سیدحسن خمینی چند روز پیش با انتقاد از بی توجهی نهادهای فرهنگی به امام(ره) اظهار داشت: متولیان حوزه فرهنگی ما متأسفانه در این امر به شدت سهل انگاری می کنند، بحث امام بسیار ضعیف و به حدی است که گاهی یکی می شود. فکر می کند این فراموشی نمی تواند ناشی از عدم آگاهی باشد و شاید تحلیلی پشت ماجرا باشد، وقتی سرود جمهوری اسلامی تصویب شد نام امام در آن نبود و مقام معظم رهبری فرمودند امام در آن گذاشته شد، خودش یک روز به من گفت که به غیر از حسینیه فاطمه الزهرا (س) که در مصلی است، هر جایی که ساخته ام به نام امام ساخته شده است. ، اصلاً نمی توان فهمید که به نهادهای فرهنگی ما توجه نمی شود.
سید حسن خمینی: آنچه خطرناک است ظلم نیست، پذیرش درونی ظلم است.
نگرانی شدید یک مرجع تقلید از وضعیت بد اقتصادی شهرک
جماران برای بررسی بیشتر این موضوع به سراغ مدیرعامل مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) رفت.
مشروح گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین علی کمساری را در زیر می خوانید:
امروز به گفته یادگار امام شاهد یک سری نهادهای فرهنگی هستیم که از اندیشه امام و کم کاری نهادهای فرهنگی در این زمینه غفلت می کنند. جنابعالی به عنوان مدیر مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره) احتمالاً در این زمینه با جزئیات بیشتری صحبت می کنید و می توانید با جزئیات بیشتری به آن اشاره کنید. آیا از دیدگاه خود متوجه مهجوریت هایی هستید که در حوزه مسائل فرهنگی نسبت به امام به خصوص در نهادهای فرهنگی رخ داده است؟
ممنون از پیگیری این موضوع پیشنهاد می کنم در ابتدای گفتگو این موضوع را متفاوت مطرح کنید، زیرا نمی توان به همه نهادهای فرهنگی بی تفاوتی نسبت داد. منظور امام یادگار این نبود که همه دستگاه های فرهنگی نسبت به ترویج اندیشه های امام بی تفاوت مطلق هستند. به گفته القاعده، بسیاری از نهادهای فرهنگی نسبت به امام حساس هستند و افکار آن را ترویج می کنند، عمل می کنند و وظایف قانونی دارند. پس بهتر است تعبیر به «توجه نکردن» یا «اولویت ندادن» به این موضوع، همان گونه که برای یاد امام در نظر گرفته شده بود، اصلاح شود.
آنچه در فضای فرهنگی مشهود است می تواند توجیه کننده این انتقادی باشد که نهادها و نهادهای فرهنگی دولتی و غیردولتی یعنی همه نهادهای فرهنگی در ساختار دولتی و نهادهای غیردولتی و نهادهای دولتی آن گونه که انتظار می رود و خردمندان به آن می اندیشند. رهبر انقلاب است، با آن سروکار ندارند. شاید این گلایه بارها از سوی رهبر فرزانه انقلاب مطرح شده باشد. حتی ایشان در بحث آموزش و پرورش ماه های اخیر به طور خاص این شکایت را مطرح کردند. یا عدم توجه به نقش فرمان امام را نقصی در بحث دفاع مقدس عنوان کردند. همچنین در سالروز رحلت امام که در حرم برگزار میشود، بارها تأکید کردند که باید به امام و اندیشههای ایشان بیشتر توجه شود. حتی ایشان بارها گفته اند که اندیشه امام نرم افزار جمهوری اسلامی است.
این واقعیتی است که می توان در آن مصداق جستجو کرد. ما به دنبال یافتن متهم در این پرونده نیستیم تا کسی پاسخ دهد، رد یا تخلف کند. بیانیه یادگار امام حاکی از نوعی هشدار و تذکر در این زمینه است که اگر بخواهیم جمهوری اسلامی بر اساس این نرم افزار پیشروی کند، میزان توجهی که باید به اندیشه امام داشته باشد به اندازه لازم نیست و بین کارکرد و فعالیت ها، اولویت است، نه اولین
آیا می توانید مثال های خاصی برای درخواست خود بیاورید؟
بله، ظرفیت های قانونی برای ترویج افکار امام وجود دارد و قانونگذار نیز چنین ظرفیت هایی را پیش بینی کرده است. در احکام دائمی برنامه توسعه کشور، ماده 37 به این موضوع اشاره کرده است. البته در گذشته در احکام برنامه های سالانه یا سایر برنامه ها فقط از ترویج اندیشه امام صحبت می شد، اما از یک نقطه – فکر می کنم در برنامه پنجم – به اسلام، تشیع، امام و امام هم تسری پیدا کرد. اندیشه رهبر فرزانه انقلاب. این با احکام دائمی ماده 37 تأسیس شده و دارای مؤسسات اجباری است.
