در مدت دو سال اخیر که گروه تروریستی طالبان بر افغانستان حاکم است هنوز هیچ کشوری این حکومت خودخوانده را به رسمیت نشناخته و مردم افغانستان نیز برای حاکمیت طالبان مشروعیتی قائل نیستند. کارنامه دو سال اخیر طالبان نیز مالامال از قتل، پایمال کردن حقوق بشر، اِعمال تبعیض نژادی، مخالفت با تحصیل و کار دختران و زنان، کوچاندن اجباری اقوام، لغو قانون اساسی، خودداری از مراجعه به آراء عمومی، زیر پا گذاشتن قانون و مبارزه با سنت و زبان اقوام غیرپشتون است.
جمهوری اسلامی در ادامه نوشت: مهم‌تر از اینها تعهدی است که طالبان در مردادماه امسال به آمریکا داده‌اند و براساس آن خطر بزرگی را برای آینده منطقه رقم خواهند زد. در مذاکراتی که نمایندگان طالبان با هیأت نمایندگی آمریکا در دومین هفته مردادماه جاری در دوحه قطر انجام دادند، یک توافقنامه ۲۷ ماده‌ای را امضا کردند که در واقع نقشه راه مرحله اجرائی شدن معاهده ۱۴۰۰ قطر را مشخص می‌کند.
در این توافقنامه جدید، طالبان مکلف شده امنیت نیرو‌های ناتو و متحدین آن‌ها در افغانستان و سایر نقاط جهان را تأمین کند. همچنین طالبان تعهد نموده برنامه‌های دشمنان آمریکا در افغانستان تحت حاکمیت خود را شناسائی و خنثی نماید. علاوه بر اینها، خودداری کردن از تبلیغات ضدآمریکائی و ضدناتو در افغانستان و خارج از آن کشور نیز از تعهدات حکومت خودخوانده طالبان در قبال آمریکا و متحدین آنست. در ماده ۱۲ این توافقنامه، طالبان متعهد شد مواد مخدر مورد نیاز آمریکا را تولید و تأمین کند. (روزنامه جمهوری اسلامی ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ صفحات ۲ و ۵).
این تعهدات، که فقط بخشی از مأموریت‌هائی است که آمریکا برعهده گروه تروریستی طالبان گذاشته، دقیقاً همانست که طی دو سال اخیر دولت‌های منطقه به ویژه کشور‌های هم‌مرز افغانستان و همینطور روسیه درباره آن هشدار داده و گفته‌اند سلطه طالبان بر افغانستان این کشور را به کانون تروریسم و تهدید جدی علیه منطقه تبدیل کرده است. این، هشداری است که مطبوعات مستقل ایرانی نیز بار‌ها طی دو سال اخیر دادند، ولی متأسفانه مسئولین کشورمان آن را جدی نگرفته‌اند. اگر سیاست تطهیر برای مسئولین ایرانی و مطبوعات وابسته به آن‌ها تاکنون یک راهبرد در تعامل با طالبان بوده، اکنون بعد از انتشار متن توافقنامه جدید آمریکا و طالبان که در دوحه قطر به امضا رسیده، حجت بر آن‌ها تمام است و هیچ بهانه‌ای برای توجیه این سیاست اشتباه و بسیار خطرناک ندارند.
اعتماد کردن به طالبان و توسل به سیاست تطهیر در دو سال گذشته نه‌تن‌ها کمترین نتیجه مثبتی به همراه نداشته بلکه سرتاسر زیان برای ایران بوده است. کسانی که از تبانی آمریکا با طالبان در مرداد ۱۴۰۰ با تعبیر «شکست آمریکا در افغانستان» سخن می‌گفتند حالا باید فهمیده باشند که مرتکب خطای بزرگی در تحلیل وقایع منطقه و راهبرد آمریکا در افغانستان شده بودند. آن‌ها باید این واقعیت تلخ را همواره در ذهن خود داشته باشند که علیرغم تمام امتیازاتی که به طالبان داده‌اند، این گروه تروریستی حتی به یکی از وعده‌های خود عمل نکرده است. نه حقابه هیرمند را داده، نه ستیز علیه فقه جعفری و شیعیان و هزاره‌ها را متوقف کرده، نه در مرز‌های ما از اقدامات خلاف قانون دست برداشته، نه انتخابات برگزار کرده و نه دست از تبعیض و تضییع حقوق مردم برداشته است. حضرات بدانند طالبان امروز همانست که در ۱۷ مرداد ۱۳۷۷ دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی را به شهادت رسانده با این تفاوت که امروز چهره واقعی مزدور آمریکا بودنش از هر زمان دیگری آشکارتر شده است.
ادعای بلومبرگ: هنگام درگیری مرزی با ایران، طالبان صد‌ها بمب گذار انتحاری را به مرز فرستاده بود / این گروه آماده‌ی جنگ بود
بلومبرگ نیز نوشت: در اواسط ماه می، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به طالبان هشدار داد: به توافقنامه تامین آب افغانستان احترام بگذارید وگرنه با عواقب آن مواجه خواهید شد.
در ادامه این مطلب آمده است: یکی از چهره‌های سرشناس طالبان در پاسخی طعنه آمیز، یک ظرف آب ۲۰ لیتری به تهران تقدیم کرد و گفت که از صدور اولتیماتوم دست بردارید. حدود یک هفته بعد، درگیری در مرز آغاز شد و دو نیروی ایرانی و یک عضو طالبان کشته شدند. به گفته یک فرد مطلع، این گروه برای جنگ آماده است و هزاران سرباز و صد‌ها بمب گذار انتحاری را به مرز فرستاده بود.پس از دو دهه جنگ با ایالات متحده، رهبران طالبان اکنون خود را در حال جنگ با همسایگان می‌بینند، آن هم در حالیکه واقعیت‌های گرمایش جهانی به بار نشسته است. مناقشه با ایران بر سر منابع آب، باعث بی ثباتی بیشتر منطقه می‌شود.
