همشهری آنلاین – پروانه پروانه: مصرف بی رویه از هر نوع آنتی بیوتیک در ایران این یکی از مشکلات جدی بهداشتی کشور است که کارشناسان دائماً در مورد عواقب آن هشدار می دهند. این در حالی است که مصرف آن نسبت به سال قبل افزایش چشمگیری داشته است.
به گفته مقامات، میزان مصرف آنتی بیوتیک در ایران 40 درصد، سه برابر بیشتر از میانگین جهانی است. یعنی 40 درصد نسخه های پزشکی در کشور حاوی آنتی بیوتیک است. در حالی که سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است که تا 30 درصد نسخه ها حاوی نسخه های آنتی بیوتیک باشند.
سالانه 8 میلیون نفر در جهان به دلیل مصرف بی رویه آنتی بیوتیک جان خود را از دست می دهند و ایران دومین مصرف کننده آنتی بیوتیک است. این سازمان اعلام کرده است که حدود 30 درصد از کل نسخه های آنتی بیوتیکی که سالانه در جهان تجویز می شود ضروری نیست.
آنتی بیوتیک ها سرماخوردگی را درمان نمی کنند.
بسیاری از افراد برای کوچکترین سرماخوردگی آنتی بیوتیک تجویز می کنند. آموکسی سیلین، آموکسیکلاو، سفیکسیم، سفتریاکسون و… بدون اینکه بدانیم این گروه از داروها می توانند آسیب زیادی به اندام های مختلف بدن وارد کنند. زیرا آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که فقط عفونت های باکتریایی را درمان می کنند. عدم وجود عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا و غیره.
اکثر افراد از عوارض ناگوار این دارو مانند مقاومت دارویی، خونریزی گوارشی، نارسایی کلیه و حتی نقرس بی اطلاع هستند و به راحتی آن را مصرف می کنند و حتی بدون نسخه به فرزندان خود می دهند. آنچه بیشتر نگران کننده است این است که بسیاری از پزشکان نیز به راحتی آنتی بیوتیک را برای مشتریان خود تجویز می کنند. اگرچه میزان آسیب خود را به اندام های مختلف بدن می دانند. طبق آمار، تجویز آنتی بیوتیک در ایران 10 درصد بیشتر از میانگین جهانی است.
دکتر ایرج خسرونیا فوق تخصص گوارش در گفتگو با همشهری آنلاین آسیب های ناشی از مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها را توضیح می دهد: آنتی بیوتیک ها می توانند باعث مقاومت دارویی، خونریزی در دستگاه گوارش، نارسایی کلیه و فشار خون در فرد شوند. همچنین اگر مدت زمان مصرف آنتی بیوتیک طولانی شود، باکتری های مفید بدن از بین رفته و باعث التهاب روده بزرگ می شود. حتی استفاده خودسرانه می تواند باعث تداخل دارویی شود.
این فوق تخصص گوارش و کبد می گوید: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها در کشور به یک معضل تبدیل شده و مصرف آن نسبت به سایر کشورهای دنیا بسیار بیشتر است. در هیچ جای دنیا دیده نمی شود که مردم به این راحتی به آنتی بیوتیک ها دسترسی داشته باشند.
ادامه مطلب؛
از سیستم ایمنی ضعیف گرفته تا سرطان
دکتر بابک پورقلیچ، پزشک عمومی نیز به همشهری آنلاین می گوید: بسیاری از افراد برای کوچکترین مشکلی مانند گلودرد یا خلط، آنتی بیوتیک مصرف می کنند! در حالی که آنتی بیوتیک ها هیچ تاثیری بر عفونت ندارند. می تواند شما را در برابر داروها مقاوم کند. یعنی اگر بعد از آن دچار عفونت روده، عفونت گوش یا عفونت سینوسی شوید، بدن شما دیگر به آن آنتی بیوتیک پاسخ نمی دهد و در مقابل آن مقاومت نمی کند و باید آنتی بیوتیک قوی تری مصرف کنید که عوارض خاص خود را نیز دارد. . .
