صفری بهناز; بازار: متأسفانه در بخشی از معادن ایران مافیایی وجود داشته است که سعی می کنند معادن سودآور و فعال را زیان ده اعلام کنند تا این معادن به بخش خصوصی واگذار شود و خود این افراد اقدام به خرید و بهره برداری کنند. این مشکل حتی در بخش تجهیزات معدن نیز دیده می شود، یعنی عده ای برای سودجویی وارد معادن می شوند و برای خرید تجهیزات معدن فاکتور جعل می کنند یا فاکتور می کنند.
برخی از تجهیزات معدن برای سال های متوالی نصب و راه اندازی شده اند و تا پنج سال گارانتی خرابی تجهیزات وجود دارد، اما برای همان تجهیزات فاکتورهای جدیدی ارائه شده است.
و از این طریق مبالغ هنگفتی را جابه جا می کنند.
زباله های با ارزش
حمید صفری مشاور فنی سابق مدیرعامل مس آذربایجان در گفت و گو با بازار وی بیان کرد: در زمینه باطله های معدنی و مواد ارزشمندی که در آنها وجود دارد تحقیقات زیادی انجام داده ایم و نتایج خوبی به دست آورده ایم. یعنی بر اساس حدس و گمان چیزی نگفته ایم. بنابراین می دانستیم که قیراط باطله هایی که بررسی کردیم عناصر ارزشمندی هستند که باید روی آنها کار کرد.
متأسفانه بسیاری از تحقیقاتی که توسط افراد مجرب و تحصیلکرده در زمینه معادن و باطله های معدنی انجام شده و به نتایج خوبی نیز رسیده است، توسط مردم برای کسب سود تخریب شد تا اعلام شود که برخی از معادن بسیار فعال هستند. آنها خوب بودند، اما برای واگذاری این معادن به بخش خصوصی ضرر کردند.
وی افزود: متاسفانه بسیاری از تحقیقاتی که توسط افراد مجرب و تحصیلکرده در زمینه معادن و باطله های معدنی انجام شده و به نتایج خوبی نیز رسیده است توسط مردم برای کسب سود تخریب شد تا اعلام شود که برخی از معادن که اتفاقا در آنها معادن بسیار خوبی داشتند و برای تحویل آنها به بخش خصوصی ضرر کردند.
صفری تاکید کرد: در واقع افرادی که چنین ادعاهایی در مورد چنین معادنی داشتند می خواستند اعلام کنند که معادن فعال و سودآور سودآور نیست و سپس آنها را خریداری و در آنها کار کنند که این مشکل بزرگی برای بخش معدن ایران است.
تجهیزاتی که یک بار از شرکت های بزرگی مثل Swedella خریداری شده بود، دوباره فاکتور می دهند و می گویند این دستگاه ها خریداری شده است در حالی که این تجهیزات سال ها پیش خریداری و استفاده شده است.
این فعال معدنی تصریح کرد: همین مشکلات در خرید تجهیزات معدنی نیز به وجود آمده است. یعنی تجهیزاتی که یک بار از شرکت های بزرگی مثل Swedella خریداری شده بود، دوباره فاکتور می دهند و می گویند این ماشین ها خریداری شده است در حالی که این تجهیزات سال ها پیش خریداری و استفاده شده است.
مطابق با؛ طبق قراردادهایی که با شرکت تولیدی تجهیزات معدنی سوئدلا بسته بودیم، اگر ظرف مدت پنج سال به هر دلیلی تجهیزات معدنی ما آسیب ببیند، آنها را رایگان تعمیر می کردند. در حالی که برخی از این افراد قطعات یدکی ماشین آلات را مجددا فاکتور می کردند، میلیاردها رقم روی این فاکتورها نوشته شده بود.
مشاور فنی سابق مدیر کل مس آذربایجان گفت: پسماندهای معدن مس حاوی عناصر ارزشمند بسیاری است که می توان از آنها مواد بسیار ارزشمند و مفیدی استخراج کرد، اما به دلیل نبود تجهیزات لازم چنین اتفاقی رخ نداده است. ما مجبور به همکاری شده ایم. با چین بیایید یک قرارداد 25 ساله ببندیم و پسماندهای معدنی گرانبهای خود را تهیه کنیم تا بتوانند از آن بهره برداری کنند.
وی در خصوص تجهیزات مس سونگون گفت: در حال حاضر تجهیزات مس سونگون در سطح بسیار بالایی قرار دارد و پس از مس سرچشمه، مس سونگون دستگاه های بسیار خوبی وارد کرده است. در واقع تمامی تجهیزات ارتقا یافته فاز یک و دو تجهیزات مس و آبرسانی سونگون از بهترین سازنده تجهیزات معدن سوئدی خریداری شده است.
