خبرگزاری بیشتر، گروه فرهنگ و ادب _ صادق وفایی: امیر خلبان محمود ضرابی 17 مهرماه سال جاری پس از مدت کوتاهی بیماری درگذشت و به همرزمان شهیدش پیوست. این خلبان جانباز جنگ در پرونده «پهلان محمود اسکندری؛ قهرمانی که باید شناخت» از نزدیک با خبرگزاری مهر همکاری کرد و خاطرات خود را از اسکندری و دیگر خلبانان جنگنده بیان کرد. روح در سال های جنگ گفته شد.
27 آبان مصادف با چهلمین سالگرد درگذشت محمود ضرابی است. رفقای او برای یادآوری جمع شوید. به این ترتیب امیران خلبان منوچهر طوسی، ناصر رضوانی و اکبر زمانی به عنوان خلبانان و سربازان دیروز، ابوذر ضرابی به عنوان فرزند وی و سعید بحیرایی پژوهشگر تاریخ نیروی هوایی بعدازظهر آبان ماه در خبرگزاری مهر حضور پیدا کردند. . 11 مصادف با سالگرد درگذشت محمود اسکندری و در این شب خاطره گویی شرکت کرد.
در بعدی گزارش قسمت اول این مسابقه را می خوانیم؛
*اگر موافقید با یک ترتیب زمانی جلو برویم. ابتدا خاطرات تحصیل در ایران و آمریکا را مرور می کنیم تا به مراحل بعدی برویم. اگر اشتباه نکنم آقای (منوچهر) طوسی هم عصر آقای ضرابی در شیراز بوده است؟
ضرب کننده: خیر
خاکستری: نه ما از اول با هم بودیم که به دوره UPT (آموزش خلبانی در مقطع کارشناسی) رفتیم. فرودگاه مهرآباد بودیم.
*از پشت سر شما شروع می کنیم آقای طوسی.
خاکستری: به نام خدا. من منوچهر طوسی هستم. سرتیپ دو خلبان بازنشسته. این میکروفون و فیلم و این بحث ها برای خود آقای ضرابی بود و بس! و هیچکس جایگزین این آقا نمی شود. هر کدام از فرزندان ما بهتر از دیگری هستند. شک نکن! اما افرادی هستند که انگار خداوند همه زیبایی را در آنها خلاصه کرده است. از جمله محمود. خیلی دوستش داشتم و دلم برایش خیلی تنگ شده و از روزی که ما را ترک کرد مریض بودم.
در سال 1346 با هم در دوره خلبانی شرکت کردیم. با اینکه وقتی به آمریکا رفتیم در یک پایگاه نبودیم، اما به ارتباط ادامه دادیم. بعدها در مهرآباد با او هم اتاقی بودم. مدتی در شیراز با هم بودیم که ایشان متاهل بودند و من هنوز مجرد بودم.
*شیراز مربوط به زمانی است که تحصیلات خود را در F-4 تمام کردید و از هم جدا شدید؟
خیر، پس از اتمام تمرین، باید در کابین عقب پرواز می کردیم و سپس در کابین جلو، تمرین را تماشا می کردیم. اگر اشتباه نکنم تنها گردان آموزشی تلاش کردنگردان یازدهم شکری در مهرآباد بود. حضور در شیراز مربوط به شکل گیری کابین پشتی ماست.
ضرب کننده: آنها قبل از اعزام به آمریکا با هم در مرکز آموزش نیروی هوایی بودند. نه؟
خاکستری: بله کلاس زبان در قالمرگی با CSNA و فلوت نواز ما پریدیم در دوشانتپ یک هواپیما به نام F6 یا هاروارد داشتیم که متعلق به جنگ جهانی دوم بود و با آن به این پایگاه پرواز کردیم. منطقه پروازی هاروارد نیز سد لتیان بود. در تمام این مراحل با هم بودیم.
*پس شما را معاصر می دانند!
ضرب کننده: بله در دی ماه 1346 وارد شدند.
با منوچهر محققی و محمود برای دریافت واکسن کرونا رفتیم. طبیعتاً در طول مسیر صحبت هایی در ماشین رد و بدل می شود. در آنجا به او گفتم: محمود جان سعی کن خودت را نجات بدهی و چهلمین جشن فارغ التحصیلی ما را هم جشن بگیر. بعدش که نگهش داشتی خیلی دور بود. رو به جلو ناپل! سعی کن هر چه زودتر با ما تماس بگیری.» آقای محققی گفت: «خب، پیشنهاد می کنم محمود برود و طرف مقابل را برای ما آماده کند». خاکستری: آره
*حتی بعد از اینکه با هم به آمریکا اعزام شدند.
