به گزارش خبرنگار مهر، پاییز و زمستان نقطه اوج آلودگی هوا به ویژه در شهرهای بزرگ است. این شرایط باعث شده تا نهادها و سازمان ها یکدیگر را مقصر بدانند، هرچند در سال های اخیر انگشت اتهام به سوی آتش زدن درختان نشانه رفته است. نفت کوره در نیروگاه ها اما به نظر می رسد ریشه اصلی این مشکل به خودروهای فرسوده و بنزین غیراستاندارد حتی بابک برمی گردد. افقی مدیرعامل سابق شرکت سرمایه گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تولید بنزین با اکتان پرده را پایین انداخت و گفت: حکومت به خاطر نارضایتی بنزین برای تولید بنزین با اکتان سقوط کرده است در حالی که پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس ظرفیت تولید بنزین را دارد اکتان بالا و دارای بنزین فوق العاده چون نارضایتی مجبور به تولید بنزین با اکتان 87 و البته قیمتش ارزان بود.
حمیدرضا سهرابی، کارشناس انرژی و عضو هیئت مدیره انجمن صنفی GNC نیز در این زمینه گفت: آلودگی هوا و منابع آلاینده در همه فصول سال وجود دارد اما در فصول سرد با تغییرات اقلیمی و بحث در مورد هوا. برعکس، شاهد تشدید آلودگی هوا در کلانشهرها هستیم. در ایران، معضل آلودگی کلان شهرها در دو دهه اخیر بحرانی جدی بوده و هر سال بدتر می شود. علاوه بر این، منابع آلاینده شامل صنایع، نیروگاه ها، مصارف خانگی و حمل و نقل است، اما مشارکت هر بخش در آلودگی هوا متفاوت است.
به گفته این کارشناس انرژی، سهم مصرف خانوارها در مقایسه با سایر بخش ها از نظر مصرف گاز خانگی ناچیز است، زیرا صنایع و نیروگاه ها نیز در طول سال از گاز به عنوان سوخت برای فعالیت خود استفاده می کنند، اما با توجه به نارضایتی گاز در فصول سرد سال مصرف گازوئیل و نفت کوره با بخشی از گاز مصرفی آن جایگزین می شود که بسته به کمیت گوگرد و کیفیت آن آلودگی محلی ایجاد می کند. بیایید بررسی کنیم، بیشتر آلودگی هوا. مربوط به بخش حمل و نقل است که بیش از 70 درصد است و تنها حدود 30 درصد از آلودگی هوا به بخش های غیر حمل و نقل مانند نیروگاه ها، صنایع و مصارف خانگی و غیره برمی گردد.
به گفته عضو هیئت مدیره C در آره در بخش حمل و نقل بیشترین آلودگی مربوط به بخش حمل و نقل زمینی است و نسبت حمل و نقل هوایی و ریلی در آلودگی هوا در مقایسه با نسبت حمل و نقل زمینی بسیار ناچیز است. در واقع بیشتر آلودگی هوا ناشی از مصرف بنزین و گازوئیل در وسایل نقلیه عمومی و خودروهای سواری است.
راندمان نیروگاه در شرایط خوبی است.
بسیاری از کارشناسان، راندمان پایین را به عنوان مهم ترین دلیل مصرف بالای سوخت در نیروگاه ها ذکر کرده اند. در حالی که گفته می شود متوسط راندمان نیروگاه های حرارتی در جهان به 04/39 درصد رسیده است، این رقم در پایان نیمه اول امسال در ایران به 5/39 درصد رسیده و بالاتر از میانگین جهانی است و بسیاری آن را عامل اصلی می دانند. این داستان ناصر اسکندری معاون تولید شرکت مادر تخصصی برق حرارتی زودتر در این مورد بار وی به خبرنگار مهر گفت: استاندارد ملی سوخت گازوئیل کمتر از 0.8 درصد است در حالی که سوخت تحویلی به نیروگاه ها بیش از 3 تا 4 درصد گازوئیل است. از سوی دیگر، مسئولان بارها تاکید کرده اند که بیش از یک دهه است که در تهران از گازوئیل استفاده نمی شود.
با کاهش دما و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، کارخانجات و صنایع بزرگ و حتی نیروگاه ها برای جلوگیری از تعطیلی، همواره مجبور به استفاده از سوخت مایع یعنی گازوئیل و نفت کوره هستند. اما امسال با کاهش زودهنگام دما، استفاده از سوخت های مایع برای صنایع، پتروشیمی ها و نیروگاه ها از اوایل آبان آغاز شد.
با توجه به اینکه هیچ یک از نیروگاه های تهران از نفت کوره استفاده نمی کنند، علی کار سخت قائم مقام سابق شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی سال گذشته به مهر گفت: ممکن است مقداری آلودگی هوا ناشی از گازوئیل باشد اما نمی توان همه مشکلات را به گازوئیل نسبت داد زیرا ذرات معلق در هوا کمتر از 2 میکرون هستند. ، که نمی تواند منبع سوخت داشته باشد. به عنوان مثال گاز به عنوان سوخت پاک در زمستان و استفاده از اجاق گاز باعث آلودگی می شود.
