جشن هالووین چیست و چرا برگزار می شود؟

جشن هالووین به زبانی انگلیسی Halloween بازمانده‌ای از مراسم باستانی حدود ۲۰۰۰ سال پیش است، اما هنوز جایگاه ویژه‌‌ای در بین مردم دارد. دوستداران هالووین هر سال بی‌صبرانه منتظر روز ۳۱ اکتبر (۹ آبان) هستند تا این روز را جشن بگیرند. حتما تصویر کدو تنبل‌های چشم و دهن‌دار را در شبکه‌های مجازی و اینترنت دیده‌اید. البته، بسیاری از مردم در مورد فلسفه کدو تنبل در هالووین اطلاعی ندارند. شاید باورنکردنی باشد که کدوی تنبل محافظ انسان‌ها در برابر شیاطین است و این ویژگی، ریشه‌ای تاریخی و افسانه‌ای دارد. اگر از جزئیات هیجان‌انگیز این مراسم و فلسفه آن اطلاعی ندارید و نمی‌دانید جشن هالووین چیست و چرا برگزار می شود، با این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی همراه باشید.

جشن هالووین چیست؟ | از آرایش تا لباس هالووین

حتما تا به حال عکس های تاریخی و ترسناک از هالووین را در اینترنت و شبکه های اجتماعی مشاهده کرده‌اید. شب‌های طولانی و تاریک پاییز با کدوهای نارنجی رنگ که فانوس راه هستند، روشن می‌شود. تاریخ برگزاری هالووین ۳۱ اکتبر هر سال است که بسیاری از مردم جهان ورود به زمستان را جشن می‌گیرند و شکلات و آبنبات‌هایی که در این شب بین دست‌های کودکان می‌چرخد، جشن هالووین را پر تب و تاب‌تر می‌کند.

جشن باستانی هالووین هرساله در پاییز برگزار می‌شود. مردمی که در این جشن شرکت می‌کنند لباس‌های ترسناک و خاصی می‌پوشند. از لباس تا آرایش هالووین همه چیز در این جشن متفاوت است! بچه‌های کم سن و سال به سراغ همسایه‌ها می‌روند تا با ترساندن آنها شکلات و آبنبات‌های خوشمزه‌ای هدیه بگیرند. این جشن می‌تواند کمی به جشن قاشق‌زنی ما ایرانیان شباهت داشته باشد؛ با این تفاوت که هیجان‌های بسیاری در سراسر جشن هالووین در جریان است. در واقع هالووین نگاه متفاوتی به ارواح مردگان و ارتباط آنها با زنده‌ها دارد.

هالووین از کجا شروع شد؟ | تاریخچه و فلسفه

ریشه تاریخی هالووین در جشنی باستانی از قوم سِلتیک به جا مانده است. سِلت‌ها حدود ۲۰۰۰ هزار سال پیش در دره‌ای به نام «وارد» زندگی می‌کردند. آنها ورود به زمستان را آغاز سال نو خود می‌دانستند و آن را جشن می‌گرفتند. در واقع، ۳۱ اکتبر هر سال با تاریک شدن هوا جشنی طولانی تا صبحگاه روز آینده برگزار می‌شد. سلت‌ها معتقد بودند که شب قبل از سال جدید، مرز بین جهان زنده‌ها و مردگان محو می‌شود؛ به همین دلیل، جشنی به نام ساون برگزار می‌کردند تا با انجام دادن یک سری آداب در برابر هجوم ارواح سرگردان از خود محافظت کنند.

از آنجایی که با ورود به زمستان، بسیاری از محصولات و افراد دچار آسیب و بیماری می‌شدند؛ سلت‌ها تصور می‌کردند که ارواح ماورایی از زمین برخاسته‌اند و قصد ایجاد مشکل برای زنده‌ها را دارند. برخی از کاهنان سلتی وجود ارواح را عاملی برای پیش بینی آینده می‌دانستند. آنها پیشگویی‌های خوشایندی از آینده ارائه می‌دانند و منبع آسایش و آرامش روان مردم در طول زمستان تاریک و طولانی می‌شدند.

این قوم برای گرامیداشت این رویداد مبارک، آتش‌های مقدسی برپا می‌کردند و مردم محلی به قربانی کردن حیوانات و محصولات خود در این جشن باستانی مانند دیگر جشن‌های مشابه‌ می‌پرداختند. جالب‌ترین بخش این جشن قدیمی، پوشیدن لباس‌هایی بود که از پوست سر حیوانات تشکیل شده بود. این جشن یک شبانه روز طول می‌کشید و زمانی که به پایان می‌رسید، خاکستر باقی مانده آتش شب قبل را روشن می‌کردند تا در زمستان پیش رو از آنها محافظت کند.

