نابغه‌ای که خواست با هیتلر جهان را ویران کند

خبر فوری: در یکی از شب های دسامبر ۱۹۴۲ مردم لندن در حال آماده شدن برای برگزاری جشن کریسمس بودند که ناگهان صدای مهیبی به گوششان رسید. وقتی هراسان به خیابان آمدند، دیدند آتشی بزرگ از چند مرکز تجاری زبانه می کشد. در همین حین، چند صدای مهیب دیگر در لندن پخش شد. آژیر خطر به صدا درآمد و مردم نگران‌تر شدند. لندنی ها می دانستند که احتمالا شهرشان توسط نازی ها بمباران شده اما باور نمی کردند هیتلر توانسته باشد هیولایی درست کند که چنان غرشی داشته و به آن میزان مخرب باشد.

حدس لندنی ها درست بود. انفجار دسامبر ۱۹۴۲ کار ارتش نازی بود. هیتلر توانسته بود موشک های زمین به زمین وی ۱ و وی ۲ را بسازد و با بمباران لندن از ابربمبی که تا پیش از آن وجود نداشت، رونمایی کند. طراح و مهندس اصلی این موشک که به نوعی پدر موشک های زمین به زمین است ورنر فون براون بود.

هیتلر و پدر موشکی دنیا؛ پیش به سوی بمب!

فون براون را پدر علم موشکی دنیا می دانند. او از کودکی آرزو داشت فضانورد شود اما فهمید برای سفر به فضا ابتدا باید فضاپیما بسازد. با این آرزو وارد رشته مهندسی مکانیک شد اما تاریخ او را به مسیری دیگر کشاند. در جوانی مجذوب هیتلر و حزب نازی شد و با این آرزو که هیتلر به او سرمایه لازم برای ساخت فضاپیما را دهد به عضویت سازمان مخوف اس اس درآمد. اما اولویت هیتلر در دهه ۳۰ و ۴۰ بمب بود نه فضاپیما. این بود که فون براون برای به دست آوردن دل هیتلر شروع به ساخت بمب کرد.

فون براون با این شعار که “مسئولیت بدنه بمب و موشک با من است اما جایی که بمب به آن می خورد، به من ربطی ندارد” شروع به ساخت بمب برای ارتش نازی کرد. هیتلر او را که یک نخبه صنعتی بود به ریاست گروه اسلحه سازی اس اس گمارد و سرمایه زیادی را خرج طرح ها و ایده های او کرد. فون براون هم خیلی زود پاسخ اعتماد هیتلر را داد. موشک های زمین به زمین وی ۱ و وی ۲ مهم ترین دستاورد او در دوران حضور در ارتش نازی بودند.

پروژه بعدی هیتلر و فون براون ساخت موشک های حامل بمب اتم بود. فون براون بعد از چند ماه تلاش توانست موشک را طراحی کند اما بمب اتم هیتلر به علت خرابکاری های ستون پنجم بریتانیا ساخته نشد و این پروژه آنقدر طول کشید که آلمان جنگ را باخت و هیتلر خودکشی کرد.

حضور در تبعید؛ از تسلیح آمریکا تا تحقق رویای دیرینه

بعد از پایان جنگ جهانی دوم، آمریکا و شوروی شروع به غنیمت گیری کردند. آنها به شهروندان آلمانی هم رحم نکردند. شوروی در عملیات اوساویکهیم و آمریکا طی عملیات پیپر کلیپ چند هزار دانشمند و نخبه آلمانی را به خاک خود بردند تا این دانشمندان ایده های آلمان نازی را در خاک آنها پیاده سازی کنند.

فون براون که از ارتش شوروی می ترسید خود را تسلیم آمریکایی ها کرد و به طور مخفیانه به آمریکا فرستاده شد. فون براون را به ایالت آلاباما فرستادند. در آنجا، او ابتدا در یک اردوگاه نظامی اسیر بود اما مدتی بعد به آزمایشگاه صنعتی مخصوص فرستاده شد تا با کمک سایر دانشمندان آلمانی و آمریکایی، صنایع موشکی آمریکا را نوسازی کند تا یانکی ها در رقابت با شوروی عقب نمانند.

فون براون در ابتدای حضور در تبعید حال خوشی نداشت. او که سال ها مرد اول موشکی آلمان بود و چند صد کارمند داشت حالا خود کارمند جوان آمریکایی شده بود که چیز زیادی از طراحی موشک هم نمی دانست و ارزش طرح های او را درک نمی کرد. با این حال، چندی بعد شرایط تغییر کرد. او توانست طرح هایش را بر مدیران ارشد آمریکا دیکته کند و خود نیز پیشرفت کرده و مدیر شود.

فون براون تا چند سال مشغول ساخت انواع موشک ها برای ارتش آمریکا بود. مهم ترین پروژه او ساخت موشک قاره پیما بود که توانست از پس آن برآید.

بعد از اینکه رقابت تسلیحاتی شوروی و آمریکا از فاز نظامی و تسلیحاتی وارد فاز فضایی شد، فون براون به آرزویش رسید. او از اولین دانشمندانی بود که به عضویت سازمان جدیدالتأسیس ناسا درآمد. فون براون همیشه آرزو داشت فضاپیما بسازد. ناسا این امکان را به او داد که رویایش را تحقق بخشد. فون براون تا سال ۱۹۷۷ که از دنیا رفت مشغول پیشبرد پروژه فضایی ایالات متحده بود و توانست نقش فراوانی در پیشبرد اهداف ناسا و طراحی فضاپیماهایی مانند Explorer و Saturn داشته باشد.

دانشمند دیوانه یا پیانیستی لطیف؟

ورنر فون براون در طول سال‌های فعالیتش، ۱۲ نشان دکترای افتخاری دریافت کرد. یکی از دهانه‌های ماه به خاطر فعالیت‌های این دانشمند به نام او ثبت شده است. بسیاری از خیابان‌های آلمان نیز به نام این دانشمند مشهور ثبت شده‌اند. با این حال، بسیاری معتقدند اصطلاح “دانشمند دیوانه” (mad scientist)  از او گرفته شده است. برخی هم برآنند که شخصیت دکتر استرنج لاو در فیلمی به همین نام، ساخته استنلی کوبریک سمبلی از ورنر فون براون است. دکتر استرنج لاو، دانشمندی آلمانی است که پیشتر نازی بوده اما حالا در واشنگتن و برای ارتش آمریکا کار می کند و تمام تجهیزات و تسلیحات بزرگ و کوچک آمریکا را هدایت می کند. او مغز متفکر ارتش آمریکا است و در واقع، حملات و جنگ ها و کشورگشایی های ایالات متحده توسط او طراحی می شوند.

با وجود چنین برداشت هایی، اطرافیان فون براون مدعی اند او هیچ شباهتی به دکتر استرنج لاو نداشته است. فون براون به شدت شوخ طبع، اجتماعی و خوش صحبت بوده است. او عاشق موسیقی بوده و پیانو می نواخته است. با این حال، او بدون عذاب وجدان بنای ساخت بمب هایی را گذاشت که تا سال ها باعث ویرانی و مرگ شدند. شاید راز خونسردی او همین جمله باشد که در بالا نیز به آن اشاره شد: “مسئولیت بدنه بمب و موشک با من است اما جایی که بمب به آن می خورد، به من ربطی ندارد.