گریم اسمیت، مشاور ارشد در امور افغانستان در گروه بین المللی بحران گفت: «کمبود آب در حوضه رودخانه هیرمند در نتیجه تغییرات آب و هوایی است، زیرا کشور گرم می‌شود و بارندگی‌های زیادی را می‌بیند و به دنبال آن دوره‌های خشکی وحشتناک می‌آید. دما در این کشور از سال ۱۹۵۰ تا ۱.۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.
ایران در سال ۱۹۷۳ قراردادی را با افغانستان امضا کرد که سالانه مقدار معینی آب را در شرایط آب و هوایی از هیرمند به سمت کشور ارائه دهد. آب طولانی‌ترین رودخانه افغانستان برای کشاورزی حیاتی است و میلیون‌ها نفر در هر دو طرف مرز آن را مصرف می‌کنند. ایران استدلال می‌کند که طالبان پس از بازگشت به قدرت، عرضه آب را کاهش داده است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، هفته گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که «توافقات اولیه» با حکومت طالبان بر سر حقوق ایران برای آب از هیرمند بدست آمده است.
رئیسی، رئیس جمهور ایران در سال ۲۰۲۱، در جریان سفر به سیستان و بلوچستان، فقیرترین استان کشور که به شدت از کمبود آب آسیب دیده است، گفت: «حرف‌های من را جدی بگیرید. به مسئولان و حاکمان افغانستان هشدار می‌دهم که حق آبه مردم سیستان را رعایت کنند.»
ذبیح الله مجاهد و بلال کریمی سخنگویان طالبان به تماس‌ها و پیام‌هایی که خواستار اظهار نظر بودند، پاسخ ندادند. مجاهد در اردیبهشت گفت که اظهارات رئیسی نامناسب بوده و می‌تواند به روابط آسیب برساند. امیرخان متقی وزیر امور خارجه می‌گوید که این موضوع تنها به دلیل خشکسالی رخ داده است و افغانستان به توافق نامه احترام می‌گذارد.
ظاهرا خود این توافق جا برای تفسیر باز می‌گذارد. می‌گوید تامین آب باید در زمان خشکسالی “متناسب” شود و هر دو کشور باید برای حل و فصل هر مشکلی “مذاکرات دیپلماتیک” انجام دهند. اما علیرغم دعوت به دیپلماسی، طالبان آماده جنگ شدند. این منبع که خواست نامش فاش نشود، گفت، علاوه بر سربازان و بمب‌گذاران انتحاری، نیرو‌های نظامی و ادوات که شامل صد‌ها خودروی نظامی و سلاح‌های به جا مانده از ایالات متحده بود، می‌شود، مستقر شده بودند. در درگیری‌های مرزی، دو نیروی ایرانی و یک سرباز طالبان کشته شدند.
عمر صمد، کارشناس ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک مستقر در واشنگتن و فرستاده پیشین افغانستان در کانادا و فرانسه، گفت: «هر دو طرف می‌توانند برای توجیه مواضع خود ادعای خاص خود را طرح کنند.» وی سپس به “وضعیت طولانی بحران” افغانستان و نیاز ایران به آب در زمان خشکسالی اشاره کرد. او گفت: اگر هیچ یک از این دو خواهان حل این موضوع از طریق مجاری دیپلماتیک نباشد، از نظر سیاسی غیرمنطقی خواهد بود چراکه منجر به بی ثباتی در منطقه می‌شود، آن هم درست زمانی که هیچ یک از طرفین نمی‌توانند درگیری را تحمل کنند.
به نوشته انتخاب؛ این توافق برای دهه‌ها منبع تنش بوده است. ایران مدت‌هاست که استدلال می‌کند که آب کافی دریافت نمی‌کند. اوضاع پس از تسلط طالبان، که طی سال‌های خشکسالی اتفاق افتاد، بدتر شد. در حالی که تجزیه و تحلیل ادعا‌های هر دو طرف دشوار است و هیچ اطلاعاتی برای تامین آب در دسترس نیست، یک کارشناس ارشد غیر مقیم اندیشکده موسسه خاورمیانه مستقر در واشنگتن، می‌گوید که ایران باید خودش را مقصر بداند. او گفت: «مقامات ایرانی بیش از ۴۰ سال فرصت داشتند تا در مدیریت آب سرمایه گذاری کنند یا منطقه را برای مقابله با فاجعه آماده کنند. آن‌ها شکست خوردند.»
به گزارش رسانه‌های محلی، قانون‌گذاران ایرانی در ژوئن گفتند که وضعیت سیستان و بلوچستان به حدی وخیم است که اگر مردم به آب دسترسی نداشته باشند، یک “فاجعه انسانی” رخ خواهد داد. بر اساس یک گزارش، بیش از ۱۰,۰۰۰ خانواده در سال گذشته از مرکز استان مهاجرت کردند.
حداقل ۳۰۰ شهر و شهر در ایران با گرمتر شدن کره زمین با تنش شدید آبی مواجه هستند. بر اساس یک برآورد، آب سد‌ها در حال تبخیر هستند و بیش از ۹۷ درصد کشور تحت تأثیر خشکسالی قرار دارد. به گفته یکی از دانشگاهیان، حدود ۲۰ میلیون نفر به شهر‌ها نقل مکان کردند، زیرا زمین برای کشاورزی بسیار خشک است.