بیشتر قلمروی سلتیک‌ها تا سال ۴۳ بعد از میلاد توسط امپراتوری روم فتح شد. این امپراتوری حدود ۴۰۰ سال بر زمین‌های آنها سلطنت کرد و نتیجه‌ی این حکمرانی، تلفیق دو جشن سنتی سلتی‌ها با جشن‌های دیگر با منشا رومی شد. اولین جشن، فرالیا (Feralia) بود که روز آخر اکتبر برگزار می‌شد و رومیان به طور سنتی از مردگان‌شان یاد می‌کردند. روز دوم روزی بود که در آن به پاس الهه میوه و درختان (پومونا) جشنی برگزار می‌‌شد. نماد پومونا میوه سیب است و این میوه در جشن هالووین امروزی جایگاه ویژه‌ای دارد.

تزیینات و نمادهای هالووین چیست؟

مشخص‌ترین تصویری که از هالووین در ذهن‌ها ماندگار شده، کدوی تنبلی‌ است که دهانی بزرگ با چشمانی گرد بر روی آن حکاکی شده است. داخل کدو تنبل چراغی گذاشته می‌شود تا مانند فانوس روی دست‌ها حمل شود. شاید برای بسیاری از دوستداران جشن نمادین هالووین جالب باشد که بدانند چگونه کدو تنبل به این مراسم باستانی وارد شده است.

گفته شده جک اولانترن مردی ایرلندی بود که در نیمه‌های شب در جنگلی تاریک گذر می‌کرد. او شاهزاده‌ی تاریکی (شیطان) را در راه دید و  با حک کردن صلیبی به پوست درخت، او را اسیر کرد. شیطان با جک عهد کرد که در صورتی که آزاد شود هیچ وقت او را وارد جهنم نکند. شیطان آزاد شد اما جک به رفتارهای ناپسند خود ادامه داد و هنگام مرگ به دلیل رفتارهای زشتش از ورود به بهشت محروم شد. جک تصمیم گرفت به سراغ دوست شیطان خود یعنی شاهزاده‌ی تاریکی برود. شیطان بر سر قول خودش بود و او را وارد جهنم نکرد و  تکه ذغال سنگی برای او پرتاب کرد.

جک، تکه ذغال سنگ را داخل شلغمی گذاشت که مانند فانوس در شب‌های تاریک راه او را روشن کند. در واقع، مردم ایرلند ابتدا از شلغم‌های حک شده که مانند فانوس روشن بودند، استفاده می‌کردند. بعدها با طراحی مدرن، کدوهای تنبل با تزئینات چشمگیر در آمریکا رایج شدند.

مراسم هالووین چگونه برگزار می‌شود؟

جشن هالووین هرچقدر ترسناک و شیرین‌ باشد، بهتر و خوشایندتر است. ابتدا جشن هالووین به صورت رژه‌های دسته جمعی در خیابان‌ها انجام می‌شد؛ اما این روزها اندازه‌ هالووین پارتی بستگی به هر خانواده دارد. بسیاری در حیاط خانه‌ها، مدرسه‌ها یا جشن‌های خانوادگی شروع زمستان را جشن می‌گیرند. غالبا رنگ‌های بنفش، نارنجی و مشکی در مراسم‌های هالووین به چشم می‌خورد. بسیاری از خانواده‌ها دکورهایی برای ایجاد فضای ترسناک ارواح و شبح‌ها درست می‌کنند. بچه‌ها بیشترین لذت را در جشن هالووین می‌‌برند چرا که بازی‌ها و تفریح‌های بسیاری در این روز انجام می‌شود.

هالووین چه روزی است؟

تاریخ برگزاری هالووین هر ساله ۳۱ اکتبر (۹ آبان) است. با نزدیک شدن به این روز، مردم وسایل هالوین مانند لباس‌های عجیب و غریب با طراحی اشباح برای تمامی سنین را آماده می‌کنند تا جشن پاییزی با حال و هوایی ترسناک برگزار کنند. البته از کدوهای نارنجی و سیب‌های قرمز نباید غافل شد. بسیاری از خانواده‌ها انواع شکلات و آبنبات‌های رنگارنگی را برای این مراسم جذاب تهیه می‌کنند. گفته می‌شود که آمریکایی‌ها در شب هالووین یک چهارم خرید آبنبات و شیرینی سالانه‌‌ی خود را دارند.