وی بیان کرد: تمامی تجهیزات به طور کامل توسط پیمانکاران حرفه ای وارد و نصب شده است. همه این موارد برای کسانی که در معادن و مناطق مختلف معدنی کار کرده اند و تمام مشکلات و کمبودها را لمس کرده اند قابل لمس است.
صفری تأکید کرد: حتی اساتید دانشگاهی که قبلاً در معادن کار کرده اند و همه چیز را از نزدیک لمس کرده اند، بیشتر از اساتیدی که فقط از طریق تئوری و کتاب با موضوعات و مسائل آشنا شده اند، به دانشجویان خود حرفی برای گفتن دارند. کار ماینینگ به گونه ای است که باید همه چیز را از نزدیک دید و مشکلات را درک کرد پس فقط دانستن تئوری ها مشکل را حل می کند.
این نیست
وی تاکید کرد: فردی که یک سال در صنعت کار می کند و مشکلات را از نزدیک لمس می کند، انگار هشت سال در دانشگاه تدریس کرده است. بنابراین، کارهای عملی انجام دهید و بدانید که ماشین های ماینینگ چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟ یا اینکه چه ویژگی و عملکردی دارند خیلی مهم است. به عنوان مثال فردی که با ماشین آلات صنعتی و معدنی کار کرده و از این تجهیزات مراقبت کرده است، دانش بیشتری دارد. چون تمام نقاط ضعف و قوت ماشین ها را از نزدیک می بیند.
این فعال معدنی درباره تجهیزات تولید شده در ایران گفت: تجهیزات معدنی مرغوب نیز در ایران تولید می شود. مثلاً به یک سری تجهیزات به نام سلول نیاز داشتیم که قطر آن پنج متر و ارتفاع آن 11 متر است. بنابراین تجهیزاتی که حجم بسیار بالایی دارند در واردات دچار مشکل می شوند، بنابراین بهتر بود این تجهیزات در داخل کشور تولید شود.
و افزود: طرح این سلول ها توسط شرکت سوئدی به ایران ارسال و زیر نظر مشاوران و سرپرستان این تیم در کارخانه ماشین سازی تبریز تهیه شد. چون به 22 سلول مسی سونگون نیاز داشتیم که واردات آن واقعاً کار سختی بود اما موفق شدیم این تجهیزات را با ماشین آلات ایرانی بسازیم.
در ایران کارخانجات بسیار خوبی وجود دارد که در سال های اخیر توانسته اند تجهیزات خوبی را در حوزه معدن تولید و تحویل دهند. بنابراین در بسیاری از موارد فقط تجهیزات بسیار ابتدایی وارد می شود و مابقی تجهیزات در ایران تولید می شود.
صفری تاکید کرد: بنابراین کارخانه های بسیار خوبی در ایران وجود دارد که در سال های اخیر توانسته اند تجهیزات خوبی در حوزه معدن تولید و تحویل دهند. بنابراین در بسیاری از موارد فقط تجهیزات بسیار ابتدایی وارد می شود و مابقی تجهیزات در ایران تولید می شود.
وی گفت: بنابراین می توان از شرکت های ماشین سازی ایرانی برای ساخت تجهیزات خوب استفاده کرد. زیرا در این مدت ثابت کرده اند که توانایی های خوبی برای ساخت تجهیزات باکیفیت دارند.
وی خاطرنشان کرد: اما در این حوزه از یک سو بحث تجهیزات و سلامت فیزیکی از سوی دیگر بحث فناوری ها نیز مطرح است. متأسفانه آنچه در حال حاضر نداریم فناوری های لازم است. مثلا سنگ هایی که از کوه پایین می آیند با ماشین ها خرد می شوند یعنی می توانیم سنگ مس را از سنگ ها جدا کنیم. اما برای جداسازی سایر عناصر ارزشمند به فناوری قدرتمندی نیاز داریم. اگرچه فناوری هایی که اکنون استفاده می کنیم بسیار ضعیف هستند. بنابراین نمی توان بسیاری از مواد و عناصر مهم را از سنگ معدن جدا کرد و هدر می رود.
وی افزود: به دلیل کمبود این فناوری‌ها است که باطله‌های معدنی ما دارای عناصر ارزشمندی هستند که با فناوری یا شیمی خوب نمی‌توانیم آنها را استخراج کنیم، بنابراین اگرچه این عناصر گران هستند، اما وارد بخش باطله معدنی می‌شوند.