مطابق کار سخت اکنون نفت و گاز در شبکه حمل و نقل شهرهای بزرگ مانند تهران که یورو 4 و یورو 5 هستند توزیع می شود و در شهرهایی که شرایط محیطی مناسبی دارند از گازوئیل با گوگرد بیشتر استفاده می شود.
فرسودگی وسایل نقلیه و ناوگان حمل و نقل مقصر اصلی آلودگی هوا است
در نهایت آخرین گزینه مربوط به آلودگی هوا فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی است که ارقام ضد و نقیضی در این زمینه ارائه می شود. در سال 1397 عیسی کلانتری رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست کشور اعلام کرد که بر اساس آخرین گزارش رسمی فرمانده نیروی انتظامی که به وزارت کشور و سازمان حفاظت محیط زیست ارسال شده است، 87 درصد مینی‌بوس‌ها، 81 درصد موتورسیکلت‌ها، 73 درصد اتوبوس های شهری، 60 درصد کامیون ها، 58 درصد تاکسی ها، 44 درصد اتوبوس های بین شهری، 27 درصد وانت ها و 4 درصد سفرهای کشور اسقاط شده و 80 درصد از این سفرها غیراستاندارد است. . با اسقاط این حجم خودرو، طبیعی است که هوای سالمی وجود نداشته باشد. در هیچ کجای دنیا چنین آماری را نمی بینید. این آمار نشان از فاجعه ای برای هوای پاک کشور دارد.
حتی اگر این ناوگان فرسوده بهترین بنزین دنیا را مصرف کند، باز هم آلایندگی بالایی دارد. 4 درصد خودروهای سواری اسقاط می شوند اما حداقل 80 درصد خودروهای سواری استانداردهای لازم را ندارند. گفته می شود 61 درصد ذرات معلق از منابع متحرک و 83 درصد گازهای آلاینده از صنایع سیار است، در واقع این خودروها نفس مردم ایران را رها کرده اند. متاسفانه صنعت خودرو دچار فساد شده و بازار را در انحصار خود دارد. واردات خودرو ممنوع است و هر محصولی که با هر استاندارد و سطح کیفی تولید شود بازار دارد. به دلیل تحریم ها و محدودیت های پولی هیچ جایگزینی وجود ندارد. به عنوان مثال 81 درصد موتورسیکلت ها نیاز به تعویض دارند، یعنی از 11 میلیون، 500 هزار موتورسیکلت فرسوده و اسقاط شده است. از طرفی هر موتورسیکلت فرسوده ای کاربراتوری به اندازه دارد ۸خودرو دوچرخه سواری آلودگی ایجاد می کند. وقتی این میزان آلودگی موتورسیکلت محاسبه شود به عدد بزرگی تبدیل می شود.
در ادامه این موضوع شایان ذکر است صحبت های داریوش گل علیزاده رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست است که در پایان شهریور سال گذشته 26 میلیون خودرو سرشماری شده است. در کشور که حدود 7 میلیون خودرو شماره گذاری شده است، به سن فرسودگی رسیده اند، 12.5 میلیون موتورسیکلت شماره گذاری شده نیز شماره گذاری شده است که از این تعداد حدود 10 میلیون دستگاه فرسوده و عموما کاربراتور، سن فرسودگی دارند. یک موتور سیکلت 6 سال تعیین شده است و سن فرسودگی خودرو نیز متفاوت است، مثلا 20 سال رانندگی و به طور کلی 10 سال در نظر گرفته می شود.
به گفته گل علیزاده، وضعیت خودروهای ناوگان حمل و نقل عمومی در وضعیت بحرانی قرار دارد زیرا بیش از 86 درصد آنها به سن فرسودگی رسیده اند و به همین دلیل سوخت بیشتری نسبت به خودروهای نو منتشر می کنند.
وی خاطرنشان کرد: نسبت خودروها به عنوان منابع متحرک در انتشار آلاینده ها از نظر ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون در تهران حدود 60 درصد است که از جمله این منابع متحرک خودروهای دیزلی اعم از اتوبوس، کامیون و … است. مینی روسا بیش از 30 درصد از سهم جابجایی منابع را به خود اختصاص می دهند. بر اساس تجزیه و تحلیل های انجام شده، بیش از 70 درصد ذرات معلق رها شده در هوا از دوده تشکیل شده است که نشان می دهد میزان گوگرد موجود در نفت و گاز سوخت زیاد است و به ذرات معلق گوگرد تبدیل می شود. هوا که نشانگر آلودگی در شهرهای بزرگ است.
با توجه به شرایط موجود به نظر می رسد دولت باید چاره ای بیندیشد تا هر یک از سازمان ها، دیگری را متهم به آلودگی و افزایش انتشار ذرات معلق در هوا نکنند. مهمترین راه توسعه انرژی های تجدیدپذیر، سرمایه گذاری بخش خصوصی در میادین گازی و کمبود خوراک در فصل زمستان است تا نیروگاه های دیگر نیازی به استفاده از سوخت مایع نداشته باشند. ماشین های جدید مهم ترین راه برای خروج هستند. از این وضعیت حال باید دید راه حل دولت برای برون رفت از این وضعیت چیست و توپ آلودگی هوا همچنان از این سو به سوی دیگر می رود. پاسکاری انجام می دهد
