به گزارش خبرآنلاین از اصفهان، یکی از دلایل اصلی بی نتیجه ماندن صحبت های نمایندگان، عدم شفافیت در مدیریت منابع آب است. نمایندگان در سخنان خود از تخصیص نادرست و غیرعلمی منابع آب انتقاد می کنند، اما این انتقادات به دلیل نبود اطلاعات دقیق و در دسترس عموم منجر به اقدامات عملی نمی شود.
به گفته یک کارشناس محیط زیست، وزارت نیرو به جای ارائه گزارش شفاف از میزان آب موجود و مصرف شده، سال ها در پشت تصمیمات مبهم پنهان شده است.
از سوی دیگر، بسیاری از نمایندگان مجلس در 20 سال گذشته به جای ارائه راهکارهای ملی و پایدار، تنها بر منافع محلی رای دهندگان خود تمرکز می کنند. این رویکرد باعث می شود که تصمیم گیری در سطح کلان به تعویق بیفتد. یکی از اساتید دانشگاه اصفهان در این باره گفت: وقتی هر نماینده فقط به فکر تامین آب منطقه خود است، چگونه می توان انتظار داشت سیاستی جامع و عادلانه اتخاذ شود؟
نبود ضمانت اجرایی برای سخنرانی
وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی مدیریت منابع آب، نه تنها پاسخ روشنی به انتقادات نمی دهد، بلکه با تعلل در اجرای طرح های مصوب، بحران را تشدید می کند. یکی از نمایندگان سابق مجلس گفت: وزارت نیرو هنوز توضیح دقیقی درباره دلایل اختصاص بی رویه منابع زاینده رود به سایر بخش ها نداده است و این اقدام باعث شده بحران زاینده رود به معضلی مزمن تبدیل شود.
صحبت های نمایندگان معمولا نمادین است و ضمانت اجرایی ندارد. این مشکل باعث شده مردم این صحبت ها را جدی نگیرند. به گفته یکی از کشاورزان شرق اصفهان: سال هاست که وعده هایی می شنویم، اما چیزی تغییر نمی کند، اگر واقعاً به فکر ما بودند، باید قانون تصویب می کردند و اجرای آن را تضمین می کردند.
یکی از بزرگترین مشکلات بحران زاینده رود مدیریت ناکارآمد منابع آب در دهه های اخیر است. به گفته کارشناسان، در سال های اخیر منابع آبی زاینده رود صرف نظر از ظرفیتی که دارد، برای مصارف مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. نتیجه این رویکرد خشک شدن تالاب گاوخونی و تشدید فرونشست زمین در اصفهان است.
بحران زاینده رود فقط مربوط به اصفهان نیست. استان های دیگری مانند چهارمحال، بختیاری و یزد نیز درگیر این موضوع هستند. اختلافات شدید بین استان ها در عناوین هر تصمیمی را پیچیده کرده است، اما جای سوال دارد که راه حل چیست؟ چگونه می توان بحران زاینده رود را مدیریت کرد؟
علت آن تغییرات آب و هوایی و کاهش بارندگی است، اما برنامه ریزی دقیقی برای مدیریت این شرایط وجود ندارد. کاظمی پژوهشگر آب در این زمینه می گوید: دولت باید برنامه های جدی برای مدیریت خشکسالی و تغییرات اقلیمی داشته باشد اما اغلب اقدامات کوتاه مدت و موقتی است.
و می افزاید: بحران زاینده رود فقط مربوط به اصفهان نیست. استان های دیگری مانند چهارمحال، بختیاری و یزد نیز درگیر این موضوع هستند. اختلافات شدید بین استان ها در عناوین هر تصمیمی را پیچیده کرده است، اما جای سوال دارد که راه حل چیست؟ چگونه می توان بحران زاینده رود را مدیریت کرد؟
کاظمی تاکید می کند: وزارت نیرو باید گزارشی کامل و شفاف از وضعیت منابع آب و مصارف آن ارائه کند. این اطلاعات نه تنها در اختیار نمایندگان مجلس بلکه در اختیار عموم مردم قرار گیرد تا امکان نظارت و مشارکت مردمی فراهم شود.
ادامه می دهد: همچنین باید برنامه جامع و بلندمدت مدیریت حوضه زاینده رود تدوین و تصویب شود. در این سند باید استفاده از آب بر اساس نیازهای شرب، زیست محیطی و کشاورزی اولویت بندی شود.
کاظمی معتقد است که اختلافات بین استان ها باید با مذاکره و توافقات رسمی حل شود از این نظر تشکیل کمیته ملی با حضور نمایندگان استانی می تواند به کاهش تنش کمک کند. موضوعی که در جریان تشدید درگیری ها بر سر زاینده رود مطرح شده و نتیجه ای نداشته است. بحث و حل مشکل با راه حل بازگشت به مدیریت یکپارچه حوضه آب به جای مدیریت استانی یکی از موثرترین راهکارها برای برون رفت از بحران زاینده رود است.
فعال سازی مجدد تالاب گاوخونی و کاهش اثرات زیست محیطی بحران خشکسالی
وی می افزاید: از سوی دیگر احیای تالاب گاوخونی و سایر اکوسیستم های طبیعی می تواند به کاهش اثرات زیست محیطی بحران کمک کند و استفاده از فناوری های نوین و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی یکی از عوامل کلیدی است. راهکارهایی برای مدیریت بحران . به جای یارانه انرژی، دولت باید مشوق هایی برای تغییر روش های سنتی کشاورزی ارائه دهد.
تشکیل کمیته ملی با حضور نمایندگان استانی می تواند به کاهش تنش کمک کند. موضوعی که در جریان تشدید درگیری ها بر سر زاینده رود مطرح شده و نتیجه ای نداشته است. بحث و حل مشکل با راهکار بازگشت به مدیریت یکپارچه حوضه آب به جای مدیریت استانی یکی از موثرترین راهکارها برای برون رفت از بحران زاینده رود است.
این پژوهشگر آب می گوید: وزارت نیرو و سایر نهادهای دولتی باید پاسخگوی اقدامات و تصمیمات خود باشند. برگزاری جلسات منظم با نمایندگان و مردم می تواند به افزایش اعتماد عمومی کمک کند و مشارکت مردم به حل مشکل زاینده رود کمک کرد. همچنین برای اثربخشی سخنان نمایندگان باید قوانینی با ضمانت اجرایی قوی تصویب شود. این قوانین باید مشخص کند که چه اقداماتی باید انجام شود، در چه چارچوب زمانی و چه کسی مسئول است.
اما باید بپذیریم که بحران زاینده رود فراتر از یک چالش محلی است. این موضوع نمادی از ضعف ساختاری در مدیریت منابع آبی کشور است. سخنان نمایندگان مجلس زمانی مؤثر خواهد بود که با شفافیت اطلاعات، اجرای قانون و همکاری ملی همراه باشد. حل این بحران نیازمند عزم ملی و سیاستگذاری دقیق و علمی است.
46