خاکستری: بله، در مراسم تشییع جنازه او در مرکز آموزش نیروی هوایی، مردی برای مصاحبه با او آمد. آنجا گفتم محمود ضرابی خودش لشکر است. منظورم مسائل تخصصی و نظامی نبود. من به خصوصیات شخصی شما اشاره می کنم. اول اینکه خداوند چهره مردانه مناسبی به او داده بود. علاوه بر این، صدایی رسا و پرطنین. به طوری که هر جا نیازی به میکروفون و اسپیکر نبود. 20 ساله بودم که خلبان شدم. شما جوان هستید، اما توانایی های انسان به تدریج کاهش می یابد و یکی از این توانایی ها به خاطر سپردن اسامی است. الان چهره همه بچه هایی که در شهر پردیسان با آنها هستیم به یاد دارم اما به جز افرادی که هر روز با آنها سر و کار داریم، نام آنها را به خاطر نمی آورم.
علاوه بر صفاتی که ذکر کردم، مهربانی، دوستی با مردم و پشتکار از دیگر ویژگی های محمود ضرابی است. آیا ممکن است یک فرد با سالانهاز صبح تا شب از میدان هاروی تا میدان حر رفت و آمد می کنید و کارهای دیگران را دنبال می کنید؟ کار همه این نبود که پایه های یک NGO یا یک مرکز آزمایشی را بنا کنند، کاری که ضرابی انجام داد. او بسیاری را مطیع خود کرد. بسیاری در خارج از کشور هستند. بسیاری از کسانی که در داخل کشور بودند بیمار یا منزوی بودند. نیاز به دارو و درمان داشتند. این ترتیبات برای همه نبود. به کسی نیاز بود که با تمام وجود غمگین باشد. یکی مثل محمود ضرابی که اسم و فامیل و آدرس و نام نوه و همه خانواده کسی که کمکش می کرد می دانست و نگه می داشت.
منوچهر محققی خودش قهرمان جنگ بود. او اخیراً بیمار شده بود و در مبارزه با کرونا، محمود می خواست یک محقق برای تزریق واکسن کرونا استخدام کند. با من تماس گرفت و گفت منوچهر واکسن کرونا زدی؟ گفتم نه. وی گفت: من و منوچهر مقیری برای مبارزه به هم می پیوندیم. به این ترتیب واکسن کرونا را با منوچهر محققی و محمود انتخاب می کنیم. طبیعتاً در طول مسیر صحبت هایی در ماشین رد و بدل می شود. در آنجا به او گفتم: محمود جان سعی کن خودت را نجات بدهی و چهلمین جشن فارغ التحصیلی ما را هم جشن بگیر. بعدش که نگهش داشتی خیلی دور بود. رو به جلو ناپل! سعی کن هر چه زودتر با ما تماس بگیری.» آقای محققی گفت: «خب، پیشنهاد می کنم محمود برود آن طرف را برای ما آماده کند.» خلاصه به شوخی گفتیم که اگر آن طرف می رفتیم، محمود این کار را می کرد. اسناد و مدارک و به ما اطلاع نمی داد.
با رفتن محمود ضرابی نه تنها همکارم را از دست دادم. من دوستم، شریک زندگی ام و کسی که می توانستم به او اعتماد کنم را از دست دادم. برای من خیلی سنگین بود. اگر حوصله برگشتن به خانه را نداشتید و چند بوسه اگر آن را از روی پیشانی اش بردارم یا به بیمارستان چمران بروم و او را از نزدیک در رختخواب ببینم، دیوانه می شوم و نمی توانم خودم را ببخشم. که در با این حال مرگ بخشی از زندگی است. امیدوارم جوانان بتوانند به خوبی و خوشی و در چه زمانی زندگی کنند قدرت اراده الهی بود، بگذار بروند.
بد نیست امروز در سالگرد درگذشت محمود اسکندری هم به آن اشاره کنم. قطعا تاریخچه پرواز. الولید (حمله ساعت 3) شنیده اید؟ در این داستان 8 فروند هواپیما وجود دارد که از پایگاه همدان برای سوخت گیری در دریاچه ارومیه به پرواز درآمده، تمام مسیر را به سمت جنوب ترکیه طی کرده، از سمت جنوب از غرب عبور کرده و وارد خاک عراق در مرز سوریه و اردن می شوند. یعنی به جای عبور از عراق برای رسیدن به هدف، می خواستیم پشت سر آن باشیم. پایه الولیدمجموعه ای از دو یا سه پایه است. مانند مهرآباد، دوشان تپه و قلمورقی در مرز سوریه و اردن.
در آن پرواز یکی از خلبانان من و دیگری محمود اسکندری بود. به عنوان مامور به پایگاه همدان رفته بود. رهبر چهار اول فرج الله براتپور ولی در چهار ماشین دومین نفری که در آن حضور داشتم محمود اسکندری است. رهبر فرعی گروهی که جایگزین رهبر می شود همیشه جایگاه شماره 3 را می گیرد. اما در این پرواز I رهبر فرعی من شماره 2 بودم. اگر قرار بود برای اسکندری اتفاقی بیفتد، باید سرپرستی گروه را بر عهده می گرفتم.