برگزاری جشن هالووین در کشورهای مختلف

هالووین در بین آمریکایی‌ها جشنی محبوب است که در زمان برگزاری آن برنامه‌های بسیاری را اجرا می‌کنند. ناگفته نماند که پروتستان‌ها به این جشن باستانی اعتقادی ندارند؛ به همین دلیل تا مدت‌ها این جشن در آمریکا برگزار نمی‌شد تا اینکه ایرلندی‌ها و اسکاتلندی‌ها وارد خاک این کشور شدند. آنها در اولین مهمانی عمومی، برای محصولات زراعی جشن برپا کردند و داستان‌های ترسناک گفتند، پایکوبی کردند و به مرور سنت‌ های هالووین، گسترده‌تر و جذاب‌تر شدند.

سنت های هالووین

برای برگزاری جشن هالووین آمریکایی‌ها و کشورهای دیگر آداب و رسوم خاصی دارند اما برخی از سنت‌ها بین بیشتر کشورها مشترک است و به قوانین هالووین تبدیل شده که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

فلسفه کدو تنبل در هالووین

حک کردن چهر‌ه‌های شگفت‌انگیز روی کدو تنبل‌ها از سال ۱۸۹۵ تبدیل به سنت شد. در اصل شلغم‌ها در انگستان حکاکی می‌شدند اما کدو تنبل در آمریکا جایگزین آن شد. مردم در کشورهای مختلف داخل کدو تنبل را می‌تراشند و آن را تبدیل به فانوس می‌کنند. این کدو تنبل کنده‌کاری شده توسط راهنمایان حمل می‌شود تا شیاطین را از آنها دور کند. در واقع شیاطین در مسیحیت ارواحی هستند که مانند جک اولانترن از جهنم و بهشت محروم شده‌ و سرگردان‌اند. بد نیست بدانید که این روزها کدو تنبل‌ها به دست کودکان داده می‌شوند تا آبنبات بیشتری به دست بیاورند.

قاشق زنی هالووین | Trick-or-treating

در شب هالووین کودکانی دیده می‌شوند که با لباس های مخصوص هالووین (ارواح شیطانی) به در خانه‌ همسایه‌ها می‌روند تا صاحبخانه را به شوخی بترسانند و در ازای آن اسباب‌بازی‌های کوچک یا آبنبات‌‌های رنگارنگ دریافت کنند. این سنت در تاریخچه هالووین، شیرین‌ترین بخش این جشن محسوب می‌شود و می‌توان آن را شبیه به سنت قاشق‌ زنی در ایران دانست.

تزئین جمجمه و اسکلت ارواح در هالووین پارتی

یکی از سنت های جشن هالووین، تزئین جمجمه‌ اسکلت‌های مصنوعی است. بسیاری از مردم اسکلت‌های پلاستیکی را می‌خرند و پس از تزئین، آنها را در بیرون یا داخل خانه‌هایشان می‌گذارند. این اسکلت‌ها برای یادآوری بازگشت مرده‌هایی است که در شب ۳۱ اکتبر باز می‌گردند. در مسیحیت، تصاویر جمجمه‌ها به سنت کالواری اشاره دارند که در آن جمجمه‌ها به یاد مصلوب شدن عیسی مسیح تزئین می‌شوند. سنت کالواری به وجود همیشگی مرگ در زندگی انسان‌ها و کوتاه بودن عمر اشاره دارد.

در مکزیک هم مراسمی به نام روز مردگان وجود دارد که از ۳۱ اکتبر تا ۲ نوامبر برگزار می‌شود. در این روزها مردم لباس جشن هالووین مانند لباس‌هایی مانند اسکلت مردگان می‌پوشند و در خیابان‌ها جشن به راه می‌اندازند. این مراسم تا حد زیادی از لحاظ مفهومی با هالووین تفاوت دارد و نکته اصلی این است که در این جشن مردم نه تنها از مردگان نمی‌ترسند بلکه به آنها احترام می‌گذارند و از بازگشت‌شان به زمین استقبال می‌کنند. همچنین مردم مکزیک برای جشن گرفتن این روز، قبر اجداد خود را تزئین می‌کنند.

