رسول سلیمی: عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان پس از دریافت رای اعتماد از مجلس، در سلسله گفت وگوهایی سعی کرد مروری بر سیاست خارجی دولت چهاردهم و آنچه در ذهن خود از رهبری این وزارتخانه دارد بیان کند. امور خارجی. تمرکز عراقچی بر پرونده های اصلی سیاست خارجی و تعیین اولویت های ایران بیش از هر زمان دیگری توجه رسانه های غربی را به مصاحبه هایش افزایش داد. ایران در آستانه پاسخگویی به ترور اسماعیل هنیه است و آمریکایی ها در تلاش هستند تا صلح در فلسطین را متوقف کنند و به کشتار مردم غزه توسط اسرائیل و سه متغیر نیروهای مقاومت محور در عراق پایان دهند. یمن و لبنان تاکنون تاثیر مستقیمی بر دو مشکل داشته اند که پیش از این به آن اشاره شد تا در نهایت پیچیدگی اوضاع در خاورمیانه را افزایش دهد.
عراقچی در جریان رای اعتماد مجلس، سیاست خارجی دولت چهاردهم را «جامع، فعال و مؤثر» خواند و اظهار داشت: «در صورت کسب اعتماد مجلس و به عنوان وزیر امور خارجه، سه مأموریت اصلی عبارتند از: بعدی تأمین منافع ملی حفظ و افزایش «ثروت ملی»، «تحکیم امنیت ملی و ارتقای قدرت» و «حفظ و تقویت عزت و کرامت».
در همین حال، عراقچی در اولین مصاحبه خارجی خود با خبرگزاری کیودو از ژاپن از «گذر از سد منافع دوجانبه و اولویت دادن به نیازهای حیاتی» ایران و ژاپن و شیوه تعامل آنها با کشورهای دوست ایران صحبت کرد سیاست آمریکا تحریم ها تهدید به “مشارکت در ابتکارات”. عراقچی در همین گفتوگو بر هدف ظریف رفع تحریمها بهویژه تحریمهای یکجانبه از طریق مذاکرات جدی، متمرکز و برنامهریزیشده با رعایت اصول اساسی ملت تاکید کرد.
عراقچی در عین حال محور اصلی سیاست خارجی ایران را «دیپلماسی اقتصادی» عنوان کرده است که یکی از مهم ترین اقدامات وزارت امور خارجه در بازطراحی ماموریت های این وزارتخانه در راستای «فضاسازی» است. وی اعلام کرد: «رفع موانع، باز کردن مسیرها و ایجاد فضای مساعد و بستر سیاسی» تا بخشهای اقتصادی حرکت کنند.
وی با تاکید بر این رویکرد در دومین ویژه برنامه خبری شهریور، اذعان داشت: ما به دنبال تامین منافع ملی کشور هستیم، در درجه اول این منافع، منافع اقتصادی است. وی با بیان محور دوم و سوم تمرکز دولت چهاردهم تاکید کرد: ماموریت دوم ما کمک به امنیت ملی کشور، تقویت امنیت ملی کمک به قدرت بازدارندگی کشور از طریق دیپلماسی و ماموریت سوم “ارتقای عزت کشور و ایجاد اعتبار بین المللی زیرا کشور و مایه افتخار ایران و ایرانیان است.»
ناظران سیاسی معتقدند در ماه های نخست دولت چهاردهم شاهد تقویت دیپلماسی ایران با «همسایگان» و پیش بینی اولویت کشورهای عربی خواهیم بود. در گام دوم، حمایت دیپلماتیک از «آفریقا، آمریکای لاتین و شرق آسیا»، در گام سوم، تقویت روابط با کشورهای حامی ایران در دوران تحریم به ویژه «چین و روسیه»، در گام چهارم، تقویت اقتصادی روابط پس از آنها “هند، آفریقای جنوبی، برزیل” و ترکیه و اقتصادهای نوظهور قرار خواهند گرفت.
بنابراین، آنچه از خلاصه مصاحبههای اولیه عراقچی به دست میآید این است که پیششرط وی برای ارتباط با کشورهای اروپایی، «تعاملی شرافتمندانه و فرصتمحور، مبتنی بر احترام متقابل و موضع برابریخواهانه» خواهد بود تا سیاست کلی کشور. رهبران نسبت به اروپا اول از همه، “توقف خصومت ها” اعلام شده است.
در عین حال موضع عراقچی در قبال آمریکا، پذیرش تداوم تنش و خصومت ایران و آمریکا و لزوم «مدیریت تنش ها» است. وزیر امور خارجه کشورمان اختلافات ایران و آمریکا را ناشی از دلایلی میداند که هر دو کشور حاضر به غلبه بر آن نیستند و به همین دلیل میداند که «این درگیری وجود دارد، اما برای ایرانیان لازم نیست. ملت هیچ هزینه ای نمی پردازد.» برای آن ما وظیفه داریم تا جایی که می توانیم هزینه های این درگیری را کاهش دهیم و فشار آن را بر مردم کاهش دهیم و اجازه ندهیم که یک اجماع بین المللی علیه ما شکل بگیرد.»
عراقچی با تاکید بر «تغییر شرایط بینالمللی» ناشی از «جنگ اوکراین» و «جنگ غزه»، احیای برجام را کاری پیچیده و مستلزم «مذاکرات جدیدی» میداند که حداقل پس از پایان «برجام» انجام میشود. انتخابات آمریکا». سیاستی که ایران دنبال خواهد کرد، «خنثی کردن تحریم ها همراه با لغو آن» است. وی همچنین به صراحت اعلام کرد که به مرگ برجام اعتقادی ندارد، اما احیای آن به شکل کنونی آن را پاسخگوی منافع ایران نمی داند و معتقد به شکل گیری مذاکرات جدید است.
نکته مهم اظهارات عراقچی در گفت و گوی ویژه خبری این است که وی تاکید کرد «مدیریت تنش با آمریکا» جدا از مسائل «محور مقاومت» نیست. در چنین شرایطی تاکید کرد: قطعاً از مردم لبنان حمایت کنید، از مردم مظلوم فلسطین به ویژه در غزه حمایت کنید و از مردم یمن حمایت کنید، از مردم اقصی نقاط جهان اسلام به ویژه در منطقه حمایت کنید. محور مقاومت، از سیاستهای تغییرناپذیر دولت چهاردهم است.
کارشناسان روابط بین الملل که عراقچی را از نزدیک می شناسند معتقدند که وی معتقد به «یکپارچگی روستا و دیپلماسی» است و به نظر آنها باید «وجه سوم در حوزه رسانه» را نیز به این سه اضافه کرد با هم.”
311213