مصطفی معین: دولت رئیس جمهور ادامه دولت حله نور است/ دعوا برای لحاف کهنه ملانصرالدین است/ شاید شورای نگهبان نقش یک پلیس خوب را بازی کند.

بخشی از گفتگو با مصطفی معین وزیر علوم دولت اصلاحات را می خوانید.

زمانی که آقای روحانی در مجلس خبرگان رهبری ثبت نام کرد. اصولگرایان از اینکه حتی رسانه ملی جمهوری اسلامی ایران نیز به طور رسمی واکنش نشان داد، به شدت عصبانی بودند. این را چگونه ارزیابی می کنید؟

این سیاست اتحاد است. او را رقیب خود می دانند و هر ناکارآمدی و مشکلی را مقصر می دانند و به دولت روحانی مرتبط می کنند. اگر دولت قبل، دولت اصلاحات بود، آقای خاتمی را سردرگم می کردند. اگر بعد از دولت هاشمی هم بود آن را به دولت او برمی گردانند. اما خیلی به احمدی نژاد پس نمی دهند. زیرا اینها (حالت سیزدهم) ادامه حالت هاله نورانی هستند. ارزش در نظر گرفتن دارند.

به نظر شما واکنش هایی که از خود نشان می دهند در نهایت به ضرر آنها در جامعه خواهد بود؟

بله.تصور و تعبیر مردم این است که جنگ بین آنهاست و بر سر لحاف کهنه ملانصرالدین می جنگند! مبارزه برای قدرت است، نه برای چیز دیگری! دعوا خدمت به خلق خدا یا دین نیست، ایران سر جای خودش است!

شاهد بودیم که برخی از نمایندگانی که در این دوره یا در چند دوره در مجلس حضور داشتند، توسط هیات های اجرایی رد صلاحیت شدند. عملکرد هیئت نظارت را چگونه تحلیل می کنید؟

یک دید ایدئولوژیک خشن در مدیریت وزارت کشور مشاهده می شود. به نظر من ثبت نام دو مرحله ای و حذف بسیاری از نامزدهای انتخاباتی برای کاهش هزینه سیاسی نظارت اختیاری شورای نگهبان بوده است. هر چه رفتار آنها بازتاب منفی اجتماعی داشته باشد، بیشتر به صحت تصمیم خود باور داشته باشند، اینطور نیست که به خود اجازه دهند تحت تأثیر قرار بگیرند، زیرا اخیراً سخنگوی شورای نگهبان گفته است که ما تحت تأثیر قرار نمی گیریم. هر سفارش منظور از دستور، تایید افراد برجسته مانند نمایندگان فعلی و سایر رد شده ها است. چه بسا گاه همین رکود عقیدتی تحت تأثیر برخی مصلحت اندیشی های سیاسی در انتخابات باشد تا میزان مشارکت افزایش یابد. نوعی راحتی در دقیقه 90 که در پذیرش آتش بس در جنگ تحمیلی یا برجام رخ داد. حتی می توانند به عنوان پلیس خوب بیایند تا فضای جامعه را تلطیف کنند. اما تا الان با همان دگمی که گفتم برخورد شده است. البته این جدید نیست. بیش از 80 نماینده مجلس ششم از انتخابات بعدی رد صلاحیت شدند.