دوری کردن از گربه های سیاه در هالووین

هالووین منشا پیدایش هیولاها و شیاطین بوده و امروزه نمادهای مختلفی مانند گربه‌های سیاه، جادوگران و مترسک نماد شخصیت‌های شرور محسوب می‌شوند. بنابراین رو به رو شدن با هرکدام از این نمادها به معنای بدشگونی است. به همین دلیل مردم در زمان برگزاری مراسم هالووین از گربه‌های سیاه دوری می‌کنند و مترسک‌ها نیز برای دور کردن ارواح ساخته و نصب می‌شوند! همچنین سلتی ها اعتقاد داشتند که حتی‌الامکان در این شب نباید بر روی ترک‌های آسفالت پا گذاشت و باید از پاشیدن نمک خودداری کرد! آیینه‌ شکسته نیز در این شب بد یمن محسوب می‌شود!

گاز زدن سیب در جشن هالووین

درست است که گاز زدن سیب غالبا در جشن شکرگزاری انجام می‌شود اما همانگونه که گفتیم سیب در جشن باستانی هالووین هم جایگاهی دیرینه دارد.

گاز زدن سیب، یک بازی سنتی بوده و رفته رفته به یکی از آداب هالووین تبدیل شده که پسر و دخترهای مجرد به آن بسیار علاقمند هستند. در این مراسم سیب نمادی برای احترام به محصولات کشاورزی نیز محسوب می‌‌شود و در این بازی سیب‌هایی را در کاسه‌ آب می‌اندازند یا آنها را با رشته نخی آویزان می‌کنند.

هرکدام از سیب‌ها به نام پسر یا دختر مجردی است. افراد مجرد سعی می‌کنند سیب فردی که به آن علاقه دارند را بدون استفاده از دست گاز بزنند. در صورتی که گاز زدن سیب با موفقیت انجام شود، آنها باهم ازدواج خواهند کرد.

خوراکی های هالووین

غذاهای رنگارنگ در تمامی جشن‌ها و مراسم‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند و این بخش جذاب و خوشمزه در مراسم هالووین هم وجود دارد و همچنان پا بر جاست. تعدادی از غذاها و خوراکی‌ها همیشه در این مراسم وجود دارند که به شرح زیر هستند:

آبنبات ‌های کاراملی سیب

هیچ چیز به اندازه آبنبات ‌های کاراملی سیب در هالووین نوستالژیک نیست. این خوراکی سنتی ترکیبی از طعم‌های ترش و شیرین است. برای درست کردن این خوراکی لذتبخش باید ابتدا چوب‌های آب نبات چوبی را داخل سیب‌های قرمز و سبز فرو کنید و سپس سیب‌ها وارد شربت شکر یا کارامل کنید. بعد از آغشته شدن سیب به کارامل، آنها را در یخچال بگذارید تا سرد شوند. برای خوشرنگ شدن این آبنبات‌ها می‌توان از رنگ‌های خوراکی طبیعی استفاده کرد.

پای کدو تنبل

پای کدو تنبل یکی از خوراکی‌ های سنتی در جشن هالووین به شمار می‌رود. وقتی پاییز شروع می‌شود، هیچ چیز مانند شیرینی کدو تنبل خانگی نمی‌تواند حال و هوای پاییزی و هالووین را به خانه بیاورد. برای درست کردن پای کدو تنبل باید پوره‌ی کدو تنبل، شیر ولرم، تخم مرغ و ادویه‌هایی مانند دارچین؛ زنجبیل و جوز هندی مخلوط شوند. برای تزئین این شیرینی می‌توانید از خامه یا بستنی استفاده کنید.

نان سیب هالووین

سیب در پاییز به وفور یافت می‌شود و به همین دلیل نان سیب یکی از خوراکی های محبوب و سنتی جشن هالووین، محسوب می‌شود. این نان بدون گلوتن با تکه‌های سیب ترش و شیرین و شکر قهوه‌ای بسیار خوشمزه می‌شود. طعم بی‌نظیر این نان یادآور پاییز و هالووین نارنجی رنگ است.  اگر شکر قهوه‌ای ندارید می‌توانید از عسل برای شیرین کردن نان استفاده کنید.

ذرت کاراملی

ذرت کاراملی یکی از ساده‌ ترین غذاهای سنتی هالووین است که می‌توان آن را به راحتی تهیه کرد. برای درست کردن این خوراکی نیاز به ذرت بو داده، کره، شکر قهوه‌ای، وانیل و جوش شیرین دارید. ابتدا شکر، کره، وانیل و جوش شیرین را بر روی گاز به خوبی کاراملی کنید و سپس ذرت‌های بو داده را به سس کارامل اضافه کنید.

