مسجد ملک زوزن خواف: نگین منفرد خراسان

استان خراسان رضوی دارای مکان های دیدنی تاریخی و فرهنگی بسیاری است، اما متاسفانه تعداد زیادی از این آثار با وجود ارزش تاریخی و قدمت فراوان، هنوز آنطور که باید شناخته شده نیستند. یکی از این آثار ارزشمند، مسجد ملک زوزن خراسان است که در قرن هفتم میلادی به سبک اسلامی ساخته شده است. ح در شهر خواف.

در این مقاله از مجله گردشگری اسمارتک نیوز می خواهیم با این مسجد آشنا شویم تا اگر برنامه سفر به مشهد دارید از مسجد زوزن نیز دیدن کنید.

مسجد ملک زوزن کجاست؟

مسجد ملک زوزن در استان خراسان رضوی و روستای زوزن واقع شده و از توابع شهرستان خواف محسوب می شود. این مسجد در ۶۶ کیلومتری جنوب غربی شهر خواف و در حدود ۳۳۵ کیلومتری مشهد و ۱۸۱ کیلومتری تربت حیدریه قرار دارد.

برای بازدید از جاذبه های خراسان رضوی می توان با قطار و هواپیما به شهرهای اصلی رسید و از آنجا بازدید از دیدنی های این منطقه را آغاز کرد. راه دیگر استفاده از اتوبوس هایی است که به شهرهای اطراف می روند. البته به دلیل فاصله زیاد از جاذبه های این استان، گشت و گذار در این منطقه با ماشین شخصی و یا از طریق تورهای گردشگری آسانتر است.

موقعیت مکانی مسجد ملک زوزن خواف در گوگل مپ

بهترین زمان برای بازدید از مسجد ملک زوزن

بهترین فصل برای بازدید از جاذبه های خراسان رضوی مانند مسجد ملک زوزن، فصل بهار و پاییز است. وقتی هوا مطبوع است و نه گرما اذیتت می کند و نه سرما. شاید فصل بهار به دلیل سرسبزی منطقه گزینه بهتری باشد، اما فصل پاییز فصل کاشت محصولات تخصصی مانند زعفران و انار نیز می باشد. بازدید از این مزارع و باغ ها در طول مسیر احتمالا می تواند سفر شما را شیرین تر و متفاوت تر کند.

مسجد ملک زوزن چگونه واقع شده است؟

آجرکاری این اثر تاریخی همه بینندگان را به خود جذب می کند و رنگ زیبای کاشی های آبی آن که تا حد زیادی از بین رفته، متحرک است. این مسجد در بهمن ماه ۱۳۱۸ با شماره ۳۴۰ به ثبت آثار ملی ایران رسید.

امروزه از این اثر تاریخی دو ایوان باقی مانده که یادآور دوره خوارزمشاه و طرح مساجد دو رواقی است. ملک قوام الدین ززنی این مسجد را در سال 616 هجری قمری در محل مسجدی باستانی بنا کرد که گمان می رود متعلق به دوره سلجوقی باشد.

محراب گچبری مسجد قدیم به دلیل زیبایی حفظ شده و هنوز هم به عنوان بخشی از مسجد جدید دیده می شود. این مسجد تا سال 1369 ناشناخته بود و بیشتر زیرزمینی بود و در طول سالها حفاری انجام شد تا به امروز رسید و گردشگران داخلی و خارجی به راحتی از آن دیدن کردند.

اهمیت این مسجد که تنها اثر بازمانده از شهر تاریخی زوزن و دومین مسجد تاریخی دوره خوارزمشاه است به حدی ناشناخته است که ساخت و ساز در شعاع سه کیلومتری آن ممنوع است. در حال حاضر تنها دو ایوان روبه‌رو و در ابعاد مختلف از این مسجد باقی مانده است.

این دو بنا در ضلع شرقی و غربی قرار دارند و گفته می شود این مسجد که قرار بود به عنوان مدرسه استفاده شود، بر اثر حمله مغول متروکه شد. البته برخی معتقدند که این بنا به عنوان مدرسه مورد استفاده قرار نگرفته و این نظریه را رد می کنند.

یکی از نکات جالب این اثر تاریخی دو رواقی است که در فاصله حدود 45 متری روبه روی هم قرار گرفته و آن را از سایر آثار متمایز می کند. وقتی از این اثر دیدن می کنید تعجب می کنید که بین این دو ایوان چه فضایی بوده یا سقف ایوان ها چگونه بوده است.

همان سوالاتی که در ذهن ایجاد می شود و معماهای آنها جذابیت این مجموعه را دو چندان می کند. در مجموع با توجه به محیط کویری، جاذبه های خراسان حس و حال دیگری دارد.

علاوه بر اینها، در نزدیکی مسجد موزه کوچکی وجود دارد که در آن می توانید برخی از آثار به دست آمده در تحقیقات و کاوش های باستان شناسی مانند آجرهای تزئینی و گچ بری را مشاهده کنید.

معماری مسجد ملک زوزن

معماری مسجد ملک زوزن به سبک خراسانی است و ویژگی های این سبک معماری در آن به وضوح دیده می شود. قسمت های مختلف این بنا به دلیل خاصی ساخته شده و بیننده را به خود جذب می کند.

