آمار ایرانیان مبتلا به سنگ کلیه بالاتر از میانگین جهانی است و سیستان و بلوچستان بالاترین آمار مربوط به سنگ کلیه را دارد.
افزایش آگاهی در مورد کلیه ها و بیماری های مرتبط با آن از این نظر حائز اهمیت است که آمار مبتلایان به یک بیماری واحد در این زمینه یعنی «سنگ کلیه» از میانگین جهانی بیشتر است.
عباس بصیری، مدیر انجمن اورولوژی ایران، اخیرا اعلام کرده است که «از هر 100 ایرانی، 6.6 نفر به سنگ ادراری مبتلا هستند و سیستان و بلوچستان بیشترین سنگ کلیه را دارند.»
علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پیش از این گفته بود که «سالانه 100 هزار ایرانی به سنگ کلیه مبتلا می شوند که نشان می دهد سالانه تعداد زیادی از مردم ایران به سنگ کلیه مبتلا می شوند». البته مطالعات پزشکی نشان داده است که با رعایت راهکارهای ساده و رعایت یک رژیم غذایی متعادل و کافی برای افزایش آب بدن (هیدراتاسیون)، می توان تا حد زیادی از پیدایش سنگ کلیه یا پیشرفت و بزرگ شدن آن جلوگیری کرد.
چرا سنگ کلیه داریم؟
به گزارش بهداشت نیوز، سنگ های کلیه رسوبات کوچک و سختی هستند که در کلیه ها تشکیل می شوند. آنها بر اساس انواع کریستال های تشکیل دهنده سنگ طبقه بندی می شوند. سنگهای اگزالات کلسیمی رایجترین نوع هستند، اما سنگهای دیگری مانند سنگهای اسید اوریک، سنگهای استروویت و سنگهای سیستین نیز وجود دارند.
هر کسی ممکن است به سنگ کلیه مبتلا شود، اما برخی علل و عوامل خطر رایج وجود دارد. علل شایع عبارتند از کم آبی مزمن، عفونت های دستگاه ادراری و عوارض جانبی برخی داروها یا مکمل ها. عوامل خطری که در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند عبارتند از: انتخاب سبک زندگی، مانند رژیم غذایی سرشار از سدیم، پروتئین یا قند، بالای 40 سال سن، مرد بودن و سابقه خانوادگی.
مهمترین توصیه های غذایی برای پیشگیری
هیدراته ماندن مهمترین نکته رژیم غذایی برای پیشگیری از سنگ کلیه است. چه در مراحل اولیه ایجاد سنگ کلیه باشید و چه عود کرده اید، هیدراته ماندن اولویت اصلی برای هر کسی است که در معرض خطر است. هیدراتاسیون مناسب ادرار را رقیق می کند، احتمال تشکیل کریستال ها را کاهش می دهد و به بدن اجازه می دهد تا از شر کریستال های کوچک در صورت تشکیل خلاص شود.
به طور کلی، بیشتر افراد باید روزانه 2 تا 3 لیتر آب (یا 8 تا 12 فنجان) برای جلوگیری از سنگ کلیه بنوشند. اگر در آب و هوای گرم زندگی میکنید یا فعالیتهای شدیدی دارید، باید آب بیشتری بنوشید تا آنچه را از دست دادهاید جبران کنید. علائم هیدراتاسیون کافی را بشناسید: ادرار زرد روشن یا تقریباً بی رنگ، تشنگی نادر و پوستی که با نیشگون گرفتن خفیف به سرعت به حالت اولیه خود باز می گردد.
علاوه بر این، مواد معدنی موجود در غذاهایی که می خوریم می توانند بر خطر ابتلا به سنگ کلیه تأثیر بگذارند. این شامل سدیم است که معمولاً در مقادیر بیش از 2300 میلی گرم در روز از منابع غذایی فرآوری شده مصرف می شود. سایر مواد معدنی عبارتند از پتاسیم و کلسیم. با این حال، از آنجایی که این مواد معدنی برای سایر بخشهای سلامت ما حیاتی هستند، نباید در مصرف آنها زیادهروی کنیم یا به طور کامل از آنها اجتناب کنیم. بنابراین، مصرف متعادل ضروری است.
