علی فرهادی با حضور در برنامه خط مقدم به مهم ترین مسائل نظام آموزش و پرورش برای آغاز سال تحصیلی پرداخت.
فرهادی در ابتدا درباره روش های تامین نیروی انسانی گفت: نیاز واقعی به آموزش و نیروی انسانی بیشتر از تعداد افرادی است که تاکنون جذب کرده ایم. یکی از راه های جبران کمبود نیروی کار، آموزش بیشتر به کارگران و بازنشستگان است. سال گذشته قانونی داشتیم که معلمان بازنشسته را از تدریس بیش از 8 ساعت در هفته منع می کرد. این قانون با تصویب سران قوا به 24 ساعت در هفته افزایش یافت. در نتیجه 34 هزار نفر با این قانون خسارت دریافت کردند.
یکی دیگر از راههای جبران کمبود نیرو، آموزش اضافی کارکنان است: ما حتی مدیرانی داریم که در شیفت صبح مدیر یک مدرسه هستند و همان مدرسه را در شیفت بعدازظهر نیز مدیریت میکنند. با این سیاست و جذب نیرویی که در سال تحصیلی گذشته داشتیم، خوشبختانه امسال کمبود معلم نخواهیم داشت.
فرهادی تاکید کرد: ۲۸ هزار نفر از طریق آزمون جذب معلم استخدام می شوند و تاکنون ۲۱ هزار نفر استخدام شده اند. وی گفت: 24 هزار آزمون جذب دبیر انجام شد که تا کنون 17 هزار مورد تایید شده است. 18 هزار نفر از دانشگاه فرهنگیان فارغ التحصیل شدند و 11 هزار نفر نیز امسال به عنوان مربی آموزشی، آمادگی جسمانی و سلامت وارد آموزش و پرورش خواهند شد.
وی با اشاره به اینکه امسال موظف شدیم از نیروهای خرید خدمات استفاده نکنیم، گفت: امسال مجددا مجوز استفاده از این دسته از همکاران را گرفته ایم. در مجموع نسبت به سال گذشته توانستیم بیش از 90 هزار نفر را استخدام کنیم.
فرهادی با بیان اینکه معتقدیم می توان از طریق دانشگاه فرهنگیان بین جذب و بازنشستگی نیروها تعادل ایجاد کرد، گفت: عدم تعادل در جذب نیرو در سال های 92 تا 96 باعث شد در سال های اخیر به دلیل بازنشستگی زیاد فرهنگیانو با کمبود هیات علمی مواجه شویم.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: در سال 1391 جمعیت دانش آموزی 12 میلیون و 700 هزار نفر بوده در حالی که امسال تعداد دانش آموزان حدود 17 میلیون نفر است. تعداد دانش آموزان در حال افزایش است در حالی که تعداد نیروهای فرهنگی تغییر نکرده است. اوج تعداد دانشآموزان در مهر 1402 اتفاق افتاد، زمانی که ما برای تامین نیروی آن دوره با مشکل مواجه شدیم و برخی از کلاسها بدون معلم ماندند. خوشبختانه این کمبود معلم تا پایان مهر برطرف شد و همه کلاس ها معلم داشتند.
وی با اشاره به کاهش تعداد پذیرفته شدگان در دانشگاه های فرهنگ در سال 90، اظهار کرد: تعداد پذیرفته شدگان در دانشگاه های فرهنگ در آن سال ها از 25 هزار نفر به 3 هزار نفر کاهش یافته بود و این امر تذکر مقام معظم رهبری را در پی داشت.
فرهادی با بیان اینکه پنج استان را به صورت ویژه رصد می کنیم تا حتی یک کلاس درس بدون معلم نماند، تصریح کرد: استان های خراسان رضوی، شهرستان های استان تهران، استان اصفهان، استان کرمان و استان یزد از جمله مناطقی هستند که در آن مهاجرت می شود. تنش ها بالاست به عنوان مثال در یکی از مناطق شهرستان های استان تهران امسال شاهد بودیم که جمعیت دانش آموزی به طور ناگهانی 3000 نفر افزایش یافته است. علاوه بر مسئله مهاجرت، در بحث شهرسازی نیز باید به مدرسه توجه کنیم; طبق قانون، سازندگان بزرگ نیز باید به ازای هر 200 خانه یک مدرسه بسازند. در حالی که این موضوع در طول این سال ها اجرایی نشده است.
کاهش تعداد دانش آموزان در کشور از سال 1408
وی با بیان اینکه تامین فضاهای آموزشی تنها وظیفه آموزش و پرورش نیست، تصریح کرد: وی بیان کرد: باید از خیرینی که مدرسه را ساختند که هر چه داشتند برای ساخت مدرسه قدردانی کرد، اما خیرین می توانند در مناطقی که زمین مناسب وجود دارد یا مدارس تخریبی وجود دارد که نیاز به ساخت مدرسه جدید در آن وجود دارد فعالیت کنند. همان زمین باشد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه جمعیت دانش آموزی از سال 1408 به همین میزان بوده و پس از آن شاهد کاهش جمعیت دانش آموزی کشور بوده ایم، گفت: از سال 1412 این شیب به شدت کاهش یافته و در آن سال تعداد دانش آموزان کاهش یافته است. از دانش آموزان به 12 میلیون رسید. آمارها نگران کننده است. بر این اساس به گونه ای برنامه ریزی خواهیم کرد که در سال های آینده شاهد مازاد نیرو نباشیم و از سوی دیگر برای هر منطقه از همان منطقه معلم جذب کنیم.