مسئولان دولتی مسئله ایجاد امید را مطرح می کنند. تحلیل شما در این مورد چیست؟

در چهار سال گذشته کنفرانسی سه روزه با عنوان «امید اجتماعی» در مؤسسه رحمان ترتیب دادیم که در آن چندین پنل مهم و همچنین سخنرانی برگزار شد و روشنفکران برجسته، دانشمندان علوم اجتماعی، جامعه شناسان، کارشناسان اقتصاد و توسعه و برجسته فرهنگی حضور داشتند. کارشناسان و چهره های علمی در این همایش شرکت کردند و به بحث و تبادل نظر با موضوع «امید اجتماعی» پرداختند. امید اجتماعی چیزی نیست که بتوان آن را تجویز کرد، مانند دارویی که پزشک برای بیمارش تجویز می کند و بیماری با مصرف آن دارو یا پیروی از نسخه درمان می شود، یا مانند یک فرد مستاصل و مضطرب که نزد روانپزشک می رود و تسکین می یابد. بهبودی با تجویز برخی داروها، اما اینطور نیست. مسائل اجتماعی بسیار پیچیده است، به خصوص بحث امید به آینده و همچنین ناامیدی در شرایط فعلی! امید اجتماعی در طول سالیان متمادی شکل می‌گیرد و در طول سال‌ها با سیاست‌های درست و تدابیر واقع‌بینانه و علمی می‌توان آن را به سمت امید یا برعکس به سمت ناامیدی و ناامیدی تغییر داد. این یک موضوع چند بعدی و پیچیده است.

با حرف، نصیحت و قدرت نمی توان امید ایجاد کرد.

بنابراین با نصیحت و بخشنامه و شعارهای انتخاباتی نمی توان این موضوع را حل کرد. این یک نوع عوام فریبی یا خودفریبی است، یعنی با تکرار زیاد یک دروغ به خصوص در تبلیغات انتخاباتی، خود خواننده آن را باور می کند، اما اگر عمیق تر فکر کند به آن می خندد! با حرف، نصیحت و زور نمی توان امید ایجاد کرد، بلکه با سیاست های فرهنگی و اجتماعی مناسب، بهبود شاخص های اقتصادی، کاهش نرخ تورم، کاهش خط فقر، بیکاری و کنترل سایر آسیب های اجتماعی از جمله طلاق، خشونت، اعتیاد و… و غیره. متأسفانه بین حرف و عمل فاصله زیادی وجود دارد. به عنوان فردی که بارها در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری حضور داشته ام، توصیه من به موکلان، مردم و به ویژه جوانان این است که در زمان انتخابات تحت تأثیر شعارها، وعده ها و وعده های انتخاباتی قرار نگیرند. تاریخ را بخوانید نه تاریخ 2000 سال پیش، بلکه تاریخ 20 سال اخیر و عملکرد دولت ها را. عملکرد اعضای دولت ها و روسای جمهور را بخوانید. عصر ارتباطات، اینترنت و شبکه های اجتماعی است. دستمان باز است و دیگر مثل قبل نیست که ده کتاب پانصد صفحه ای بخوانیم. می توانید خلاصه کتاب ها یا منابعی را که نیاز به تجزیه و تحلیل و اطلاعات دارند مرور کنید. مشکلات را مورد بحث قرار دهید، به یک دیدگاه مشترک برسید و سپس می توانید به افراد و گفته ها اعتماد کنید یا اینکه آیا این امیدها و خواسته ها توهمی هستند یا خیر.

چرا در انتخابات مجلس ثبت نام نکردید؟

از سوابقی که از من می دانید و رد صلاحیت های غیرقانونی در گذشته، اگر در انتخابات مجلس شیراز، دوره قبل، به دلایل خاصی نه برای انتخاب شدن، بلکه برای ایجاد شور و نشاط و تغییر در شهر وارد مجلس شده اید. و نمایندگان شایسته تری نسبت به نمایندگان شیراز در آن زمان انتخاب کردند، لذا برای ثبت نام رفتم و همانطور که پیش بینی می کردم رد صلاحیت شدم و نسبت به این گونه برخوردهای غیر اخلاقی و غیرقانونی اعتراض کردم. یادتان هست که من در شیراز تحصیل کردم، رئیس دانشگاه شیراز بودم و در دوره اول مجلس نماینده مردم شیراز بودم و با این حال اجازه کاندیداتوری به من داده نشد؟ نماینده مردم شریف شیراز در مجلس! می دانید که من برای انتخابات ریاست جمهوری 84 شرکت کردم و پاسخ مرا شنیدید. به همین دلیل با عذرخواهی می گویم: شما این را می دانید و پرسیدن سوال شما اشتباه است.

۲۷۲۱۸