سنگ های کلیه بر اساس نوع کریستال های تشکیل دهنده آنها طبقه بندی می شوند. پزشک شما می تواند نوع سنگ کلیه را با نمونه ادرار یا آزمایشات دیگر تایید کند. هر یک از کریستال هایی که باعث ایجاد سنگ کلیه می شوند باید از طریق رژیم غذایی مرتبط با آنها از بین بروند.
رژیم غذایی برای سنگ های اگزالاتی
سنگ های اگزالات کلسیمی شایع ترین نوع سنگ کلیه هستند. مانند سایر انواع سنگ کلیه، مهم ترین مداخله غذایی مصرف مایعات فراوان به ویژه آب است. همچنین توصیه می شود مصرف غذاهای غنی از اگزالات مانند اسفناج، چغندر، ریواس و شکلات را محدود کنید. برای کمک به پیوند اگزالات در روده و از بین بردن آن در مدفوع، مصرف متعادل غذاهای غنی از کلسیم، مانند شیر کمچرب یا سبزیجات سبز برگ، مهم است.
رژیم سنگ اوریک
تشکیل سنگ های اوریک با افزایش سطح اسید اوریک در ادرار همراه است. اسید اوریک یک محصول جانبی طبیعی متابولیسم پورین است. رژیم غذایی کم پورین به کاهش سطح اسید اوریک کمک می کند. غذاهایی که برای پیشگیری از سنگ های ادراری باید از آنها پرهیز کرد عبارتند از: گوشت قرمز، آنچوی و ساردین (پورین ها رایج ترین ترکیبات شیمیایی هستند که از طریق غذا وارد بدن می شوند. میزان پورین ها در بدن به توانایی بدن در پردازش آنها بستگی دارد). اگر تعادل نداشته باشد، اسید اوریک بیش از حد در جریان خون بدن می تواند باعث هیپراوریسمی شود، علاوه بر این، پورین بیش از حد در بدن باعث متبلور شدن و سخت شدن اسید اوریک در کلیه ها و در نتیجه تشکیل سنگ کلیه می شود.
رژیم غذایی سنگ استروویت
سنگ های استروویت منحصر به فرد هستند و از یون های آمونیوم تشکیل شده اند. این سنگ ها به سرعت رشد می کنند و اغلب بزرگتر از آن هستند که از سیستم ادراری عبور کنند. مهم است که خود را از نظر علائم عفونت ادراری (مانند ادرار کدر یا بدبو، ادرار دردناک، تب خفیف، میل شدید به ادرار کردن حتی زمانی که مثانه خالی است) تحت نظر داشته باشید. هیدراته ماندن نیز مهم است.
رژیم غذایی برای سنگ سیستین
سنگ های سیستین شایع ترین نوع سنگ کلیه هستند. آنها فقط در افراد مبتلا به یک بیماری ژنتیکی به نام سیستینوری رخ می دهند. رژیم غذایی برای جلوگیری از تشکیل سنگ سیستین مانند سایر انواع سنگ کلیه است. این شامل هیدراته ماندن، خوردن کمتر گوشت و کاهش مصرف سدیم است.
تغییر سبک زندگی برای از بین بردن سنگ کلیه
برنامه غذایی را در یک دفتر یادداشت بنویسید: می توانید از یک برنامه موبایل یا دفترچه یادداشت برای یادداشت میزان غذای روزانه و برنامه غذایی خود استفاده کنید.
تمرین منظم: به طور منظم تمرین کن. ورزش های با شدت متوسط مانند پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری را چندین بار در هفته انجام دهید تا وزن مناسبی داشته باشید و خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهید.
رژیم غذایی متعادل: یک رژیم غذایی متعادل را در اولویت قرار دهید. اگر هدف شما کاهش وزن است، روی حفظ یک رژیم غذایی متعادل تمرکز کنید. به دنبال مشاوره شخصی از پزشک خود باشید که با وضعیت سلامتی و اهداف مدیریت وزن شما مطابقت دارد.
آنچه دیگران می خوانند