گزارش ساواک از شنود مکالمات علی امینی درباره دیدار کریم سنجابی و امام خمینی در پاریس

به گزارش خبرگزاری اخبار آنلایندر ساعت 11 صبح روز یکشنبه 16 آبان 1357، کریم سنجابی رهبر جبهه ملی ایران با امام خمینی در پاریس به صورت خصوصی دیدار و مذاکره کرد. سنجابی روز بعد طی تماس تلفنی با روزنامه کیهان درباره جزئیات این مذاکرات گفت:

«با نظر حضرت آیت الله العظمی خمینی کاملاً موافق است… آنچه در مورد حکومت اسلامی گفته می شود نشان دهنده هویت جامعه ماست. در جامعه ای که 98 درصد جمعیت آن مسلمان هستند، در انتخابات آزاد و عمومی در آن مردم می توانند رای بدون مشکل و دغدغه، حکومتی که برپا می شود بر اساس موازین عقیدتی جامعه خواهد بود و بدون شک ماهیت اسلامی خواهد داشت که بر اساس آن اصولی که به فرموده آیت الله العظمی خمینی نمی تواند پایدار باشد… قانون اساسی و متمم آن که مبتنی بر مبانی اسلام است و در آن ملت به عنوان منبع قدرت و قدرت حکومت شناخته شده است، جایگاه روحانیت را در جایگاه مناسب خود مشخص کرده است از سخنان حضرت آیت الله العظمی خمینی(ره) این است که رهنمودها و مطالبات خلاف قانون اساسی نیست و بر اساس این نتیجه می گوییم در مواردی باید تغییرات و اصلاحاتی در قانون اساسی صورت گیرد تا اهلیت قانونی داشته باشیم. اهداف و خواسته های جامعه امروز را بر اساس مبانی اسلامی بپذیرید…»

سند ساواک در مورد این جلسه

مرکز بررسی اسناد تاریخی اخیراً سند محرمانه ساواک مورخ 24 آبان 1396 را منتشر کرده است که گزارشی از استراق سمع احسان نراقی (مشاور و محقق فرح پهلوی در حوزه های فلسفه و جامعه شناسی) و شریف امامی نخست وزیر وقت به همراه دکتر علی امینی نخست وزیر اسبق ایران (40 اردیبهشت – 41 تیر) که در 19 آبان 57 صورت گرفت. احسان نراقی در این گفت و گو به دیدار سنجابی با امام خمینی…

در ادامه این سند، گزارش استراق سمع علیرضا نوری زاده، دبیر وقت سرویس سیاسی روزنامه با دکتر امینی در 21 آبان 1396 نیز وجود دارد. نوری زاده در گفت و گو با امینی از دیدار دکتر سنجابی با دکتر امینی می گوید. امام خمینی در پاریس او می گوید با سنجابی تماس تلفنی داشته و ماجرای دیدارش با امام خمینی را شنیده است. نکته قابل تأمل این است که آنچه در این گزارش به استناد نوری زاده درباره دیدار سنجابی و امام خمینی آمده است با آنچه در روزنامه کیهان در تاریخ 18 آبان 57 به نقل از سنجابی منتشر شده است متفاوت است.

گزارش ساواک از شنود این گوشی ها را در زیر می خوانید:

متن سند ساواک 15/8/1357.

موضوع دکتر علی امینی

1-احسان نراقی [مشاور فرح و پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه و جامعه‌شناسی] در تاریخ 10/08/57 با امینی تماس گرفت و به او گفت که در مورد پاریس صحبت می کنم و اضافه کرد که اینجا خیلی خوشحالیم. [می‌زند] و وضعیت بد [است] و مطبوعات مرا بسیار ناراحت می کنند و اضافه می کنند که رادیو (رادیو فرانسه) در مورد ایران با من مصاحبه کرد و اوضاع بسیار بد است.

سپس امینی از او پرسید مردها آنجا چه می کنند؟

نراقی تصریح کرد: گویی روحیه خمینی قابل تفسیر نیست و مذاکره با او فایده ای ندارد و به نظر من باید در ایران شرایطی ایجاد شود که کمی آرام شود و گویا خود سنگجابی هم متاثر شده است. او یادآور شد که تنها راه آنجاست (یعنی ایران و همانطور که شما گفتید باید راه حلی پیدا کرد).

و امینی از احسان پرسید: کی میای ایران؟

گفت: حدود یک هفته دیگر.

و امینی به نراقی گفت باید به بچه های آنجا بگویید.

و احسان گفت فایده نداره مثلاً آقای سنگجابی که رفت پیش آقای سلامیان. این سلامان فردی است که یکی از عوامل مطبوعات فرانسه است و دیگری سید بنی صدر است که در آن خط افتاده است.

و امینی با عصبانیت گفت: اگر مملکت ویران شود چه سودی برایشان دارد و اگر مملکتی نباشد آنها هیچ هستند، ما هم نیستیم.

و احسان گفت: اینجا دارند دقیقه شماری می کنند و بعد از امینی پرسید که وضعیت اعتصاب کجا رفته است؟

امینی در پاسخ گفت: حل می شود اما از نظر اقتصادی بعداً دچار مشکل می شویم و در پایان گفت باید تلاش کنیم و ناامید نشویم و از یادگیر خداحافظی نکرد.

2- آقای شریف امامی از امینی بابت آزادی طالقانی و منتظری تشکر کرد. و شریف امامی به ایشان گفت چون اینها مورد علاقه شما بودند و تشریفاتی هم در پرونده داشتند من هم دستور دادم و خوشبختانه موفق شدند و آزاد شدند.

سپس امینی گفت من فردا به قم می روم و با این آقایان کمی صحبت می کنم و به اعلیحضرت هم گفتم که باید آرامشان کنیم اما انشاءالله شما هم به وظایف خود می رسید و من سعی می کنم انجام دهم. مواظب خودم باش و تو موفق خواهی شد و یکی با دیگری خداحافظی کردند.

نوری زاده روز جمعه 12/08/57 با امینی از دفتر اطلاعات تماس گرفت و اظهار داشت که سنجابی در حال تعریف روند ملاقات با خمینی بوده و گفته است که منطقی در سرش نیست و من گریه می کنم و حتی خمینی گفته است که من. کینه شخصی دارم، همانطور که پسرم ناپدید شده است. این (یعنی ولیعهد) و خودش باید نابود شوند. امینی سپس با بیان اینکه نمی دانم اگر کشور ویران شود همه از جمله خودش نابود می شوند، سپس از نوری زاده دعوت کرد تا با هم با سنجابی به خانه اش برود و در پایان به خمینی تذکر داد که به خانه اش . مسیر خودمان و ما نیز. راه خود را رفتیم و خداحافظی کردیم.

نظریه یکشنبه: اعتقاد بر این است که گفته سنگابی “برای نتیجه گیری در پاریس می مانم” قطعا خواسته امینی بوده است.

نظریه سه شنبه: نظریه یکشنبه تایید می شود. دهر

نظریه چهارشنبه: نظریه سه شنبه تایید می شود. خواستن

در بولتن درجه بندی می شود.

پرونده به دستور رئیس اداره رسید. بایگانی شود 27/8/57

در بولتن درج شد. برای استفاده از آن توسط رئیس بخش عملیات احضار می شوید. کندری 21/8/57

ثبت شده در کلاس شخصی 47374. علی اصغر خوانساری 29/8/57.

۲۵۹