رزبه طاهریان صاحب یک اقامتگاه در خراسان جنوبی می گوید: خانه های دوستدار محیط زیست در مقایسه با هتل ها پدیده جدیدی است. قرن هاست که هتل ها خدمات روتین خود را به روش های مختلف به گردشگران ارائه می دهند، اما خانه های بوم گردی به تازگی شکل گرفته اند و هنوز تعریفی آکادمیک ندارند. وی با اشاره به اینکه در ایران اکثر گردشگران هتل را به عنوان یک گزینه ایده آل می بینند و خدمات اقامتی را با آن می سنجند، می افزاید: در اقامتگاه مهمترین و اساسی ترین موضوع تجربه ای است که برای گردشگر اتفاق می افتد، اما به دلیل عدم شناخت مهمانان و گاه صاحبان خانه های بوم گردی، دیده ایم که میهمان از خانه بوم گردی انتظاراتی مشابه هتل ها دارد و در صورت برآورده نشدن احساس نارضایتی می کند.
در برخی موارد شکایت از مهمانان و گردشگران مربوط به قیمت اقامت است. آنها می گویند که خانه های بوم گردی همان نرخ هتل ها را دریافت می کنند، در حالی که خدمات آنها کاملاً با این گزینه متفاوت است. طاهریان در این خصوص می گوید: در حالی که قیمت اقامت باید معقول باشد، گاهی اوقات گردشگران انتظار دارند که هزینه واقعی با آنها محاسبه نشود. وی با اشاره به اینکه مولفه اقتصادی نیز باید برای صاحبان سکونت در نظر گرفته شود، ادامه می دهد: بیشتر خانه های بوم گردی در روستاها و مناطق دورافتاده قرار دارند. در عین حال شیوه زندگی قبلی که همه روستائیان تولیدکننده بودند نیز تغییر کرده است و بسیاری از صاحبان خانه مجبورند نیازهای خود را از همسایه ها و فروشگاه روستا تامین کنند که این امر هزینه های آنها را افزایش می دهد. این باعث می شود هزینه های کلی شما افزایش یابد. به گفته طاهریان، با توجه به محدودیت فصول گردشگری در برخی مناطق، اگر اقامتگاه ها بخواهند در درازمدت بقای خود را حفظ کنند و استحکام خود را حفظ کنند، مجبورند هزینه واقعی را تا زمانی که منصفانه و منطقی باشد از گردشگران مطالبه کنند.
مبین صوفی، مالک اقامتگاهی در استان گلستان نیز به «دنیای اختصاص» می گوید: همانطور که از نام بوم گردی پیداست، این نوع اقامتگاه مربوط به خانه های قدیمی است که بازسازی و تبدیل به مکان اقامتی شده اند. به گفته این فعال گردشگری، در بوم گردی باید فرهنگ جامعه میزبان در بحث اقامتگاه منعکس شود. و می افزاید: با این حال شاهد بوده ایم که در مواردی به دلیل توقع گردشگران، بوم گردی ها خدمات بوتیک هتل را انتخاب کرده اند. حتی در برخی از اقامتگاه ها شاهد ساخت کافه هایی با دیوارهای شیشه ای هستیم یا خانه های بوم گردی را می شناسم که در آنها امکاناتی مانند استخر وجود دارد. صوفی نیز مانند طاهریان بر مقوله تجربه در سفرهای بوم گردی تاکید می کند و می گوید: گردشگران می توانند فرهنگ روستایی را در اقامتگاه ها تجربه کنند که این امکان برای گردشگران در هتل های بوتیک وجود ندارد.
تغییر شکل خانه بوم گردی به سوئیت از دیگر مواردی است که این فعال بوم گردی به آن توجه کرد و افزود: متأسفانه شاهد ارائه سوئیت هایی از سوی برخی صاحبان بوم گردی به گردشگران بوده ایم. سوئیت هایی که در آنها اتاق، آشپزخانه و حمام وجود دارد و ربطی به خانه بومی ندارند.
ادامه می دهد: خانه بوم گردی ساختمانی قدیمی است که بازسازی شده و خدماتی مانند اقامت، غذا و پیمایش در شهرک و اطراف آن را ارائه می دهد. در این خانه ها مهمان اطلاعاتی در مورد فرهنگ، طبیعت و تاریخ شهرک از میزبان به دست می آورد. آیا قیمت برخی از اقامتگاه ها که هزینه ای برابر با هتل دارند، این تصور را ایجاد نمی کند؟ صوفی در این خصوص می گوید: در بوم گردی ها اگرچه مانند هتل ها برای هر نفر هزینه دریافت می شود، اما این مبلغ بر اساس لیست قیمتی است که به بوم گردی ها داده می شود. به عنوان مثال اکثر اقامتگاه ها هزینه اقامت را برای هر نفر 250 هزار تومان در نظر می گیرند که با صبحانه به 400 هزار تومان می رسد. غذای ارائه شده نیز بسته به مواد مصرفی قیمت خاص خود را دارد.
با این حال، دیده‌ایم که تعدادی از اقامتگاه‌ها، به‌ویژه در روزهای گرم سفر و گشت و گذار، نرخ‌های بالایی را می‌طلبند که گاه بیش از هتل‌ها هستند. به عنوان مثال در ایام نوروز برخی از اقامتگاه های نزدیک ترکمن صحرا به ازای هر نفر یک میلیون و 800 هزار تومان برای اسکان و غذا دریافت می کردند که رقم بالایی است.
محسن مهدی زاده، فعال بوم گردی روستای اصفهک در شهرستان طبس نیز در این باره به «دنیای اختزد» گفت: گردشگران باید در زمان رزرو اطلاعات دقیقی از امکاناتی که دریافت می کنند داشته باشند تا این گزینه را در انتظار انتخاب نکنند خدمات هتل . وی در عین حال معتقد است مجوزهای نامحدودی که به انواع اقامتگاه ها تحت عنوان خانه های بوم گردی داده می شود باعث سردرگمی این سبک گردشگری شده است. مهدی زاده می افزاید: اقامتگاه های بوم گردی مردمی هستند و مانند هتل ها محدود به خواب و صبحانه نمی شوند. در این اقامت رابطه میزبان و مهمان شکل می گیرد و گردشگر اطلاعات زیادی در مورد جامعه میزبان به دست می آورد. اما متأسفانه شاهد بودیم که با صدور مجوزهای بسیاری بدون ارزیابی، خانه های بوم گردی به خدمات محدود اعم از غذا و اقامتگاه کاهش یافته است.
از این حیث این فعال در حوزه بوم گردی خواهان غربالگری اکوتوریست ها است. می گوید: اقامتگاه هایی که حداقل خدمات را ارائه می دهند باید نام دیگری داشته باشند تا گردشگران بتوانند با اطلاعات دقیق آنها را انتخاب کنند. البته وقتی از حداقل خدمات صحبت می کنیم به این معنا نیست که آنها اجازه دارند در امور بهداشتی و غیره کوتاهی کنند، زیرا هر واحد اقامتی حتی اگر حداقل خدمات را ارائه دهد، باید این خدمات را به صورت استاندارد به گردشگران ارائه کند و حفظ کند. آنها راضی بودند.
