خدیجه ستارزاده؛ گروه استان ها: شرکت نساجی «تولیدات بتن رنگ کردان» با برند «تکمیلیران» فعالیت خود را از سال ۱۳۷۱ شروع و فعالیتش در حوزه بافندگی و تکمیل پارچه های گرد باف است. گفتگوی بازار با «سعید صاحب الزمانی» مدیر این کارخانه را با هم می خوانیم:
*روند تامین مواد اولیه شما چطور است؟
۵۰ درصد از مواد اولیه ما داخلی و در واقع بخش زیادی از مواد اصلی ما وارداتی است و در ایران تولید نمی شود. برخی مواد مانند «آب اکسیژنه، استیک اسید، کربنات، نمک طعام و سود کاستیک» که داخلی است از تعاونی تهیه می کنیم ولی رنگ و انواع نرم کن هایی که برای پارچه استفاده می کنیم شامل آنتی استاتیک، نرم کن سیلیکونی کاتیونیک، آب جوش کننده پارچه و مواد هایی از این دست، وارداتی است که خرید آن را با واسطه انجام می‌دهیم. یک سری از مواد را از طریق کارخانه خودمان خرید می کنیم و بقیه را با واسطه می خریم یا از تعاونی که مربوط به رنگرزی هست خریداری می‌کنیم.
*در خصوص تامین مواد وارداتی با چه چالش هایی مواجه هستید؟
مواد وارداتی را نمی توانیم به طور مستقیم و با کارت بازرگانی خودمان بیاوریم چون سخت است و به راحتی تخصیص ارز نمی دهند. با شرکت هایی کار می کنیم که تجربه و فعالیت بیشتری در این زمینه دارند. شرکت هایی هم که مواد ما را وارد می کنند در یک کار نیستند در واقع یک شاخه از کارهایشان واردات مواد اولیه رنگرزی است.
به عنوان مثال شرکتی قطعات خودرو وارد می کند و در کنار آن مواد رنگرزی هم می‌آورد، انجام این کار برای این گونه شرکت ها راحت تر است زیرا از لحاظ سرمایه ای نفوذ بیشتری برای دریافت ارز نیمایی دارند این شرکت ها برای اینکه مواد را وارد کنند یک درصدی از ما می گیرند و این کار را انجام می دهند
به عنوان مثال شرکتی قطعات خودرو وارد می کند و در کنار آن مواد رنگرزی هم می‌آورد. انجام این کار برای این گونه شرکت ها راحت تر است، زیرا از لحاظ سرمایه ای نفوذ بیشتری برای دریافت ارز نیمایی دارند. این شرکت ها برای اینکه مواد را وارد کنند یک درصدی از ما می گیرند و این کار را انجام می دهند.
*نوسانات ارزی و افزایش قیمت چه مقدار روی تولید شما تاثیر داشته؟
به طور کل نوسانات ارزی موجب رکود در تولید می شود، یک مدت کار ما به دلیل نوسانات ارزی کم شد چون تولید کننده ها دست نگه می دارند تا به یک قیمت ثابت برسند. چند ماه گذشته بخاطر نوسانات دلار، تولیدکننده می ترسید محصولی تولید بکند و کارخانه دار می ترسید پارچه را تکمیل کند چون نمی دانست آیا رنگی که برای تکمیل پارچه استفاده می کند را فردا می تواند جایگزین کند؟ نوسان قیمت در خوابیدن کارهای تولید بسیار موثر است ولی اگر نوسان نباشد تکلیف روشن است و کار انجام می‌شود. مدتی است که نوسان زیادی نبوده و قیمت ها رو به پایین بوده که همین موضوع موجب راه افتادن بازار شده است.
*با چند درصد ظرفیت تان تولید می‌کنید؟
در حال حاضر با ۷۰ درصد ظرفیت مان مشغول هستیم. در این سی سال هیچوقت تعدیل نیرو نداشتیم. حدود ۶۰ نفر مستقیم و ۲۰۰ نفر غیر مستقیم با ما کار می‌کنند. حتی اگر کارخانه و تولید به دلیل مشکلات خوابید، نیرو هایمان را حفظ کردیم.
*در زمینه صادرات هم فعالیت دارید؟
بازار ما بازار داخلی است و بازار داخلی فعلی جا دارد که تولید را اضافه کنیم. الان واردات انجام می دهند به همین دلیل تا حالا دنبال صادرات نبودیم چون بازار داخلی پتانسیل تولید را دارد.
*واردات و رقابت اجناس خارجی چه مقدار روی تولید شما موثر است؟
قطعا اگر از واردات جلوگیری شود تاثیر بسیاری روی تولید داخل دارد. طی چند سال اخیر با این موضوع مبارزه کردند. از طریق اتحادیه که اعضای زیادی دارد جلسات بسیاری با مجلس و سایر نهاد ها داشتیم. برخی از ارگان ها کارشکنی بسیاری در این زمینه می کردند و مرتبا اجناس نساجی وارد می کردند که در نتیجه آن صنعت نساجی ایران در حال نابودی بود.
