مهدی جلیلیان، بازار; عمر کشت گسترده زعفران در برخی از شهرستان های استان یزد به ویژه بهاباد به دو دهه نمی رسد اما در این مدت کوتاه این محصول توانسته نام مناطقی مانند بهاباد را جهانی کند چرا که به دلیل نوع خاک، روش کشت و روش جمع آوری، کیفیت زعفران بهاباد از همه زعفران های دنیا بهتر است و این نکته ای است که کارشناسان به آن اشاره کرده اند.
خراسان جنوبی و رضوی همچنان از نظر کمیت کشت در رتبه های تولید طلای سرخ در کشور و حتی جهان قرار دارند، اما از نظر کیفیت، زعفران گاوی بهاباد گوی سبقت را از تولیدکنندگان زعفران ربوده است. در حال حاضر زعفران در شهرستان های بافق، بهاباد، تفت، ابرکوه، یزد و مهریز کشت می شود، اما زعفران بهاباد از نظر بافت و کمیت خاک بهترین زعفران استان یزد است.
کارشناسان زعفران کار رایحه و رنگ این محصول بهاباد را با محصولات سایر استان های کشور متفاوت می دانند. با وجود تمام خصوصیات زعفران بهاباد، این محصول به دلایل مختلف هنوز ناشناخته است و شاید کمتر کسی از زعفران با برند این شهر استفاده کرده باشد.
فروش عمده زعفران بهاباد به تجار سایر استانها
تا چند سال پیش اکثر کشاورزان شهرستان بهاباد محصولات خود را به صورت عمده به تجار خراسان جنوبی می فروختند و همچنین زعفران بهاباد را با برندهای خاص خراسان جنوبی بسته بندی و روانه بازار می کردند. کشاورزان بهابادی بعد از اینکه متوجه ضرر و زیان خود در این راه شدند و محصولشان هرگز نام و نشانی نخواهد داشت، کمتر به سراغ تجار و خریداران استان های دیگر رفتند و خودشان اقدام به فروش آن کردند.
فروش زعفران توسط کشاورزان بهابادی به ساده ترین شکل ممکن انجام می شود و هنوز نام و نشانی از بهاباد و زعفران آن در بازار این محصول وجود ندارد.
فروش زعفران توسط کشاورزان بهابادی به ساده ترین شکل ممکن انجام می شود و هنوز نام و نشانی از بهاباد و زعفران آن در بازار این محصول وجود ندارد زیرا آنها این محصول را بدون بسته بندی با آرم، نام و برند به فروش می رسانند.
محمدعلی اخوان یکی از تولیدکنندگان اصلی زعفران بهاباد در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: پس از خشک شدن کلاله گل زعفران آن را بسته بندی می کنیم و از آنجایی که اکثر مشتریان با آن آشنایی دارند محصول را به فروشگاه تحویل نمی دهیم. . . تا سال گذشته برای بسته بندی زعفران از کیسه های پلاستیکی کوچک استفاده می کردیم، اما امسال از پاکت های کاغذی زیپ دار استفاده می کردیم اما زعفران ما نام و نشانی ندارد.
وی افزود: بسته ها عمدتاً یک و سه تکه است و پس از آماده شدن به اقوام و دوستان خود در یزد و سایر شهرستان های استان اطلاع رسانی می کنیم و عمده فروش ما تحویل درب منزل و از طریق زنجیره اقوام و دوستان است.
فروش طلای سرخ در یزد عمدتاً در منزل انجام می شود.
تقریباً تمامی کشاورزان بهادی از این روش بسته بندی استفاده می کنند و این روش بسته بندی به راحتی این محصول را به ذائقه رقبا شیرین می کند. هنوز هم در فصل برداشت زعفران، خریداران از نقاط مختلف به بهاباد می آیند و زعفران بسته بندی شده را خریداری می کنند، اما کیفیت این بسته ها به قدری ضعیف است که به راحتی می توان آن ها را انباشته و با برندی خاص دوباره بسته بندی کرد.
