هدیه مهم و بزرگ شورای نگهبان به حسن روحانی/ رئیس دولت دوازدهم از شما تشکر می کند؟

رد صلاحیت حسن روحانی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری هدیه ای بود که شورای نگهبان ناخواسته به او داد.

به دو انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در سال های 1398 و 1400 می رویم: در انتخابات مجلس یازدهم که در 11 اسفند 1398 برگزار شد، میزان مشارکت 42.4 درصد بود که کمترین میزان مشارکت در سال های پس از انقلاب است. . . پیش از آن، نرخ مشارکت حتی یک بار هم کمتر از 50 درصد نبود.
مجلس یازدهم به دلیل عدم مشارکت اکثریت مردم به ویژه اعتدال گرایان و حامیان گفتمان اصلاح طلبی به دست اصولگرایان افتاد و تعداد انگشت شماری از اصلاح طلبان و اعتدالیون وارد این مجلس شدند و برخی از آنها. رد صلاحیت شدند در این دوره بودند!

در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400، میزان مشارکت زیر 50 درصد و با مشارکت 48.8 درصدی، کمترین میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود. حتی در این دوره، برای اولین بار آرای صفر 12.8 درصد از کل آرا را به خود اختصاص داد و در رتبه دوم جدول قرار گرفت.
سید ابراهیم رئیسی با 62 درصد آرا در این انتخابات پیروز شد و عبدالناصر همتی که آرای معدود شرکت کنندگان معتدل و اصلاح طلب را به دست آورد، تنها 2 میلیون و 300 هزار رای کسب کرد.

حالا به عقب برمی گردیم:

در انتخابات مجلس ششم که در سال ۱۳۷۸ برگزار شد، ۶۹ درصد از واجدین شرایط رای دادند و تنها مجلس پس از انقلاب با اکثریت اصلاح طلبان تشکیل شد. یک سال پیش از آن، سید محمد خاتمی در انتخاباتی پیروز شده بود که میزان مشارکت در آن 80 درصد بود. در انتخابات ریاست جمهوری 1391 و 1395 که روحانی پیروز شد، میزان مشارکت 73 درصد بود.

به مارس 1402 می رویم:

با توجه به دو انتخابات 1398 و 1400 که میزان مشارکت در آن کمتر از 50 درصد بود و با در نظر گرفتن عدم کاندیداتوری بسیاری از چهره های مطرح و رد صلاحیت ها و فضای عمومی کشور، میزان مشارکت در انتخابات بعدی. نامشخص است در صورت پايين ماندن ميزان مشاركت همانند دو انتخابات گذشته، اصولگرايان و نواصولگرايان برنده بلامنازع شوراي اسلامي و خبرگان خواهند بود. به خصوص در تهران که ترکیب آرا سیاسی – و نه قومی و قبیله ای – است به جز «بنیادگرایان و نوبنیادگرایان» شانسی برای پیروزی نخواهند داشت.

تعداد انگشت شماری از کاندیداهای معتدل و اصلاح طلب که تایید صلاحیت شده اند فقط در شهرستان ها می توانند رای دهند و در صورت پیروزی هم نمی توانند فراکسیون جدی تشکیل دهند.

انصافاً در شرایط کم مشارکت، شانس رأی‌دهی چهره‌های مستقل، اصلاح‌طلب و میانه‌رو به شدت کم و در شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران تقریباً «صفر» است. اگر روحانی تایید می شد در غیاب رای دهندگان غیر سنتی رای نمی داد و این تبدیل به ابزار تبلیغاتی محافظه کاران می شد. شورای نگهبان با رد صلاحیت روحانی، نه تنها او را بیشتر در کانون توجه قرار داد و نقش او را در جریان اعتدال گرا تثبیت کرد، بلکه رئیس جمهور سابق را از شکست حتمی نجات داد و ضربه بزرگی از محافظه کاران خورد.

بنابراین اگر روحانی بیان دومی داشته باشد و از آیت الله احمد جنتی و همکاران شورای نگهبان به خاطر این موهبت بزرگ سیاسی تشکر کند، جای تعجب نخواهد بود و البته انتقاد از عملکرد شورای نگهبان که بنیانگذار این شورا محسوب می شود. وضعیت فعلی انتخابات برقرار خواهد بود. رزرو شده است.

۲۱۹۲۱۸