شخصی که کل طرح را طراحی کرده می گوید 90 درصد ضرر خواهید کرد. زیرا؟ چون رفتی و کار خودت را انجام دادی و حتی اگر دفاع بهت اصابت نمی کرد ممکن بود در هنگام سوخت گیری دچار مشکل بشی. در یک عملیات سوخت‌گیری هوایی، یک اپراتور در کف تانکر رو به پایین دراز می‌کشد و بازوی سوخت‌گیری را به سمت ورودی مخزن هدایت می‌کند. در آن ارتفاع و هوا، مانع باید پایین بیاید، در چند هزار PSI فشار هوا اندازه گیری می شود و در مخزن سوخت گیری. روح بمان تا کار تمام شود خوب همه اینها را نمی توان انجام داد. ممکن است بنزین نرسد و اتفاق دیگری بیفتد. وقتی می گوییم توجه کنید چهار مرحله یک بار در دریاچه سوخت گیری کنید. رضایهیک بار در مرز سوریه، سپس در مرز سوریه و دوباره در دریاچه. رضایهبه سادگی آویزان کردن شلنگ و باز کردن درب باک و ریختن بنزین نیست. شخصی که کل طرح را طراحی کرده می گوید 90 درصد ضرر خواهید کرد. زیرا؟ چون رفتی و کار خودت را انجام دادی و حتی اگر دفاع بهت اصابت نمی کرد ممکن بود در هنگام سوخت گیری دچار مشکل بشی. در یک عملیات سوخت‌گیری هوایی، یک اپراتور در کف تانکر رو به پایین دراز می‌کشد و بازوی سوخت‌گیری را به سمت ورودی مخزن هدایت می‌کند. در آن ارتفاع و هوا، مانع باید پایین بیاید، در چند هزار PSI فشار هوا اندازه گیری می شود و در مخزن سوخت گیری. روح بمان تا کار تمام شود خوب همه اینها را نمی توان انجام داد. ممکن است بنزین نرسد و اتفاق دیگری بیفتد. ماجرای سوخت گیری در مرز سوریه با پدر بشار اسد، حافظ اسد هماهنگ شده است.
دستورالعمل های متعددی درباره شرایط اضطراری در هواپیما وجود دارد که از دوران کودکی آنها را می خوانید، اما در عمل اغلب آنها را تجربه نمی کنید. الان اسمش اینطوری یادم نیست برق هواپیما ممکن است برای لحظه ای خاموش و روشن شود. در این شرایط مانند یک هواپیما است. یکی ممنوع می کند (پرش) این اتفاق برای من هنگام حمله به H3 روی هدف رخ داد. نفهمیدم به سپرم خورد یا چی شد. قد ما خیلی کم بود. وقتی از جنوب ترکیه حرکت می کردیم انگار روی برف اسکی می کردیم یا وقتی از مرز سوریه و اردن وارد خاک عراق می شدیم انگار روی شن اسکی می کردیم. در آن ارتفاع پایین بود که برای من اتفاق افتاد.
چه زمانی: امیر، شما PIO دارید آقا.
خاکستری: خدا تو را حفظ کند! او تنها است
چه زمانی: نوسانات ناشی از خلبان
خاکستری: خوب. همین! اگر خوش شانس باشی بانسی کاری که هواپیما انجام می دهد به سمت بالا است. چون در ارتفاع کم هستید،
*می توانید سقوط کنید.
خاکستری: بله، هنگامی که حالت PIO رخ می دهد یا برق قطع می شود، سیستم ناوبری را از دست خواهید داد. در نتیجه ممکن است مسیر و پرواز را از دست بدهید. حالا به هدف خوردیم و برگشتیم، نزدیک دریاچه ارومیه. رضایهما بودیم. خوب در مأموریت ها سعی می کنیم حداقل ها را در رادیو بگوییم. حالا تصور کنید که داریم زیاد حرف می زنیم. در هر صورت وقتی رسیدیم به محمود اسکندری گفتم: محمود دوست من! می‌توانی یک لحظه زیر هواپیمای من را نگاه کنی؟» گفت: «این قیافه توست که تا اینجا آمده‌ای. یکی قطعه را هم بیاور!” [متاثر می‌شود و مکث می‌کند] همه غریبه بودند!
در هر صورت متاسفم که آقای ضرابی را از دست دادیم. جایش در بهشت است و آسیب دیده ما هستیم که به وجودش نیاز داریم. جدا از موضوع حافظه که به آن اشاره کردیم، بسیار مهم است که در هر مجلسی که شرکت می کنید، به همان اندازه برای دانش آموزان مدرسه، نمایندگان مجلس یا هر طیف دیگری حرف برای گفتن و صحبت داشته باشید. ضرب در آستین او ضرب المثل و حکایت و آیات قرآن و شعر و همه چیز داشت. از همه چیز مهمتر صدای قشنگش هم بود متاسفم که او را از دست دادیم. برای بقیه آرزوی سلامتی دارم
ادامه بده…
