نصرت الله تاجیک در یادداشتی با عنوان «کمک های بیهوده امارات» نوشت: در قسمت اول این یادداشت با عنوان «جزیره سه گانه، شیخ زاید و طعم شیرین همجواری با ایران» که دیروز با استفاده از اسناد متعدد وزارتخانه منتشر شد. وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات در گستره تعامل به این نتیجه رسیدند که شیخ زاید در مورد جزایر سه گانه با ایران صحبت کرده است. از یک طرف به قدرت ایران واقف بود و خواستار روابط خوب با ایران بود و از طرف دیگر. از سوی دیگر تحت فشار کشورهای عربی متجاوز قرار داشت. اما در نهایت توانست با استفاده از کارت تعامل و همجواری با ایران برای ایجاد تعادل با قدرت های منطقه و تثبیت موقعیت خود و کشور تازه تاسیس امارات متحده عربی با تمام اسناد و مدارک قانونی بسیاری. که از آن . آنها توسط انگلیس تهیه شد، در هفت سال قبل از انقلاب اسلامی ایران، استخوان در زخم باقی ماند و ایران نه تنها به شکل گیری این کشور کمک کرد، بلکه در تثبیت آن نیز مؤثر بود. و در نهایت به این نتیجه رسیدم که موضوع سه جزیره فقط یک موضوع اماراتی-ایرانی نیست و تابع متغیرهای زیادی از جمله عوامل سیاسی، جغرافیایی و ژئوپلیتیکی، موقعیت، اقتدار و قدرت ایران در منطقه و ترس از امارات در مقابل قدرت و فضای ژئوپلیتیک ایران و بازی های منطقه ای و بین المللی. با گفتن این موضوع و آنچه در آینده خواهد آمد، اگر هر یک از دو کشور بخواهند به سازوکار بین المللی یا حمایت کشورها یا اسنادی که در دست دارند تکیه کنند، وقت و منابع خود را هدر داده اند.
این چیزی نیست که دیگران بتوانند آن را حل کنند. هر دو طرف باید واقع بین باشند و بر اساس حقایق تاریخی و توافقاتی که قبلا داشته اند به مواضع منطقی بازگردند. اتفاقا گاهی توافقات خوبی بین دو طرف صورت می گرفت و با تلاش جمیله سوء تفاهم بر سر جزیره ابوموسی برطرف می شد. برای تفکیک موضوع، به وقایعی که بین دو طرف در اردوگاه ابوموسی رخ داد نگاه می کنیم. در سال 1366، بنا به دلایل محرمانه ای که قابل انتشار نیست، ایران تصمیم گرفت با ساکنان شارجه و امکانات آن برخورد کند. با اطلاع استانداری هرمزگان در این باره و با کمک آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان فرمانده جنگ، از این اقدام جلوگیری شد و افسرانی که به جزیره رفته بودند در نیمه راه اقدامات خود را رها کرده و به تهران بازگشتند.
مجدداً در سال 1371 با توجه به اقدامات طرف شارجه در ابوموسی و تلاش برای جابه جایی و تکمیل جمعیت، طرحی در تهران تصویب شد تا از این کار و ورود کشتی خاطره که به صورت هفتگی به جزیره می رسید، جلوگیری شود. برای آوردن لوازم و اقلام ضروری برای ساکنان شارجه. جناب شیخ سلطان حاکم شارجه که روابط خوبی با مقامات ایرانی داشت; او سعی کرد با تماس با مسئولان مشکل را حل کند اما بی نتیجه بود! در همین حال، شیخ محمد بن زاید که نظامی است و علاقه چندانی به تعامل با ایران ندارد، وارد صحنه می شود و به شرط انتقال پرونده از شارجه و راس الخیمه به ابوظبی، آماده حرکت است. موضوع این سه جزیره به جای دو حاکم دیگر امارات متحده عربی. یعنی تا آن زمان موضوع جزیره ابوموسی بین شارجه و ایران انجام می شد و هیچ بحث مشترکی با ایران در مورد دو تنب وجود نداشت.
