبات بخش خصوصی تخصیص نمی یابد و از سوی دیگر نرخ خرید برق از نیروگاه ها با توجه به هزینه های تولید آنها منطقی نیست، چگونه است. آیا چشم انداز ادامه این روند را می بینید؟
بیشتر این چالش ها در قوانین قبلی ذکر شده است. به عنوان مثال در ماده (10) قانون برنامه ششم توسعه آمده است که خسارات ناشی از دیرکرد مطالبات نیروگاهی باید به نحوی جبران شود. همچنین فرض بر این است که بخشی از مطالبات تولیدکنندگان برق تحت پوشش افزایش درآمد حاصل از افزایش نرخ برق صنایع مصرف کننده انرژی قرار گیرد. اما می بینیم که وزارت نیرو بار اجرای قوانین را ندارد.
علیرغم همه تاکیدات و قوانینی که داشتیم، همچنان شاهد هستیم که تولیدکنندگان برق حتی برای وصول مطالبات خود در محل فروش برق با همان قیمت تکلیفی با مشکل مواجه هستند. زمانی که نیروگاه در وصول مطالبات خود با مشکل مواجه می شود و مجبور می شود برق را به قیمت اجباری به دولت به عنوان خریدار اصلی خود عرضه کند، قطعا در تامین مالی، توسعه و سرمایه گذاری های جدید با مشکل مواجه خواهد شد، در حالی که سایر سرمایه گذاران نیز در این زمینه هستند. موقعیت ها در شرایطی که هیچ انگیزه ای برای ورود به صنعت برق نخواهند داشت. بنابراین بازنگری در تعرفه خرید برق نیروگاه ها اولین و مهمترین راه حل برای عبور از بحران کنونی است.
قیمت تعیین شده برای برق در صنایع بزرگ مانند فولاد با سایر بخش ها متفاوت است. به نظر می رسد در تعیین قیمت برق باید تفکیک دقیق و صحیحی بین مناطق مولد و غیر مولد صورت گیرد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، آزادسازی قیمت برق می تواند بر سایر صنایع و بخش های اقتصاد تاثیر بگذارد. با این حال آیا این رویه باید رعایت شود؟
قطعا درست است. اما فراموش نکنیم که نمی‌توانیم بازارها و قیمت‌ها را به‌طور مستمر و دائمی کنترل کنیم. باید بگذاریم بازار مسیر خودش را طی کند، آن وقت خواهیم دید که همه مشکلات در قالب عرضه و تقاضا حل می شود. به عنوان مثال، اکنون قیمت تعیین شده برای برق در صنایع بزرگ مانند فولاد با سایر بخش ها متفاوت است. همچنین نرخ های متفاوتی برای مشترکین مسکونی و تجاری و … در نظر گرفته شده است. به نظر می رسد در تعیین قیمت برق باید تفکیک دقیق و صحیح مناطق مولد و غیرمولد صورت گیرد.
همه دغدغه ها و غم های وزارت نیرو در رویه مدیریت مصرف در کشور بیشتر رخ داده و به فراموشی سپرده شده است. تلاش خواهیم کرد ابزارهای قانونی لازم را برای کنترل رشد غیرمنطقی مصرف برق فراهم کنیم
* مجلس در راستای وظیفه خود در نظارت بر اجرای صحیح قوانین، چه اقداماتی برای ارتقای اصلاحات در روند اجرای هر یک از قوانین به ویژه قوانینی که برای حمایت از بخش خصوصی وضع شده است، انجام داده است؟
در سال های اخیر تمام مشکلات وزارت نیرو افزایش تولید بوده و در عمل مدیریت مصرف در کشور به فراموشی سپرده شده است. تلاش خواهیم کرد ابزارهای قانونی لازم را برای کنترل رشد غیرمنطقی مصرف برق فراهم کنیم. مجلس به دنبال مدیرانی است که نسبت به تعهدات خود پاسخگو باشند و در صورت کوتاهی در اجرای قوانین و مصوبات مجلس، باید در برابر مراجع قضایی پاسخگو باشند.
