بازار؛ گروه بورس: با وجود نرخ تورم 40 درصدی در سال جاری، انتظارات تورمی بالا همچنان پابرجاست و این سوال پیش می آید که چرا قیمت سهام در بورس ایران در سال های اخیر با همین نرخ رشد نکرده است؟ بررسی وضعیت بازارهای مختلف حاکی از آن است که بازار طلا، بورس و معاملات ملکی در سال‌های اخیر رشد بالایی را تجربه کرده‌اند و به همین دلیل بازار سهام همواره تورم داشته است.
نرخ تورم واقعی تا حدی به انتظارات جامعه بستگی دارد، زیرا هر ساله حقوق کارگران، کارمندان، معلمان و بازنشستگان بین 20 تا 30 درصد افزایش می یابد و از سوی دیگر با توجه به اینکه طبق وعده دولت همه انتظار دارند که قیمت کالاها در سال آینده حداقل 30 درصد افزایش یابد، بنابراین سرمایه خود را در محصولاتی سرمایه گذاری کنید که بیشترین تأثیر را از شما داشته باشند. اما اگر انتظارات تورمی یک درصد افزایش یابد، تورم واقعی نیز یک درصد افزایش خواهد یافت.
به گفته علی اکبر نیکواقبال، در اقتصاد کلان کشور، شاخص‌های سهام تنها به یک دلیل خاص هدایت می‌شوند: مداخله مستمر سیاستگذاران، زیرا بازارها به هم پیوسته هستند و وقتی تورم به دلار رخ می‌دهد، در سایر بازارها ظاهر می‌شود. همچنین با این استدلال از رشد شاخص کل بورس جلوگیری شده است، در حالی که مکانیسم رشد شاخص کل بورس با سایر بازارها متفاوت بوده و با عملکرد شرکت ها نیز متناسب است.
علی اکبر نیکواقبال، کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه تجربه سال های اخیر نشان داده است که بین نرخ بازده اسمی سهام و تورم رابطه مستقیم وجود دارد، به بازار گفت: هر چه ارز گرانتر باشد تورم نیز بیشتر می شود. در بازارهای مختلف ایجاد شده و بورس با تاخیر نسبت به آن واکنش نشان داده است.
وی با تاکید بر اینکه کاهش توقعات مردم از نوسانات کوتاه مدت برای سیاستگذاران و مدیریت نرخ تورم از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: سرمایه گذاران سهام در سال های اخیر توانسته اند از سهام به عنوان محافظ در برابر تورم بلندمدت استفاده کنند و عقب ماندگی را جبران کنند. ناشی از تورم
نیکواقبال با تاکید بر اینکه سیاست های کنترلی دولت منجر به عدم انطباق سهام با نرخ تورم، بازارهای جهانی و نرخ دلار شده است، تصریح کرد: در اقتصاد کلان کشور، شاخص های سهام بر اساس یک دلیل خاص هدایت می شوند. که مداخله مستمر سیاستگذاران است، زیرا بازارها با یکدیگر مرتبط هستند و زمانی که تورم به دلار رخ می دهد، در سایر بازارها نیز ظاهر می شود و با این استدلال مانع از رشد کل بورس شده اند. در حالی که مکانیسم رشد شاخص کل بورس با سایر بازارها متفاوت بوده و با عملکرد شرکت ها نیز متناسب است.
بررسی وضعیت بازارهای مختلف ایران نشان می‌دهد در شرایطی که بورس می‌تواند به عنوان سپر تورمی برای جلوگیری از تزریق نقدینگی به بخش‌های غیرمولد عمل کند، متأسفانه پیامدهای رویکرد مسئولان سیاست‌های اقتصادی به‌ویژه در بخش قیمت‌گذاری و وضع قوانین زائد همراه با صدور دستورالعمل‌های غیرکارشناسی، نه تنها سرمایه‌ها را از این بورس خارج کرده، بلکه با هدایت آن به سمت دلار و ارز و غیره، عملاً باعث شده است. التهاب در آن بازارها نیز وجود دارد.