برخی از تولیدکنندگان امروزی زعفران اقدام به ساخت تمبر و مهر زدن برند خود بر روی بسته های کاغذی کرده اند که قابل فروش نیست و زعفران بهاباد با این روش ها نام و شهرت پیدا نمی کند. بسیاری از افراد سودجو زعفران بهاباد را با قیمت ارزان خریداری می کنند و پس از بسته بندی های رنگارنگ و لعاب دار و برچسب های برندهای معروف، این محصول را گاهی حتی تا دو برابر قیمت واقعی به فروش می رسانند. میزان تولید زعفران در استان یزد به ویژه شهرستان بهاباد محدود نبوده و در سال های اخیر رشد و توسعه خوبی داشته است.
عدم وجود صنایع تبدیلی
رئیس جهاد کشاورزی استان یزد در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: کشاورزان استان یزد امسال بیش از 4 تن زعفران برداشت کرده اند و با این میزان برداشت رتبه دوم کشور را به خود اختصاص داده ایم. در حال حاضر 750 هکتار از اراضی کشاورزی استان یزد زیر کشت زعفران است که از این میان بهاباد بیشترین سطح زیر کشت را دارد.
محمدعلی حاتمی زاده نبود صنایع تکمیلی، تبدیلی و بسته بندی در شهرهای قطب کشاورزی از جمله بهاباد، خاتم و مروست را دلیل اصلی عدم صادرات محصولات این شهرستان ها عنوان کرد و گفت: تلاش های زیادی انجام شده است. تشویق سرمایه گذاران بخش خصوصی به سرمایه گذاری در این زمینه. انجام شد، اما برای رسیدن به نقطه مطلوب راه زیادی در پیش داریم.
وی خاطرنشان کرد: استان یزد به ویژه شهرستان بهاباد از نظر کمیت کشت زعفران و کیفیت این محصول از جایگاه خوبی برخوردار است، اما تا زمانی که نتوانیم بسته بندی و فروش این محصول را ساماندهی کنیم، نمی توان از صادرات آن چندان خوشحال بود. و اگر صادر هم باشد غیر رسمی است.
350 هکتار از اراضی شهرستان بهاباد به کشت زعفران اختصاص دارد
با توجه به اینکه بیش از نیمی از زعفران تولیدی استان یزد در شهرستان بهاباد تولید می شود، ایجاد صنایع تکمیلی و بسته بندی برای این محصول ضروری است. بهاباد طی دو تا سه سال اخیر سالانه بیش از دو هزار کیلو زعفران تولید کرده که مقدار قابل توجهی بوده و بستر مناسبی برای صادرات و برندسازی محسوب می شود.
توسعه رو به رشد منطقه کشت زعفران در بهاباد
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهاباد در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: در حال حاضر 350 هکتار از اراضی این شهرستان به کشت زعفران اختصاص دارد که هر ساله بر این میزان سطح زیر کشت افزوده می شود.
علی اکبر رحمتیان گفت: اگر روند توسعه سطح زیر کشت و کمیت تولید محصول به همین منوال پیش برود، بهاباد می تواند قطب تولید زعفران کشور شود، اما علاوه بر افزایش اندک این محصول، باعث خواهد شد. همچنین باید به فکر ترویج و صادرات آن باشیم.
به نظر می رسد مردم و کشاورزان بهابادی با توجه به درآمد نسبتاً خوب این محصول باید برای ایجاد صنایع بسته بندی و در نهایت برند سرمایه گذاری کنند. تلاش بی وقفه کشاورزان زحمتکش استان یزد زمانی به ثمر می رسد که بتوانند با فروش و صادرات مستمر منافع قابل توجهی را برای کشاورز به ارمغان بیاورند و این امر جز در سایه برند محقق نمی شود.