اگرچه امارات مدعی است که از زمان بازگرداندن حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه در 30 نوامبر 1971، تنها دو روز قبل از ایجاد آنها، به اشغال غیرقانونی ابوموسی، تنب البغر و تنب اللّه پیوسته و به شدت اعتراض کرده است. خوق برای ایران، اما روش امارات متحده عربی در هفت سال قبل از پیروزی انقلاب خلاف این را نشان می دهد. نه فرمانداران شارجه و راس الخیمه و نه رئیس جمهور امارات، شیخ زاید هیچ اقدامی انجام ندادند. و از همین سال است که پس از 20 سال سکوت که شکایت لیبی، عراق، الجزایر و یمن در شورای امنیت سازمان ملل در این زمینه به نتیجه ای نرسید، دوباره ادعاهای ارضی خود را علیه سه جزیره ایرانی از سر گرفتند. سرلشکر وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد که حاکمیت بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک از دیرباز متعلق به امارات متحده عربی است که با حقایق و اسناد در این زمینه تناقض دارد. وزیر امور خارجه امارات نیز در 9 شهریور 92 در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: جزایر تنب و ابوموسی از آغاز تاریخ متعلق به امارات بوده است. در حالی که تنها 20 سال از تاسیس کشوری به نام امارات می گذشت! از اینجا همان اتفاقاتی که در زمان شیخ زاید افتاد، جهان عرب شروع به تسویه حساب با ایران کرد! از جمله کشورهای عربی که با ایران مشکل داشتند از حامیان این ادعای ارضی بودند و از آن زمان تاکنون موضوع ادعای امارات در بیانیه های نهایی اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس و دوجانبه قرار گرفته است. بیانیه های این کشور با متحدانش. البته سوریه تلاش کرد دو طرف را پای میز مذاکره بکشاند و فاروق الشریعه وزیر خارجه این کشور در شهریور 92 با پیام حافظ اسد به تهران آمد و بار دیگر در اوایل دی ماه 93 عبدالحلیم. . خدام معاون رئیس جمهور سوریه برای هموارسازی روابط ایران و جهان عرب به تهران آمد. به ایران سفر کرد. اما نه این دو سفر و نه سفر برگشت وزیر امور خارجه سوریه در تیرماه 93 به تهران و ابوظبی نتیجه ای نداشت و در نهایت در پایان مهرماه 93 سوریه اعلام کرد که از ادعای امارات حمایت می کند. در چارچوب اتحادیه عرب!
روش و زیاده خواهی امارات به گونه ای است که حتی تفاهم نامه 1971 را تحمیلی می داند! و به سفر آقای احمدی نژاد رئیس جمهور ایران به جزیره ابوموسی در فروردین 1391 واکنش نشان داد و آن را “نقض آشکار حاکمیت وی” دانست! البته در آن زمان مذاکراتی بین وزارتخانه های خارجه دو کشور در جریان بود که با توجه به پیشنهاد ایران و تمایل طرفین به مذاکرات دوجانبه و بالاتر از همه مبنای تفاهم، موضوع جزیره بین دو کشور حل و فصل شد. دبیر شورای عالی امنیت ملی در آن زمان آقای لاریجانی و ولیعهد امارات در قالب مذاکرات دوجانبه و در مقطعی اماراتی ها بیش از یک سال سکوت کردند و بر خلاف معمولی او در عمل در جلسات شورای همکاری خلیج فارس موضوع جزایر را مطرح نکرد. با ناتمام شدن روند دیپلماتیک، ابهامات زیادی در مورد اینکه مذاکرات چگونه خواهد بود و چه چیزی مورد مذاکره قرار خواهد گرفت وجود دارد. به خصوص در حال حاضر با توجه به مشکلات منطقه ای و بین المللی ایران و اینکه موضوع سه جزیره فقط اماراتی-ایرانی نیست و تابعی از متغیرهای بسیاری از جمله عوامل سیاسی، جغرافیایی و ژئوپلیتیکی است، البته این ابهامات و فاصله این دو. اضلاع اضافه شده است که در شماره بعد به آنها خواهم پرداخت. انشاالله!