تنها کاری که توانستیم بکنیم این بود که جلوی این کار را از طریق اتحادیه بگیریم تا وارداتشان کاهش پیدا کند که اکنون محدود شده است. اگر جنس خارجی وارد نشود جنس ایرانی قابل رقابت است و مسلما” کیفیت اجناس ایرانی از خارجی خیلی بهتر است، زیرا خارجی ها اجناس درجه سه چینی را می‌آورند که به درد نمی‌خورد و فقط اسم خارجی روی آن می گذارند. از اروپا و خارج از اروپا جنس نمی‌آورند.
*برای به روزرسانی دستگاه و ماشین آلات مشکلی ندارید؟
ماشین آلات ما عمدتا خارجی هستند، در ایران هم یک الی دو شرکت تولید می کنند اما پاسخگوی کارخانجات داخلی نیست و باید ماشین آلات وارد شود. قیمتش خارج از ایران نسبتا بد نیست و می توانیم وارد کنیم و هر سال این کار را انجام می دهیم ولی دولت همکاری نمی کند.
از لحاظ گمرکی باید هزینه بسیار زیادی بدهیم تا ماشین آلات را ترخیص کنیم. با این دلار و نوساناتش با سختی هزینه خرید را پرداخت می کنیم و بدتر از این موضوع، اینکه دولت هیچ کمکی به تولید نمی کند.
دستگاهی که وارد می شود خودروی سواری و لوکس نیست که شخص سوار آن شود، این ماشین آلات، ماشین هایی هستند که با ورود به ایران نیروی کار جذب و تولید می‌کند هر چه بیشتر و سریعتر وارد شود اشتغالزایی بیشتر و به رفع مشکل بیکاری کمک می شود، یعنی ما یک باری از روی دوش دولت برمی داریم اما دولت جلوی پای ما سنگ می‌اندازد
این دستگاهی که وارد می شود خودروی سواری و لوکس نیست که شخص سوار آن می شود، این ماشین آلات، ماشین هایی هستند که با ورود به ایران نیروی کار جذب و تولید می‌کند. هر چه بیشتر و سریعتر وارد شود اشتغالزایی بیشتر و به مشکل بیکاری کمک می شود، یعنی ما یک باری از روی دوش دولت برمی داریم اما دولت جلوی پای ما سنگ می‌اندازد.
تولید کننده نباید رقم های سرسام آور برای تهیه ماشین آلات بپردازد اما متاسفانه کسی نیست که در زمینه تولید کمک بکند و به جای اینکه کمک بکنند چوب لای چرخ تولید می گذارند. هزینه گمرک سنگین می گیرند و کسی هم پاسخگو نیست، واردات سخت شده و اگر وضع این گونه باشد ماشین آلات روز به روز فرسوده می شود و کارایی خود را از دست می دهد.
ماشین های قدیمی نسبت به جدید تر ها انرژی بیشتری مصرف می کنند و زمانی که به روز آوری می شوند مصرف انرژی آنها از لحاظ برق و گاز کمتر می‌شود
از طرفی ماشین های قدیمی نسبت به جدید انرژی بیشتری مصرف می کنند و زمانی که به روز آوری می شوند مصرف انرژی آنها از لحاظ برق و گاز کمتر می‌شود.
حل همه این موضوعات فردی را می خواهد که مسئول باشد این وضعیت را ببیند و نتیجه گیری کند. الان برای تامین برق مشکل هست و تولید را می‌خوابانند. به جای این کارها به تولید کننده تسهیلات بدهند و بگویند ماشین آلاتش را بروز کند و مصرفش را پایین بیاورد. خرابی برق و مشکلات سیستم برق کشی نباشد.
امسال هم هفته ای یک روز به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت قطعی برق داریم. تمامی دستگاه هایی که الان به روز هستند inverter هستند یعنی تمام الکترونیک اند. زمانی که برق قطع و وصل می شود به دستگاه شوک وارد می شود و می سوزد، خازن دستگاه پر است و با یک نوسان و رفت و آمد از کار می‌افتد و آسیب می بیند چون موتور هم بالا و پایین می‌شود.
اگر ژنراتور هم کار نکند پارچه های موجود در دستگاه خسارت سنگینی می بیند چون در فرآیند تولید به یک بخشی می‌رسد که اگر دستگاه متوقف شود کل پارچه خراب می‌شود برای همین دستگاه نباید متوقف شود.
*عمده چالش های صنعتی نساجی از نظر شما چیست؟
اولین مورد اینکه ارز دولتی به نساجی ها بدهند تا بتوانند ماشین آلات را بروز کنند. موادی که وارد ایران می‌شود طوری باشد که تولید کننده راحت دسترسی داشته باشد ارز بگیرد و مواد اولیه اش را خودش و بدون واسطه بیاورد که تامین مواد اولیه گران تمام نشود. از لحاظ مالیات و دارایی هم که دارایی می‌آید و کارخانه را می بیند یک کارخانه ۴۰ هزار متری و فقط عظمت کار را می بیند و با حساب و کتاب و هزینه های انجام شده کاری ندارد.
