وضعیت این روزها در بازار املاک و به خصوص ساختمان سازی نمی تواند چندان راضی کننده باشد. کاهش سرمایه گذاری در بخش مسکن و کناره گیری سازندگان از حوزه املاک باعث شده تا این روزها تقاضا برای مسکن بیش از عرضه باشد.
برخی کارشناسان مسکن می گویند روند نزولی ساخت و ساز ممکن است در سال های آتی حوزه املاک را با کمبود جدی عرضه مسکن مواجه کند. البته برخی دلیل این کاهش تولید مسکن را نیز سختگیری شهرداری ها و سازمان های خدمات رسان می دانند چرا که دولت شروع به ساخت یک میلیون خانه در سال کرد.
اما سوال اینجاست که چرا با وجود توجه زیاد دولت سیزدهم به تولید مسکن، این روزها شاهد کاهش تولید مسکن توسط بخش خصوصی هستیم؟
کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند با افزایش نرخ تورم، قدرت خرید مردم تغییر کرده است، اما این قدرت خرید در هیچ یک از حوزه ها به اندازه مسکن کاهش نیافته است. بدون توجه به مشکلات مصرف کنندگان، سازندگان ساختمانی نیز متحمل ضرر و زیان می شوند و مدت هاست که حاشیه سود آنها کاهش یافته است.
می گویند: در سال 1402 حرکت مثبتی در راستای تولید مسکن از سوی دولت و مجلس صورت نگرفت. بنابراین، بعید است که بخش املاک و تولیدی امسال بهبود یابد. برخی از انبوه سازان از عملکرد سیستم بانکی انتقاد کرده و می گویند دولت و مجلس هیچ اقدامی برای تسهیل ساخت و ساز انجام نداده اند.
برخی بانک ها ساز خود را می نوازند و با وجود فشارهایی که دارند، همچنان از پرداخت تسهیلات مسکن طفره می روند.
«بیت الله ستاریان» در گفتگو با خبرنگار «اقتصاد آنلاین»، با اشاره به اینکه به محض اعلام برنامه دولت برای ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی، بنگاه داران کوچک بازار املاک را رها کردند، می گوید: وی افزود: وعده دولت در بخش مسکن این بود که سالانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود اما وقتی به آمارها نگاه میکنیم متوجه میشویم که روند نزولی ساختوساز توسط بخش خصوصی به چند دلیل ادامه دارد.
اگر قرار است قیمت مسکن و اجاره بها کنترل شود، باید ساخت و ساز تسهیل شود
وی ادامه داد: اگر قرار است قیمت مسکن و اجاره بها کنترل شود باید ساخت و ساز تسهیل شود. بنابراین، اگر ابتدا می خواهید تورم را کنترل کنید تا کالایی بتواند با ثبات بیشتری به فعالیت خود ادامه دهد، تولید آن کالا نیز باید به میزان قابل توجهی افزایش یابد. متاسفانه آمار صدور پروانه ساخت و تولید مسکن پایین است.
اگر بازار املاک و مستغلات از نظر معاملات باز شود، قیمت مسکن از تورم فراتر خواهد رفت
این کارشناس اقتصاد مسکن در پاسخ به این سوال که آیا هنوز قیمت مسکن به اندازه تورم رشد نکرده است، تاکید کرد: قدرت خرید متقاضیان مسکن همچنان پایین است. تولید مسکن کم است و آنچه مشخص است این است که بازار مسکن ریتمی ندارد. متقاضی موثر اما نکته مهم این است که اگر بازار مسکن از نظر معاملات باز شود، قیمت مسکن از تورم پیشی خواهد گرفت.
تولید مسکن به کمتر از 300000 واحد مسکونی در سال رسید
ستاریان ادامه داد: زمانی که تولید مسکن کم است، حتی اگر بازار مسکن تعطیل باشد، احتمال افزایش قیمت مسکن وجود دارد. متأسفانه در حال حاضر تولید مسکن به کمتر از 300 هزار واحد مسکونی در سال رسیده است، در حالی که سال ها تولید مسکن 350 تا 400 هزار واحد مسکونی بود.
کارشناس اقتصاد مسکن در پاسخ به این سوال که چرا خانه سازان دیگر تمایلی به تولید ندارند؟ سختگیری شهرداری یا سازمان های خدمات رسان علت این امر بوده یا سود آنها کاهش یافته است؟ وی گفت: به هر حال سود املاک و مستغلات مانند قبل نیست و کاهش یافته است. اما نکته مهم این است که وقتی دولت اعلام کرد سالانه یک میلیون واحد مسکونی میسازد، اکثر سازندگان کوچکی که سالانه 10 تا 100 واحد مسکونی در مسکو میساختند، ناگهان سرمایه خود را از بخش املاک خارج کردند.
سازندگان کوچک اغلب با تبلیغات منفی بازار املاک را ترک می کنند.
ستاریان ادامه داد: سازندگان خرد اغلب با تبلیغات منفی علیه حوزه املاک از بازار املاک خارج می شوند. اگر یادتان باشد در مسکن مهر این اتفاق افتاد و بسیاری از تولیدکنندگان کوچک مسکن از بازار مسکن خارج شدند. البته این یک دلیل است و ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد که باعث کاهش تولید مسکن توسط بخش خصوصی شده است.