به گزارش رکنا به نقل از همشهری، اگر جلسات نماز در منزل دختر مظفرالدین شاه نبود، شاید دیگر اثری از مسجد زیبای فخرالدوله نبود. فخرالدوله همسر «محسن خان امین الدوله» و عروس «علی خان امین الدوله» وزیر امور خارجه. ناصرالدین شاه عصر ایده ساخت این مسجد در یکی از مجالس دعای منزل ایشان در منزل شریفش واقع در محله حکومت شکل گرفت.
«نصرالله حدادی» کارشناس تهران درباره تاریخچه ساخت مسجد فخرالدوله می گوید: فاخرالدوله این مسجد را به پیشنهاد مرحوم محمدتقی فلسفی خطیب و واعظ معروف آن بنا کرد. وقتي آقاي فلسفي در منزل اعياني فخرالدوله در محله دولت سخنراني مي كرد. به فخرالدوله پیشنهاد کرد که برای شوهر و پدرشوهرش آثاری بگذارد، پس از این خواستگاری، فخرالدوله نیز به فکر ساختن مسجد برای آنها افتاد و اندکی بعد، در سال 1328 هجری شمسی این کار را انجام داد. مسجد زیبا ساخته شد
اکنون نام فخرالدوله بر در است. مسجد ضبط شده و نمازگزاران مسجد نیز از آن به خوبی یاد می کنند. «شاهین صلواتی» یکی از اهالی سابق این محله می گوید: از قدیمی ها شنیده ایم که فخرالدوله محصولات زمین های کشاورزی وسیع خود را در شمال کشور بین نیازمندان توزیع می کرد. در عزاداری از نشستن در بالکن مشرف به شبستان مسجد استفاده میکرد و در مراسم همیشگی حضور داشت». حدادی همچنین می گوید: «فخرالدوله مؤسس یک شرکت تاکسیرانی در تهران بود، تاکسی های زیادی خرید و در اختیار افرادی قرار داد که ثروت چندانی نداشتند، مبلغ کمی از آنها کرایه می گرفت، حتی در زمستان یک کامیون اجاره می کرد و زغال سنگ را به خانه هایی که نتوانسته بودند برای زمستان زغال سنگ تهیه کنند تحویل داد.
به محض ورود به محوطه مسجد فخرالدوله توجه شما به معماری متفاوت آن جلب می شود. «نیکلای مارکوف» معمار گرجستانی خالق این بنای زیبا است. هنر استاد اصفهانی محمدعلی کاشی تراش در کنار خط زیبای استاد ابراهیم طالقانی از رموز زیبایی این مسجد تاریخی است. این مسجد به سبک معماری دوران قاجار با تلفیقی از معماری ایرانی و ایرانی ساخته شده است. از ویژگی های این بنا، موازی سازی های متعدد آن خودنمایی می کند که در کنار 4 محراب ساخته شده در چهار طرف مسجد، جلوه ای متفاوت به آن بخشیده است.
گرایش به پناهگاه های بیزانسی را می توان در هندسه و ترکیب اصلی بنا مشاهده کرد و مناره های کوچک به کار رفته در بنا متاثر از سبک معماری بیزانسی است. بنای مسجد فخرالدوله که بیش از هفت دهه از عمر آن می گذرد، همچنان وضعیت اولیه خود را حفظ کرده و در طول این سال ها تنها تعمیرات جزئی انجام شده است. مسجد فخرالدوله امام نیز دارای جماعت برجسته بود. رهبر آن مرحوم آیتالله میرزا خلیل کمرهای، نویسنده، محقق و فیلسوف معاصر بود که بهخاطر تلاش برای وحدت مذاهب اسلامی شهرت داشت. همچنین در مبارزه با طاغوت از یاران وفادار امام خمینی (ره) به شمار می رفت.