به عنوان مثال یک طلا فروشی یک دهنه در بازار ممکن است به اندازه کارخانه بیست هزار متری نساجی درآمد داشته باشد، حالا در طلا فروشی یک نفر کار می کند اما در نساجی مجبوریم با ماشین آلات و تعداد کارگران بیشتری کار کنیم اما برای احتساب مالیات این موارد در نظر گرفته نمی شود و دائم این چالش ها را با اداره دارایی داریم
به عنوان مثال یک طلا فروشی یک دهنه در بازار ممکن است به اندازه کارخانه بیست هزار متری نساجی درآمد داشته باشد، حالا در طلا فروشی یک نفر کار می کند اما در نساجی مجبوریم با ماشین آلات و تعداد کارگران بیشتری کار کنیم اما برای احتساب مالیات این موارد در نظر گرفته نمی شود و دائم این چالش ها را با اداره دارایی داریم.
فقط می‌بینند که کارخانجات چقدر درآمد دارند و طبق درآمد مالیات می گیرند. هیچوقت هزینه ها را محاسبه نمی کنند بیمه، برق، حقوق کارگران و خرید مواد را در نظر نمی گیرند.
پیش تر از این نساجی وضع بهتری در ایران داشت و صنعت ورشکسته ای نبود و حالا فشار مضاعف می گذارند که گردش مالی ما فلان قدر بوده و باید مالیات بدهیم. گردش مالی ما در سال بسیار زیاد است اما پولی است که می‌آید و می‌رود. اداره دارایی فقط پولی که به حساب نشسته را محاسبه می کند اما با پولی که برای خرید رنگ و هزینه های دیگر از حساب خارج شده کاری ندارد.
کارخانجات کوچک تر در حال تعطیل شدند هستند و به سمت واسطه گری می روند چرا که واسطه گری بهتر از تولید است و این ها به این دلیل است که به صورت سلیقه ای نظارت می کنند.
اگر تعیین مالیات ها کارشناسی بود همه این مسائل حل می شد و چیزی به عنوان فرار مالیاتی وجود نداشت و لازم نبود تولید کننده به اداره مالیات و دارایی دروغ بگوید، حقیقت را می گفت و مالیات می داد اما منِ تولید کننده مخارج و درآمد و سود را در مقابل دارایی می گذارم ولی دارایی فقط درآمد من را حساب می کند و با سایر موارد کاری ندارد
اگر تعیین مالیات ها کارشناسی بود همه این مسائل حل می شد و چیزی به عنوان فرار مالیاتی وجود نداشت و لازم نبود تولید کننده به اداره مالیات و دارایی دروغ بگوید، حقیقت را می گفت و مالیات می داد. اما منِ تولید کننده مخارج و درآمد و سود را در مقابل دارایی می گذارم ولی دارایی فقط درآمد من را حساب می کند و با سایر موارد کاری ندارد.
* آیا تا حالا از تسهیلات و کمکی استفاده کردید؟
ما طی سی سالی که در این صنعت مشغول هستیم کوچکترین تسهیلاتی نگرفتیم. هر زمان با بانک صحبت کردیم دیدیم بهره هایی که بانک می گیرد اصلا به درد تولید نمی خورد. وام هایی هم که می خواهیم به گونه ای است که باید طولانی مدت باشد و بتوانیم روی آن برنامه ریزی و سرمایه گذاری کنیم، چون راه اندازی خط تولید حداقل یکسال زمان می برد اما بانک وام های کوتاه مدت و با درصد بالا می‌دهد. در نتیجه از طریق تسهیلات دولتی چیزی گیر ما نمی‌آید.
اگر تسهیلات بانکی را بردارند خیلی بهتر است چون در واقع رانت شده، یک سری از همکاران ما در صنایع و معادن عضو هستند و کار دولتی دارند و در کنار آن کار نساجی را هم انجام می دهند می بینیم که این افراد مرتبا وام دریافت می کنند و به جای اینکه وارد کار نساجی شود برای ملک خرج می‌کنند و بانک نظارت نمی کند این وام کجا خرج می‌شود
اگر تسهیلات بانکی را بردارند خیلی بهتر است چون در واقع رانت شده، یک سری از همکاران ما در صنایع و معادن عضو هستند و کار دولتی دارند و در کنار آن کار نساجی را هم انجام می دهند. می بینیم که این افراد مرتبا وام دریافت می کنند و به جای اینکه وارد کار نساجی شود برای ملک خرج می‌کنند و بانک نظارت نمی کند این وام کجا خرج می‌شود.
برخی افراد وام را وارد کار ملک می کنند و دارایی هایشان را افزایش می‌دهند و به نام تولید می گیرند. این وام ها به درد کسانی که دست اندر کار هستند می خورد. شما کسی را پیدا نمی کنید که کارخانه خصوصی داشته باشد و بتواند از این تسهیلات استفاده کند.
