بررسی های جهانی نشان می دهد که آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ زودرس در جهان پس از فشار خون بالا، استعمال دخانیات و سوءتغذیه است که هر ساله باعث مرگ زودرس 7 میلیون نفر می شود.
اگرچه این معضل جهانی باعث مرگ و میر افراد نمی شود، اما باعث بیماری ها و عوارض بسیاری می شود. از تولد نوزادان کم وزن تا مبتلا شدن به بیماری های قلبی عروقی، دیابت، بیماری های تنفسی، سکته مغزی، ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان ریه و ….
آلودگی هوا در کشور ما چند سالی است که وارد فاز نگران کننده تری شده است و کارشناسان و مسئولان مدام هشدار می دهند که باید برای کنترل و کاهش آن اقدام کرد. در غیر این صورت آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا افزایش می یابد و سیستم بهداشت و درمان کشور به خطر می افتد. این معضل هر سال در شهرهای بزرگ و به ویژه تهران، پایتخت با بیشترین جمعیت، بدتر از سال قبل است.
به گفته کارشناسان، خودروها و موتورسیکلت های فرسوده، کیفیت پایین سوخت و افزایش مصرف سوخت، بزرگ ترین عامل آلودگی هوا در ایران هستند و در واقع مقصر اصلی آن هستند. به گفته کارشناسان، سال‌هاست که نه خودروهای فرسوده و نه موتورسیکلت‌ها نظارتی ندارند. مصرف بنزین نیز در 10 سال گذشته دو برابر شده است.
آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در ایران افزایش یافت
بر اساس گزارش وزارت بهداشت، مجموع مرگ‌های ناشی از مواجهه طولانی‌مدت با PM2.5 در افراد بالای 30 سال در سال 1401، 26307 مورد بوده که نسبت به سال 1400 بیش از 26 درصد افزایش داشته است.
نوع آلاینده های هوا در فصول سرد سال با فصول گرم متفاوت است. به عنوان مثال، ازن یک آلاینده تابستانی است و در آب و هوای گرم تولید می شود. اما در زمستان این آلاینده مشکلی ندارد. در پاییز و زمستان ذرات معلق کوچکتر از 2.5 میکرون مهمترین آلاینده هوا محسوب می شوند.
چند روز پیش رئیس اداره سلامت هوا و تغییرات اقلیمی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه 13.9 درصد مرگ و میرهای طبیعی در ایران ناشی از آلودگی هوا است، اظهار داشت: شهر تهران از نظر رتبه 19 را به خود اختصاص داده است. غلظت آلاینده های معلق ذرات بین پایتخت های جهان .
دکتر عباس شاهسونی با بیان اینکه از سال 1394 هر ساله مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا را محاسبه و منتشر می کنیم، گفت: طبق تحقیقات و محاسباتی که با مدل پیشنهادی سازمان بهداشت جهانی در 33 شهر کشور در سال 1401 انجام دادیم. و ذرات متعلق به PM2.5 که محاسبه کردیم، مشخص شد که 13.9 درصد از مرگ و میرهای طبیعی در کشور ما به این ذرات معلق نسبت داده شده است.
به گفته این مقام مسئول، میانگین غلظت ذرات معلق در کشورمان 38 میکروگرم است که این رقم 7.6 برابر دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت و بیش از 3 برابر استاندارد ملی کشورمان است.
امسال چند روز هوای پاک داشتیم؟/ رکورد ایران در بین کشورهای جهان
البته ایران از نظر کیفیت هوا در بین 131 کشور رتبه 21 را نسبت به سایر کشورها دارد و کشورهایی مانند چاد، عراق، پاکستان، بحرین و بنگلادش بدترین کیفیت هوا را در جهان دارند.
بالاترین شاخص کیفیت هوا در جهان به طور متوسط 169 و میانگین شاخص کیفیت هوا در ایران 94 است اما این به معنای این نیست که کشور ما از نظر آلودگی هوا در سطح قابل قبولی قرار دارد. در سال های اخیر در کشور به طور متوسط تنها 16.5 درصد از روزهای سال هوای پاک داشته ایم. این آماری است که وزارت بهداشت در پایان ماه گذشته اعلام کرد. موضوعی که می تواند سلامت و حتی زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد.
سالانه 45 هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران در پایان آذرماه در گفت و گو با همشهری این نکته را حائز اهمیت عنوان کرد: آمارها نشان می دهد هوای امسال نسبت به سال گذشته آلوده تر است و حدود 12 درصد از کل مرگ و میرها در سال جاری است. ایران را به آلودگی هوا نسبت می دهند.
دکتر محمدصادق حسنوند گفت: سالانه حدود 45 هزار نفر در کشور به دلایل منتسب به آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. از این تعداد، حدود 9 هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا مربوط به پایتخت نشینان است.
به گفته دکتر حسنوند، غلظت PM2.5 که مهمترین آلاینده تهران است، سالانه بین 7500 تا 9000 مرگ و میر را به همراه دارد. همچنین از حدود 9000 مرگ منتسب به آلودگی هوا که سالانه در تهران رخ می دهد، حدود 60 درصد مرگ و میرها در فصول سرد سال و 40 درصد در بهار و تابستان اتفاق می افتد.
این محقق با اشاره به اهمیت مرگ 45 تا 50 هزار نفری ناشی از آلودگی هوا در سراسر کشور که سالانه اتفاق می‌افتد، بین 700 تا 1000 مورد مربوط به کودکان زیر پنج سال است، تاکید کرد. متاسفانه از هر 10 کودک مرگ یک نفر مربوط به آلودگی هوا است و البته بیشترین مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا مربوط به گروه سنی 50+ است. بدون فرزند
آلودگی هوا و ده ها بیماری.
علاوه بر مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا که مسئولان و کارشناسان به آن اشاره و تایید کرده اند، آلودگی هوا تاثیر زیادی در ابتلا یا تشدید بیماری ها و عوارض مختلف دارد.
به گفته کارشناسان، آلودگی هوا می تواند باعث بروز یا تشدید عوارض و بیماری هایی مانند دیابت نوع 2، ناباروری، زایمان زودرس، تولد نوزادان با وزن بسیار کم، بیماری های قلبی عروقی، سکته قلبی، سکته مغزی، بیماری های عصبی و روانی مانند پارکینسون شود. و آلزایمر ، مبتلا به انواع سرطان به ویژه سرطان ریه و بیماری های تنفسی است. آمارها نشان می دهد از هر 10 نفر 9 نفر به دلیل آلودگی هوا مجروح می شوند که یکی از این آسیب ها مشکلات تنفسی است.
به گفته مقامات، سه بیماری سرطان ریه، سکته قلبی و مغزی با آلودگی هوا ارتباط معناداری دارند. آلودگی هوا نیز عامل 20 درصد از مرگ های زودرس نوزادان است. حتی یافته های جدید محققان نشان می دهد که در برخی موارد حتی شروع اختلال اوتیسم بی ارتباط با آلودگی هوا نیست.
۲۳۳۲۳۶