مدت زیادی گذشت تا آیین نامه اجرایی آن تصویب شد. البته باید از زحمات کمیسیون فرهنگ دولت اخیر تشکر کنم که در نهایت تصویب شد، هرچند سال ها طول کشید تا تصمیم گیری شود. اما به هر حال تایید شد.
ممکن است عده ای توقع داشته باشند و این انتظار درستی است که مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام به عنوان ستاد هماهنگ کننده فعالیت های حوزه امام عمل کند. قانونگذار در اصل 37 این نقش را به این نهاد محول کرد، اما تقریباً تمام تلاش ما برای تشکیل جلسات مشترک بی نتیجه ماند و سوابق مکاتبات موجود است.
بنابراین، اینکه می گویند مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام مستقر نیست، درست نیست.
انتقاداتی به ما و همکارانمان شده است و باید بیشتر تلاش کنیم و در ترویج اندیشه های امام کوشا باشیم اما یکی از موارد را ذکر کردم.
یا مورد دیگر این است که; سال گذشته طی نامه ای به آقای رئیس جمهور کتباً اعلام کردم که موسسه تنظیم و نشر آثار امام در هیچ کجای شوراهای تصمیم گیری کشور یعنی در حوزه فرهنگی و اجتماعی حضور ندارد. . من نمی خواهم قضاوت کنم که آیا این کم کاری نهاد در گذشته بوده است یا عدم توجه نهادها و دولت که متوجه نشده اند که این نهاد باید عضو این شوراها باشد، زیرا من تلاش نمی کنم. قضاوت؛ اما واقعیت این است که من مکاتبه کردم و آقای عاملی، دبیر وقت شورای عالی انقلاب فرهنگی را برای تحقیق معرفی کردند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی دارای چند عضو حقیقی و حقوقی است. این موسسه جزو اعضای قانونی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست، بنابراین پیشنهاد ما این بود که در شوراهایی مانند شورای انقلاب فرهنگی، شورای فرهنگ عمومی کشور، شورای اجتماعی، شورای عالی انقلاب فرهنگی زن و غیره مؤسسه باید عضو حقیقی باشد یا در صورتی که عضویت اعضای قانونی مستلزم یک سری کارهای اداری یا تأییدیه های دیگر باشد مؤسسه به عضویت درآمده و دعوت می شود. حتی عضویت در کارگروه های وابسته به شورای عالی فرهنگ.
پس از مدتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این مکاتبه اعلام کرد که این نهاد در هیچ کجای قوانین و مقررات ذکر نشده است و امکان عضویت در آن وجود ندارد.
برخی می گویند موسسه باید حضور داشته باشد، موضوع این است که موسسه در هیچ نهاد تصمیم گیری در کشور عضویت ندارد. حتی در شورای سیاستگذاری جایزه جهانی امام خمینی (ره) که اساسنامه آن سال ها پیش تدوین شده بود، این موسسه حضور نداشت. بنابراین بر ما بود که با نظر مثبت رئیس جمهور در اصلاح اساسنامه و اساسنامه ای که ابلاغ شد، مدیرعامل موسسه به عضویت شورای سیاستگذاری آن درآمد.
اگر فردی انتقاد می کند که باید به نهاد مورد تعقیب قرار گیرد، قطعاً در این زمینه بیشترین مسئولیت را بر عهده دارند، اما باید امکان استفاده از ظرفیت نهاد در نهادهای فرهنگی کشور فراهم شود.
به مثال دیگری اشاره می کنم:
برخی از مراکزی که به نام امام در دانشگاه ها افتتاح شد مانند مرکز امام و انقلاب جهاد دانشگاهی، مرکز امام و انقلاب دانشگاه آزاد و مرکز ترویج اندیشه امام در شهرداری تهران به استناد گزارشهایی که دریافت کردهایم، همه این مراکز به تدریج غیرفعال میشوند یا به افتخار تعطیلی! این نشان میدهد که اولویتها طبق نظر برخی تصمیمگیرندگان تغییر میکند، در حالی که اگر یک رهبر ارشد گروهی تغییر کند، نباید از فعالیت مراکزی که در اندیشهها، انقلاب و رهبری امام رسالت دارند، کاسته شود.
