مرگ «پریگوژین» ۳ سناریو در درون خود دارد/ اگر واگنر از هم بپاشد، کرملین با چالش خاطرناکی روبه‌رو می‌شود

«عبدالرضا فرجی‌راد» سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح ابعاد پرونده کشته شدن رئیس گروه واگنر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: سرشاخ شدن رهبر گروه واگنر با مسکو و خصوصاً حملات لفظی او به وزیر دفاع روسیه به جایی رسید که پریگوژین نتوانست آنگونه که فکر می‌کرد وارد یک بازی سیاسی شود اما به هر حال خیلی‌ها در همان موقع گفته بودند که رئیس واگنر دیر یا زود از بین خواهد رفت. پس از شورش واگنر اعلام شد که در سن‌پترزبورگ نشستی برگزار شده که رئیس واگنر و پوتین با یکدیگر دیدار داشتند. بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که این دیدار به معنای آشتی پریگوژین و پوتین با یکدیگر است و اساساً اوضاع را رو به سمت صلح تحلیل می‌کردند اما حالا که تأیید مرگ رئیس گروه واگنر توسط پوتین به همراه پیام تسلیت اعلام شده، باید بگوییم که تمام تحلیل‌ها به نوعی غلط از آب درآمد.

وی ادامه داد: برخی احتمال دادند که هواپیمای حامل پریگوژین توسط سامانه‌های پدافند هوایی روسیه منهدم شده اما در سوی دیگر هده‌ای اعتقاد دارند که یک بمب در هواپیما جاسازی شده و انفجار آن باعث سقوط این هواپیما و کشته شدن وی شده است. در این میان ولادیمیر پوتین هم دستور تشکیل کمیته تحقیقات این پرونده را صادر کرده که معتقدم هیچ خروجی خاصی از این کمیته بیرون نخواهد آمد. باید متوجه باشیم که پریگوژین از سال‌های قبل و در دهه ۹۰ میلادی با پوتین همراه بوده و توانسته بود به عنوان حلقه اولیه کرملین ایفای نقش کند. بر همین اساس معتقدم سه سناریو در خصوص سقوط هواپیمای رئیس گروه واگنر مطرح است: سناریوی اول این است که حذف پریگوژین از صحنه سیاست بر اساس دستور ولادیمیر پوتین انجام نشده؛ چراکه مدل حذف او نمی‌تواند مربوط به کرملین باشد و اساساً این مدل حذف کردن رئیس واگنر سودی برای مسکو ندارد. این در حالیست که برخی معتقدند تبعات مرگ پریگوژین هم می‌تواند دامان رئیس جمهور روسیه را بگیرد.

این کارشناس مسائل روسیه تصریح کرد: سناریوی دوم هم مربوط به جنگ قدرت در لایه‌های امنیتی و نظامی پایین‌تر از کرملین است. بسیاری معتقدند در داخل دستگاه امنیتی روسیه طیفی وجود دارد که تماماً زاییده و بزرگ شده سن‌پترزبورگ هستند و در این میان باید متوجه بود که رهبر واگنر هم اهل همین شهر بوده است. بحث این است که بسیاری معتقدند در این طیف یک تقابل مشخص با وزیر دفاع فعلی روسیه وجود دارد؛ چراکه او از سوی پوتین مورد تایید قرار گرفته و عملاً نگاه مثبتی از سوی کرملین به وی شده است. بر این اساس بعد از بازنشستگی یا مرگ پوتین ممکن است که سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه به عنوان رهبر آینده وارد کرملین شود که همین موضوع حالا به محل اختلاف تبدیل شده است. در این بین پیامدهای زیادی از کشته شدن پریگوژین می‌تواند ساطع شود. به عنوان مثال مخالفان می‌توانند اینگونه تحلیل کنند که کرملین هیچ رحمی به مخالفان خود نخواهد کرد.

وی در پایان تصریح کرد: از سوی دیگر هم بسیاری اعتقاد دارند که مسکو در حال هدایت افکار عمومی در قضیه شکست‌های روسیه در اوکراین است و باید دید که طی روزهای آتی چه اتفاقاتی در روسیه، آن هم با محوریت مرگ رهبر گروه واگنر رقم خواهد خورد. معتقدم که آینده گروه واگنر مبهم است و اگر این جریان از هم بپاشد یک تهدید علنی برای مسکو پدیدار می‌شود و حتی مسأله انتقام هم پیش خواهد آمد که خروجی خطرناکی برای کرملین به حساب می‌آید. بر همین اساس به نظرم بحث صلح و سازش میان پوتین و گروه واگنر برای آرام کردن اوضاع باید در دستور کار قرار بگیرد اما در این بین سناریوی سوم هم مطرح است. این سناریو به ما می‌گوید که احتمال دارد سرویس‌های اطلاعاتی غرب در سرنگونی هواپیمای پریگوژین دست داشته باشند تا بتوانند از این طریق یک نزاع داخلی میان واگنر با سایر لایه‌های سیاسی و امنیتی روسیه به خصوص کرملین به راه بیندازند.