ریشه همه فرسودگی های آموزشی در آموزش نیست
وی در پاسخ به این سوال که آیا امسال شاهد کودکان بی تربیت خواهیم بود، گفت: آمادگی داریم از تمامی دانش آموزانی که باید تحصیل کنند ثبت نام کنیم. با توجه به تاکید وزیر آموزش و پرورش، هیچ دانش آموزی نباید از ثبت نام خارج شود، اما ممکن است دانش آموزانی از تحصیل بازمانده باشند و دلیل این ترک تحصیلی، آموزش نباشد. ما مناطق را رصد می کنیم تا دلیل عدم ثبت نام دانش آموز را بدانیم اما باید بدانیم که ریشه همه عدم حضور در آموزش و پرورش نیست.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه در مقطع ابتدایی با مشکل بازماندن از تحصیل مواجه نیستیم، گفت: در مقطع متوسطه اول و دوم مشاغل جذابی وجود دارد که هم دانش آموزان و هم اولیای آنها گزینه های دیگری دارند. رفتن به مدرسه انتخاب شده است. اگرچه با تنوعی که در مدارس ایجاد می کنیم و با توسعه آموزش های حرفه ای سعی کرده ایم تعداد بازماندگان را کاهش دهیم.
فرهادی تاکید کرد: نظام جمهوری اسلامی ایران حق تحصیل همه شهروندان را محترم می داند. وی گفت: در برخی نقاط کشور تراکم حضور ملی پوشان بیشتر است. توصیه ما این است که دانشآموزان خارجی مانند همه کشورهای دنیا در مدارس عادی تحصیل کنند، اما در برخی جاها تعداد دانشآموزان خارجی بیش از 20 درصد محدودیت ثبتنام برای این دانشآموزان است. تعداد دانشجویان خارجی در هر منطقه با کمک وزارت امور خارجه کنترل می شود.
وی تعداد دانش آموزان ثبت نام شده در مدارس در پایان هفته گذشته را 98 درصد از کل کودکان و نوجوانان نیازمند آموزش دانست و گفت: در برخی استان ها این تعداد از 99 درصد فراتر رفته است. خوشبختانه با اقدامات انجام شده بر خلاف تصور برخی از مردم استان سیستان و بلوچستان نرخ پذیرش دانشجو ۹۹ درصد کاهش یافته است.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش افزود: در برخی مقاطع مانند شروع دوره دوم متوسطه یعنی پایه دهم، تعداد ثبت نام ها همچنان کم است که عمدتاً به دلیل این است که این دانش آموزان همچنان مشغول تحصیل هستند انتخاب یک رشته توصیه می کنم دانش آموزان و والدینشان در روزهای شنبه و یکشنبه گرایش تحصیلی را تکمیل کنند.
در زمان ثبت نام نیازی به پرداخت هزینه نداریم.
معاون وزیر آموزش و پرورش درباره مطالبه پرداخت شهریه و دریافت وجه از خانواده ها در زمان ثبت نام در برخی مدارس گفت: شاید در برخی شهرهای بزرگ برخی مدارس مطالبه ای داشته باشند که کمک داوطلبانه است اما ما نداریم. هر چیزی تحت عنوان اجبار». اگر کسی در این زمینه شکایتی داشته باشد، وزارت آموزش و پرورش ظرف سه روز به این شکایات رسیدگی خواهد کرد. البته مدارسی هم داریم که قانوناً باید شهریه دریافت کنند مثل مدارس تیزهوشان، مدارس شهید یا مدارس هیئت امنایی که مشمول تصمیمات هیئت امنا هستند. خوشبختانه با توسعه ثبت نام الکترونیکی این مشکل برطرف شده و پرداخت امکان پذیر نیست.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: البته در برخی موارد خانواده ها خدمات بیشتری را از مسئولان مدارس مطالبه می کنند، به عنوان مثال می خواهند تابلوی کلاس هوشمند باشد. این سرویس اجباری نیست. آموزش و پرورش هیچگاه فعالیت خانوادگی را در بحث آموزش ممنوع نکرده است. در مدارس، برخلاف سایر ادارات دولتی، همه خانواده ها شماره تلفن همراه مدیر مدرسه مسئول آن مدرسه را دارند. مدیران و معلمان تمام تعاملات خود را با خانواده ها حفظ می کنند تا برنامه و رابطه آموزشی بین خانواده و مدرسه تکمیل شود.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش گفت: این مطالبات و ارتباط خانواده ها با مدارس ممکن است منجر به درخواست های مستلزم شهریه شود در غیر این صورت اجباری برای پرداخت وجود ندارد.
فرهادی با بیان اینکه آرزوی ما این است که تنها دغدغه ما تحصیل دانش آموزان باشد، تصریح کرد: ما فقط به تحصیل دانش آموزان مشغولیم. وی خاطرنشان کرد: متأسفانه گاهی بحث پرداخت و حقوق بر بحث آموزش و پرورش غالب می شود. این موضوع معلمان را هم آزار می دهد. پاداش بازنشستگان فرهنگیان براساس قانون پرداخت پاداش به کلیه مستمری بگیران کشوری است. بسیاری از سازمان های دولتی هستند که هنوز حقوق بازنشستگان خود را پرداخت نکرده اند. همچنین معتقدیم اولین دسته از بازنشستگانی که باید پاداش بگیرند معلمان بازنشسته هستند.