دلیل رشد نرخ ارز سیاست های دولت است.
یکی از دلایل رشد نرخ ارز، سیاست های دولت است، در واقع چون دولت در حوزه ارز با کسری بودجه مواجه است، در نتیجه از افزایش قیمت ارز استقبال کرده است. تا یک نقطه خاص از سوی دیگر عدم کنترل نرخ ارز حتی به بهانه جبران کسری بودجه به جایی رسیده است که مدیریت پولی نسبت به گذشته دشوارتر شده است.
کامران ندری معتقد است از آنجایی که خرید سکه برای جامعه سرمایه گذار تا حدودی راحت تر از خرید خودرو و مسکن است، در زمان تورم پول ابتدا از بورس خارج شده و وارد بازارهای دیگر می شود. به همین دلیل در چند وقت اخیر تورم 50 درصدی نتوانسته محرکی برای رشد شاخص های بورسی باشد و سرمایه گذاران عمدتا فعال در بخش تولیدی اقتصاد با رکود مواجه شده اند.
کامران ندری کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه انتظارات تورمی باعث ورود پول به بازار کالا می شود، تصریح کرد: چون خرید ارز برای جامعه سرمایه گذار تا حدودی راحت تر از خرید خودرو و مسکن است، به همین دلیل در زمان تورم پول ابتدا از بورس خارج می شود و وارد دیگران می شود. بازارها به همین دلیل در چند وقت اخیر تورم 50 درصدی نتوانسته محرکی برای رشد شاخص های بورسی باشد و سرمایه گذاران عمدتا فعال در بخش تولیدی اقتصاد با رکود مواجه شده اند.
وی با بیان اینکه افزایش نرخ ارز یکی از عوامل افزایش سودآوری شرکت های بورسی و فرابورسی به ویژه شرکت های صنعتی است، افزود: بورس ایران بر اساس قیمت مواد اولیه است و به همین دلیل است. تحت تاثیر انتظارات تورمی بازارهای جهانی واکنش نشان می دهد و به همین دلیل نمادهای صادرات محور نیز می توانند در روند فعلی بازار را تحت تاثیر قرار دهند.
وی با تاکید بر اینکه افزایش کسری بودجه دولت در نتیجه افزایش هزینه های جاری و کاهش درآمدهای نفتی رخ می دهد، تصریح کرد: به همین دلیل دولت مجبور است از بانک مرکزی استقراض و اوراق بدهی منتشر کند. هزینه های جاری که فرآیندی با توجه به ساختار پولی ایران است، در سال های اخیر سطح قیمت ها را به میزان قابل توجهی افزایش داده و همچنان انتظارات تورمی در اطراف آن وجود دارد.
بر اساس گزارش بازار، انتظارات تورمی و خطر عدم تعادل در بازارها ناشی از بی ثباتی سیاست های یکجانبه دولت است. آنچه امروز مسئولان باید دنبال کنند ایجاد ثبات اقتصادی و قابل پیش بینی است. اگرچه در دوره انتظارات تورمی نقدینگی اشتباه وجود دارد، اما عملکرد ضعیف بورس باعث نشد این نقدینگی از خودرو، مسکن و ارز به این بازار سرازیر شود و از انتظارات تورمی بیش از حد در بازار کالا جلوگیری کند.
از سوی دیگر، قیمت دارایی ها بر اساس انتظارات و انتظارات فعالان اقتصادی در آینده شکل می گیرد. در ماه های ابتدایی سال جاری انتظار می رفت که نرخ دلار به سطوح بالایی برسد. زمانی بود که انتظارات فعالان اقتصادی بالا رفت و باعث افزایش قیمت دارایی ها شد و رکود اخیر پیش بینی بازار را دشوار کرد.