آبنبات ذرت

آبنبات ذرت، هالووین را برای بچه‌ها هیجان‌انگیز و خوش آب و رنگ می‌کند. این خوراکی سنتی در رنگ‌های پاییزی زرد، نارنجی و سفید تهیه می‌شود. بچه‌ها وقتی به سراغ همسایه‌ها می‌روند انتظار دارند تا آبنبات ذرت به آنها اهدا شود.

زمان برگزاری هالووین در ایران

جشن باستانی هالووین در ۳۱ اکتبر هر سال مصادف با ۹ آبان برگزار‌ می‌شود. ایرانیان به صورت نمادین به این جشن علاقه نشان می‌دهند و گاهی لباس‌ها و آرایش‌های عجیب و غریبی در روز هالووین دیده می‌شود.

برای هالووین به کجا سفر کنیم؟

کشور آمریکا بیش از هر کشور دیگری به صورت وسواس‌ گونه به هالووین اهمیت می‌دهد. همچنین هالووین در کانادا هم تقریبا به همان اندازه با شور و هیجان برگزار می‌شود. در اروپا نیز در کشورهایی که جمعیت پروتستان کمتری دارند، این جشن با رونق بیشتری برگزار می‌شود. به عنوان مثال هالووین در آلمان و فرانسه به صورت جدی‌تری برگزار می‌شود.

ایرانیان بسیاری هم علاقه‌ دارند در این مراسم خوش آب و رنگ پاییزی شرکت کنند. به همین دلیل برخی از کشورهای اطراف ایران مانند ترکیه و دبی برنامه‌های جذابی برای این رویداد تدارک دیده‌اند. به طوری که بسیاری از مسافران پس از خرید بلیط هواپیما به مقصد دبی یا ترکیه و رزرو هتل در این کشورها، خودشان را برای حضور در جشن هالووین آماده می‌کنند.

نکات جالب در مورد هالووین

• عطسه کردن در شب هالووین خیلی خوش یمن نیست. ترجیحا مواظب عطسه‌های‌تان باشید؛ زیرا سلتی‌ها اعتقاد دارند با هر عطسه روحی از بدن بیرون می‌آید.
• بسیاری از دختران مجرد در شب هالووین به دنبال پیدا کردن خواستگار هستند.
• هالووین پس از کریسمس دومین تعطیلات تجاری در جهان محسوب می‌شود، چرا که به عنوان مثال در سال ۲۰۱۹ آمریکایی‌ها بیش از ۸ میلیارد دلار برای این جشن هزینه کرده‌اند.
• دختربچه‌ها در جشن هالووین لباس پرنسس و پسر بچه‌ها لباس ابر قهرمانان (بتمن، سوپرمن، مرد عنکبوتی) را به تن می‌کنند.
• در برخی از کشورها شلغم، سیب زمینی و چغندر به جای کدو تنبل حکاکی می‌شود.
• قاشق زنی و هدیه دادن آبنبات ریشه در نذر دادن مردم انگلیس برای مردگانشان دارد.
• هالووین به دلیل وجود بیشتر پروتستان‌ها در انگلستان برگزار نمی‌شود.

برگزاری جشن هالووین در کشورهای مختلف

بد نیست بدانید جشن رنگارنگ هالووین برای آمریکایی‌ها جنبه‌ آموزشی نیز داشته است. در واقع آنها در سنت قاشق زنی به کودکان خود آموزش می‌دهند تا به راحتی فریب دیگران را نخورند و از طرفی دیگر، کودکان با مفهوم مرگ بیشتر آشنا می‌شوند.

فلسفه هالووین به زمستان‌های سرد و تاریک باستان اشاره دارد؛ به همین دلیل با جشن گرفتن آن و پخش کردن خوراکی‌های خوشمزه سرمای زمستان لذتبخش و قابل تحمل‌تر می‌شود. با اهدا کردن مواد غذایی در جشن هالووین افراد فقیر و تنگدست زمستان خود را با گرسنگی آغاز نخواهند کرد.

نظر شما درباره این جشن جذاب پاییزی چیست؟ دوست دارید برای یک بار هم که شده، در این مراسم شرکت کنید؟ اگر تجربه حضور در یکی از جشن‌های هالووین را داشته‌اید، دیده‌ها، شنیده‌ها و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول درباره جشن هالووین