بازار؛ گروه کشاورزی: در شرایطی که صنعت زنبورداری کشور با کمبود و گرانی نهاده شکر برای دوران سرما گذرانی زنبورها مواجه است، با مشکلات دیگری همچون سمپاشی های بی رویه باغات توسط کشاورزان، تلفات بالا، توزیع محصولات تقلبی در بازار و غیره نیز همراه هستند. در این میان اما یکی از انتقاداتی که به این صنعت نیز می شود در خصوص تمرکز غالب تولید کننده ها بر محصول عسل است آن هم در شرایطی که فرآورده های دیگری همچون ژل رویال، بره مو، زهر زنبور و دیگر محصولات نیز بازارهای جهانی پویایی دارد و می تواند بازار خوبی برای تولید کننده ها محسوب شود.
تولید بره موم انبوه و تخصصی نیست
شهرام دادگستر عضو انجمن علمی زنبور عسل ایران در خصوص شرایط تولید «بره موم» به عنوان یکی از فرآورده های کاربردی زنبور عسل به خبرنگار بازار می گوید: متاسفانه از لحاظ تولید اصلا وضعیت خوبی نداریم و زنبورداران هنوز به صورت جدی به محصولات جانبی به خصوص بره موم ورود نکرده اند. البته مقداری روی تولید ژل رویال برخی زنبورداران وارد شده اند و تمایل پیدا کرده اند اما بره موم را هنوز به صورت تخصصی و تولید انبوه نداریم.
دادگستر افزود: در خصوص تولید و بازار محصولی مانند بره موم علاوه بر نداشتن تولید انبوه مشکلات دیگری نیز داریم؛ در واقع چالش دیگر ما در این بخش این است که در ایران یک تعداد دلال وارد فضای بره موم شده اند و هیچ اطلاعاتی هم در این موضوع ندارند؛ یعنی بره موم را خام و با قیمت حتی گاها بالاتر از قیمت عرف خریداری می کنند و به کشورهای خارجی می فرستند. گویی ما نفت را خام به کشورهای خارجی با قیمت ارزان (البته برای آنها ارزان و برای ما کماکان گران محسوب می شود) بفروشیم بعد محصولات فرآوری شده با چند برابر قیمت به کشور برگردانده شود و در بازار توزیع گردد.
دادگستر عضو انجمن علمی زنبور عسل ایران: خریداران خارجی از بره موم خام غالبا در صنایع دارویی استفاده می کنند و همین امر باعث شده این محصول در ایران نسبت به دیگر محصولات بازار خوبی دارد اما بازار را دلالان درست کرده اند
این عضو انجمن علمی زنبور عسل ایران گفت: در حالی بره موم کشور توسط برخی دلالان به صورت خام از کشور خارج می شود که بره موم یکی از محصولات زنبور عسل است و مصرف خام ندارد و باید فرآوری شود. در واقع بره موم یک ماده صمغی چسبناک است که فقط هم کاربرد درمانی دارویی دارد و مصرف خوراکی مانند عسل که شیرین کننده یا طعم دهنده دارد، نیست.
خارجی ها؛ اصلی ترین خریداران بره موم خام ایران
وی ادامه داد: در حقیقت خریداران خارجی از بره موم خام غالبا در صنایع دارویی استفاده می کنند و همین امر باعث شده این محصول در ایران نسبت به دیگر محصولات بازار خوبی دارد اما بازار را دلالان درست کرده اند و قیمت بالا این محصول را خریداری می کنند و تولید کننده های داخلی که بره موم ماده اولیه شان است را دچار چالش کرده اند.
دادگستر ادامه داد: به دلیل این خام فروشی ها معدود شرکت هایی که فراورده هایی از بره موم تولید می کنند مجبور شده اند به دلیل این افزایش قیمتی که دلال ایجاد کرده است، این محصول داخلی را گران تر از نرخ عرف خریداری کند و متعاقبا محصولاتی که تولید می کند را گرانتر عرضه کند و این چندان مطلوب ما نیست.
وی تصریح کرد: در حالی که تولید کننده های داخلی با نرخ های بالا بره موم را خریداری می کنیم که بره موم کشور توسط دلالان به صورت خام از کشور خارج می شود و بر فرض به صورت یک قرص تولید می شود و با ۵ برابر قیمتی که در کشور تولید و فروخته می شود عرضه می گردد.
دادگستر همچنین در خصوص فضای رقابتی فعلی در بخش بره موم گفت: همانطور که گفته شد بازار خوب است و تولید هم هنوز به حدی نرسیده که بازار را اشباع کند بنابراین زنبورداران اگر علاقمند باشند ورود کنند کاملا بازار دارند. اگرچه ما تمایل داریم تولید به حدی برسد که بازار اشباع شود تا آن موقع بتوان رقابت کرد چون الان آن قدری تولید بالا نیست که بشود فضای رقابتی باشد.
وی ادامه داد: در خصوص شرکت های فعال در حوزه تولید محصولات از بره موم نیز در کشور الان ۲-۳ شرکت وجود دارد که در حوزه تولید فرآورده های بره موم فعالیت می کنند. اما چالش تامین بره موم خوب و با کیفیت و با قیمت مناسب است که یک مقدار دست ما را می بندد و مجبور می کند ما با قیمت بالا خریداری کنیم و با قیمت بالا هم فرآورده ها را به فروش برسانیم که این اتفاق خوبی نیست.