مثال دیگری هم بزنم که خیلی واضح است که یادگار امام هم به آن اشاره کرد و ما هم گفتیم: «طلب می کنیم و می گریزیم» و سایت جماران در این باره مطلبی منتشر کرده بود. آهنگ «سلام فرمانده» که ساخته شد، به برخی از متولیان برتر فرهنگی کشور گلایه کردم که آهنگی ساخته شده اما نام امام در آن نیست! نام میرزاکوچک خان و بزرگانی که در انقلاب نقشی نداشتند. یکی از علما و عارفان فعال رحمه الله در این سرود است، اما نام امام به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی در آن نیست. گفتند مغفول مانده است و… این در حالی است که در جریان انتشار این سرود معمولاً یک سردبیر این شعر را می بیند و حتماً ملودی و موسیقی آن قبل از انتشار عمومی شعر اصلاح می شود، اما اینطور نشده است. متوجه شد که نام امام بر آن نیست. . این یعنی بی توجهی و سهل انگاری.
عدم توجه به اینکه شاخ و دم ندارد! این خوشبینانه است که بگوییم رها کردن. بدبینانه است که بگوییم عمدی است. یادگار امام نجابت نشان داد و گفت بی توجهی است وگرنه اگر با منطق برخی از این آقایان بود باید عدم اتهام زن را رفع می کردیم و می گفتیم چرا این کار را کردی؟
در نسخههای عربی و لبنانی این اثر نام امام آمده است، بنابراین لازم نبود که شاعر مصراعی بیافزاید تا از امام غفلت نشود.
ترانه فرمانده سلام در سطح ملی واکنش های مثبتی داشت، مورد استقبال کودکان و نوجوانان قرار گرفت و یک کار فرهنگی موفق بود، اما چرا نام امام در این اثر دیده نمی شود؟ گفتیم حتما فراموش کرده اند و باید فعل مؤمن را درست گرفت. متأسفانه در نسخه دوم این اثر دیدیم که نام امام در آن نیست. این دیگر نام غفلت نیست!
یا در برخی از ورودی های شهرها تصویر امام کم رنگ شده است و اگر کم رنگ شود هیچ اعتراضی نمی کند.
همین چند مثال کافی است. ما بدبین نیستیم و فکر می کنیم هیچ کس عمدی ندارد، اما این شکایت وجود دارد. نه از ناحیه ما به عنوان نهاد، بلکه از مردم متدین، بستگان شهدا و علاقه مندان به امام و انقلاب که بارها گلایه می کنند و درخواست پیگیری و تذکر جدی دارند. امیدواریم روز به روز متوجه شویم که باید در این زمینه بیشتر تلاش کنیم.
تحقیر نام و اندیشه حضرت امام چه آثار و پیامدهای منفی دارد؟
سخنی رساتر از این جمله رهبر انقلاب نیست که «این انقلاب بدون نام خمینی (ره) در هیچ جای دنیا شناخته شده نیست».
کم توجهی به اندیشه های امام به معنای جدایی انقلاب از هویت خود است و هر جامعه و گروهی بدون هویت قطعا به بیراهه می رود. بزرگترین اثر عدم توجه به نشر افکار امام به تعبیر رهبر انقلاب، ایجاد روایت های کذب خواهد بود. یعنی اگر اندیشه و رهبری امام را آن طور که باید و شاید نقل نکنیم، روایات نادرستی پدید می آید که پایه های هویت انقلاب را زیر سوال می برد.
در پایان، آیا دلیلی برای پایان دادن به یک نکته مثبت دارید؟
ما در مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام با تمام کمبودها و محدودیت های تشکیلاتی و مالی که داریم در خدمت همه کسانی هستیم که دوست دارند برای امام تلاش کنند و اندیشه امام را منتشر کنند. . ما خود را خدمتگزار همه عاشقان حضرت می دانیم و وظیفه خود می دانیم از هر کاری که در توان داریم کوتاهی نکنیم. ما کاستی های خود را می پذیریم و از همه کسانی که به ما کمک می کنند یا انتقاد می کنند و کاستی های ما را گوشزد می کنند استقبال می کنیم و با آنها دست می دهیم.
۲۱۹۲۱۱