دکتر پورگلیچ به نکته بسیار مهمی اشاره می کند و می گوید: خیلی اوقات گلودرد شما می تواند ناشی از یک میکروب یا ویروس ساده باشد. بهبود این ویروس ساده فرآیندی دارد. به عنوان مثال، 3 تا 5 روز طول می کشد و سپس علائم از بین می روند. اما وقتی برای درمان آن از آنتی بیوتیک استفاده می شود، میکروب های ساده نیز از بین می روند و به میکروب های خطرناک تر و مقاوم تر فرصت رشد داده می شود و دوره درمان طولانی تر می شود.
مقاومت دارویی چگونه باعث مرگ می شود؟
پزشکان می گویند مقاومت آنتی بیوتیکی حتی می تواند منجر به مرگ فرد شود! زیرا میکروب های بیماری زا توانایی بالایی در تکثیر، رشد و تولید سموم میکروبی (سموم میکروبی) برای آسیب رساندن به بافت های بدن دارند. بنابراین، تکثیر زیاد میکروب ها و تولید سموم میکروبی می تواند باعث آسیب به بافت های بدن در اندام های مختلف، ایجاد شوک عفونی و در نهایت منجر به اختلالات قلبی عروقی و مرگ شود. در این میان آنتی بیوتیک ها می توانند میزان متابولیت های میکروبی را کنترل کرده و آنها را از بین ببرند. اگر آنتی بیوتیک نتواند کار کند، بدن با رشد بیش از حد و شیوع میکروب ها مواجه می شود، باکتری هایی که می توانند به بدن آسیب برسانند و در نهایت منجر به مرگ فرد شوند. به گفته متخصصان، مقاومت به آنتی بیوتیک ها حتی درمان برخی از بیماری ها را دشوار می کند. موقعیتی که بسیاری از ما از آن بی اطلاعیم.
استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها نیز به تدریج اثرات منفی بر سیستم ایمنی بدن می گذارد و باعث می شود که پاسخ سیستم ایمنی بدن از مسیر طبیعی خود منحرف شود. همین مشکل می تواند فرد را به بیماری های مختلف از جمله سرطان مبتلا کند. مصرف خودسرانه، بی رویه یا طولانی مدت این دسته از داروها نیز یکی از علل شایع افزایش عفونت های تنفسی است. همچنین می تواند باعث واکنش های آلرژیک و بیماری های آلرژیک شود.
قطع ناگهانی آنتی بیوتیک نیز خطرناک است
خطرات آنتی بیوتیک ها تنها به دلیل استفاده طولانی مدت یا خودسرانه آنها نیست. حتی عدم تکمیل دوره بیماری و قطع مصرف آن قبل از زمان در نظر گرفته شده توسط پزشک و یا مصرف نامنظم آن می تواند باعث ایجاد مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها و افزایش این خطر شود.
مصرف آنتی بیوتیک زمان مشخصی دارد. مثلاً هر 8 ساعت یک بار، اما بسیاری از افراد وقتی به یاد می آورند آن را مصرف می کنند یا برای جبران فراموشی دو نوبت را با هم مصرف می کنند یا وقتی احساس بهتری پیدا می کنند، ناگهان بدون توجه به ترتیب آن را مصرف می کنند. تا درمان آنتی بیوتیکی کامل نشود. همین مشکل می تواند باعث مقاومت دارویی شود و دفعه بعد که بیمار شوند، آن دوز آنتی بیوتیک دیگر روی بدنشان اثر نخواهد گذاشت.
نکته مهم دیگر این است که آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی تجویز و استفاده می شوند و عدم تکمیل درمان آنتی بیوتیکی می تواند باعث زنده ماندن برخی باکتری ها و تشدید عفونت در بدن شود. بنابراین علاوه بر پرهیز از مصرف طولانی مدت این دارو، باید از قطع خودسرانه آن نیز پرهیز کرد و طبق دستور پزشک عمل کرد تا عوارضی ایجاد نشود.
محققان پیش بینی می کنند که در 25 سال آینده، 39 میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک جان خود را از دست خواهند داد. بنابراین استفاده صحیح و اصولی از آنتی بیوتیک ها ضروری است: از نظر استفاده از دوز صحیح، زمان مصرف و پرهیز از مصرف طولانی مدت و پرهیز از مصرف آنها در هر بیماری می توان به حفظ میکروب های حساس و شکننده کمک کرد. در برابر آنتی بیوتیک ها
