این اتفاق حدود 100 روز پس از کودتای 28 مرداد 1332 و سقوط دولت دکتر محمد مصدق و روی کار آمدن دولت کودتای فضل الله زاهدی رخ داد و به گفته مورخان، خشم و افسردگی ناشی از سقوط رخ داد. نخست وزیر ناسیونالیست ایران هنوز در دسترس عموم است و کشور در بحران بود.
25 آذر 1332، سه دانشجو در دانشکده فنی دانشگاه تهران آنها با گلوله سربازان شاه کشته شدند. قربانیان بخش کوچکی از دانشجویانی بودند که به احیای روابط ایران با انگلیس و ورود قریب الوقوع نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران اعتراض کردند.
اما ماموران به سوی دانشجویان تیراندازی کردند که در نتیجه آن سه دانش آموز کشته و تعدادی دیگر زخمی شدند. احمد خندچی ، آذر (مهدی) شریعت رضوی و مصطفی بزرگ نیا قربانیان این حادثه بودند
فردای آن روز ریچارد نیکسون وارد تهران شد و با حضور ده ها سرباز موفق به دریافت دکترای افتخاری حقوق از دانشگاه تهران شد که نوعی تحقیر و دهان پیچ خورده شاه در مقابل اعتراضات دانشجویی محسوب می شد. . مراسم روز 16 آذر از سوی کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور از آن روز به عنوان روز دانشجو نامگذاری شد و تا کنون به قوت خود باقی است.
ابراهیم یزدی، دبیرکل فقید نهضت آزادی که از شاهدان عینی این ماجرا بود، گزارش این حادثه در ادامه روایت او آمده است.
در اوایل آذر 1332 خبر ورود ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران منتشر شد. همزمان تصمیم گرفته شد روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس که از زمان دکتر محمد مصدق قطع شده بود برقرار شود. هر دو موضوع در نهضت مقاومت ملی مطرح و مطرح شد و لازم تشخیص داده شد که اقدام اعتراضی صورت گیرد.
تجربه نه چندان موفق همکاری با حزب توده
با توجه به تجربه نه چندان موفق همکاری و هماهنگی با حزب توده، در کمیته دانشگاه بحث کردیم که این بار تظاهرات بدون اطلاع و هماهنگی با حزب توده انجام شود. می دانستیم که اگر شروع کنیم، اعضا و هواداران حزب توده به ما خواهند پیوست.
از روز شنبه 14 دسامبر، برنامه تظاهرات از کلاس های درس با سخنرانی علیه ورود نیکسون و ارتباط با انگلیس آغاز شد و سپس از کلاس ها تا جلوی هر دانشکده ادامه یافت.
فرض بر این بود که اگر با نیروهای نظامی و دانشجویان دانشکده ها مقابله نکنیم، هنگام خروج از دانشکده جمع می شدند و تظاهرات در داخل دانشگاه ادامه می یافت. اگر مشکلی نیست گروهی از دانشگاه خارج شویم. اما آن روز دانشگاه تبدیل به پادگان نظامی شده بود و نظامیان همه جا را اشغال کرده بودند.
ضرب و شتم و برهنه افسران
بعدازظهر شنبه یکی از سربازان و کارآگاه پلیس معترضان را به سمت دانشکده داروسازی تعقیب کردند. دانش آموزان این دو نفر را به طبقه دوم کشانده و در آنجا محاصره کرده و پس از ضرب و شتم شدید لباس هایشان را درآورده و رها کردند.
پس از دقایقی نیروهای نظامی دانشگاه را محاصره کردند و بسیاری از دانشجویان را دستگیر کردند و با کت و تجهیزات آزمایشگاهی به فرمانداری تهران بردند.
استاد دانشگاه در مواجهه با درخواست یک گروهبان
روز دوشنبه شانزدهم آذر از صبح اول اوضاع تغییر کرد. تعداد سربازان بیش از حد انتظار افزایش یافت. در دانشکده فنی اوضاع کاملاً آشفته بود.
گروهبانی که برای دستگیری سه نفر از کسانی که صبح شعار می دادند به کلاس می رود و با خشونت از معلم می خواهد که سه نفر مذکور را تحویل دهد. معلم مربوطه بسیار عصبانی است و دستور می دهد که به فرمانده خود بگویید بیاید. اما سرباز گفت مسلسل را به سمت او گرفت و گفت: این فرمانده من است.
این اقدام باعث خروج استاد از کلاس و شکایت از رئیس دانشکده می شود. دقایقی بعد زنگ عمومی به صدا درآمد و دانش آموزان از کلاس ها بیرون دویدند. با دیدن این وضعیت خشم دانشجویان بیشتر شد و با دیدن سربازان در کلاس و کتابخانه خشم آنها فوران کرد و به شدت نسبت به ورود نظامیان به دانشگاه اعتراض کردند.
تیراندازی با مسلسل در سالن داخلی دانشکده فنی
در این لحظه تیراندازی با مسلسل در سالن داخلی دانشکده فنی آغاز می شود. دانش آموزان عقب نشینی کردند و سالن ساکت شد و فقط سه دانش آموزی که افتاده بودند در خون ماندند.
آنها می مانند.همه دیوارها غرق خون بود. گلوله ها لوله های آب را سوراخ کرده بود و باعث شده بود که تمام سطح اتاق به سرعت با آب آغشته به خون پوشیده شود.
احمد قندچی، بوژرنیا و مهدی شریعت رضوی همچنان ناله می کردند. دیدن رنگ و بوی خون سربازان را مست کرده بود و با چند گلوله دیگر خیالشان را راحت می کرد. سکوت فرا رسید و دقایقی بعد کامیون های نظامی به سرعت اجساد شهدا را از محل حادثه خارج کردند و از دسترس دانش آموزان دور کردند.
همدلی دانشگاه های مطرح دنیا با دانشگاه تهران.
کمیته نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران بلافاصله عزای عمومی و آن روز را تعطیل اعلام کرد و بعد از ظهر آن روز دانشجویان با آرامش و آرامش کلاس را ترک کردند. ساعت پنج بعدازظهر فقط صدای حرکت سربازان سکوت مطلق و غم انگیز دانشگاه را شکست. سکوت مرگبار وحشتناکی دانشگاه را فرا گرفت.
روزنامه نگاران خارجی که این خبر را دریافت کردند، بلافاصله ماجرا را گزارش کردند و این باعث خشم، خشم، رسوایی، شرمساری و فراوانی دولت جهان شد. بسیاری از مشهورترین دانشگاه های جهان در همبستگی با دانشگاه تهران یک روز تعطیل کردند.
منبع: ایرنا