برای مثال در این کار می توانید پله های مختلفی را مشاهده کنید که هر کدام شکل خاص خود را دارند. پلکان شبستان غربی در اثر زلزله تا حد زیادی تخریب شده است. این پلکان که به صورت مارپیچ بالا می رود برای موذن برای بالا رفتن و رسیدن به گلدسته ها استفاده می شد. اما راه پله سمت چپ هنوز سالم است.

در قسمت غربی رواق آثار مقبره ای منسوب به پسر ملک زوزن وجود دارد. شاید تصور کنید که معماری دو ایوان باید یکسان باشد زیرا شبیه به هم هستند اما هر کدام تزئینات و کاشی کاری های خاص خود را دارند. رواق غربی «قبله» و دیگری «ایوان رو به قبله» نام دارد.

می توان تا حدودی وارد فضای هر یک از ایوان ها شد و طاق های داخلی و تزئینات روی دیوارها را از نزدیک دید. بزرگترین رواق قبله با ارتفاع حدود 30 متر دارای دو ستون با نمای آجری است و قسمت اعظم سنگ تراشی آن فرو ریخته و از بین رفته است.

فرض بر این است که این مسجد در جهت جنوبی نیست که احتمالاً مسجد-مدرسه حنفی است و جهت قبله بر این اساس تعیین می شود. پوشش سقف این بنا نیز تخریب شده است اما شواهد نشان می دهد که در گذشته سقفی طاقدار وجود داشته است.

کاشی فیروزه ای ایوان شرقی تا حد زیادی از بین رفته است، اما هنوز قسمتی از سقف که ترکیبی از کاشی فیروزه ای و آجر است، دیده می شود.

از مسجد ملک زوزن تنها یکی از کتیبه ها باقی مانده و بقیه کتیبه ها بر اثر بی توجهی، بلایای طبیعی و جنگ از بین رفته است. در هر دو ایوان کتیبه های کوفی دیده می شود. از نکات جالب دیگر این است که در تزئینات این مسجد از کاشی های دو رنگ استفاده شده است و یکی از قدیمی ترین بناهای ایرانی است که در آن از این روش استفاده شده است.

Zozen به چه معناست؟

اما نام Zozen از کجا آمده است؟ در واقع زوزن نام شهری باستانی در نزدیکی نیشابور و 40 فرسخی آن است که مرکز استان خواف بوده و بین نیشابور و هرات قرار داشته است. این شهر تاریخی در گذشته دارای آتشکده بوده و مانند بسیاری از شهرهای خراسان دیگر از حمله مغول در امان نمانده و در جریان حملات در این دوران آسیب های زیادی دیده است.

شهر زوزن مشاهیر و شخصیت های سیاسی زیادی داشته است. برخی بر این باورند که واژه «زوزان» از کلمه «زورزن» به معنای کارگر آمده است و آن را به قول حموی در معجم البلدان نسبت می دهند:

«آتشی که زرتشتیان می پرستیدند از آذربایجان از طریق زوزن به سیستان و جاهای دیگر منتقل می شد و بر پشت شتری که شتر حامل آتش مقدس به منطقه زوزن می رسد، سینه اش به زمین می خورد و نمی خواهد برود. .بعضی از ماموران آتش نشانی به شتر گفتند عجله کن و شتر را زدند تا تکان نخورد اما وقتی اطاعت نکرد به زور آتشکده ای در آن مکان ساختند تا آتش نگه دارد. رفتن. آتش

نظر دیگری که وجود دارد این است که زوزن از دو قسمت «زو» و «زن» تشکیل شده است که قسمت اول به معنای دره باریکی برای جاری شدن آب و قسمت دوم به معنای سرزمینی است که آب از آن خارج می شود. اما با توجه به جغرافیای منطقه، احتمال وقوع چنین اتفاقی باید بیشتر بررسی شود.

نظریه جالب دیگری در مورد کلمه زوزن وجود دارد که مورد قبول مردم محلی است و بر اساس آن، این کلمه به فرمانروایی زن اشاره دارد که بر این منطقه حکومت می کرده است.

در نهایت برخی زوزن را از ریشه «زو» یا خدای طوفان و معادل محل طوفان می دانند که با توجه به شرایط اقلیمی منطقه خواف ممکن است تا حدودی درست باشد.

خدمات نزدیک مسجد ملک زوزن

در نزدیکی مسجد ملک زوزن امکانات گردشگری خاصی مانند مغازه وجود ندارد مگر اینکه وارد روستا شوید و نیازهای خود را از آنجا تهیه کنید. اما در اطراف مسجد فضای کافی برای پارک ماشین شما وجود دارد.

هتل های نزدیک مسجد ملک زوزن

استان خراسان رضوی دارای اقامتگاه های بوم گردی زیادی در شهرها و شهرستان های مختلف است که می توانید با توجه به برنامه سفر خود از آنها استفاده کنید و یا در نزدیک ترین هتل ها اقامت کنید. اگر قصد دارید یک شبه در منطقه کمپ وحشی داشته باشید، حتما با یک فرد محلی و مورد اعتماد مشورت کنید تا مناطق امن تری را به شما معرفی کند.

برای ما هم تعریف کن

بسیاری از خوانندگان مجله گردشگری اسمارتک نیوز گردشگرانی هستند که قبل از سفر در مورد مقصد تحقیق می کنند تا یک برنامه خوب برای سفر تهیه کنند. اگر شخصا به مسجد ملک زوزن سفر کرده اید، حتما خاطرات و تجربیات خود را در قسمت نظرات برای ما و سایر خوانندگان بنویسید.