گفت‌وگوی هفته گذشته نشان‌دهنده گامی دیرهنگام از سوی دولت بایدن در جهت متحد کردن رویکردهای سازمان‌های دولتی ایالات متحده برای توانمند ساختن ارتش عراق برای ایستادگی بیشتر است. دانا استرول، مسوول سیاست خاورمیانه پنتاگون، پیش از نشست‌های هفته گذشته به خبرنگاران گفت: «ما می‌خواهیم همان‌طور که با ارتش‌ها در بقیه منطقه همکاری می کنیم، با عراقی‌ها نیز شریک شویم.» استرول گفت: «من فکر می‌کنم منصفانه است که بگوییم پس از دهه‌ها تجربه، نیروهای آمریکایی در شکل فعلی که امروز هستیم در عراق حضور نخواهند داشت.» تاکنون رویکرد سیاستی دولت بایدن در قبال عراق عمدتا بر مبارزه برای شکست داعش متمرکز بوده است. اما با اینکه گروه تکفیری که به‌صورت زیرزمینی هدایت می‌شود، واشنگتن به دنبال سرمایه‌گذاری اقتصادی در عراق است تا به ثبات اقتصاد این کشور کمک کند و در عین حال این کشور را به همسایگان خلیج فارس نزدیک‌تر کند؛ از جمله بالا بردن مشارکت نظامی عراق با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس.
آلینا رومانوفسکی، سفیر ایالات متحده در عراق پیش از این دیدار به خبرنگاران گفت: «اکنون زمان استفاده از این فرصت فرا رسیده است. نخست‌وزیر برای این موضوع ذهن بسیار بازی دارد.» او افزود: «فرصت‌هایی برای تسهیل ادغام عراق با شرکای شورای همکاری خلیج‌فارس وجود دارد. ما می‌توانیم این کار را از طریق تمرینات نظامی و مانورهای دیگر نظامی نیز انجام دهیم.» درحالی‌که مقامات نظامی ایالات متحده می‌گویند که شبکه‌های داعش آرزوی انجام حملات در عراق و سوریه را دارند، عراق با کاهش ۶۴درصدی حملات داعش نسبت به سال گذشته مواجه شد و گفته می‌شود که این گروه به یک گروه شورشی سطح پایین با توانایی محدود تبدیل شده است.
سرلشکر متیو مک‌فارلین، فرمانده ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده برای شکست داعش در عراق و سوریه، هفته گذشته گفت: «ما معتقدیم که ۱۰۰۰ نفر یا کمتر از آن، داعشی در عراق وجود دارد و همین میزان برای سوریه نیز وجود دارد.» مقامات دفاعی ایالات متحده اخیرا از گام‌های نیروهای امنیتی عراق تمجید کردند. این تمجید در شرایطی صورت می‌گیرد که ارتش عراق در سال۲۰۱۴ با حمله نیروهای داعش تقریبا از هم فرو پاشید و حتی تا نزدیکی بغداد هم پیشروی کردند؛ اما حالا دوباره اوج گرفته است. در اوج خود اما داعش بر سرزمینی به اندازه بریتانیای کبیر حکومت می‌کرد و حدود ۸میلیون نفر را در خود جای داده بود.
ژنرال مک‌فارلین به خبرنگاران گفت: «سال به سال، شاهد کاهش تعداد حملات داعش هستیم که ناشی از اثربخشی این حملات است.» او گفت که در ماه ژوئن، نیروهای امنیتی عراق (ISF) با استفاده از اطلاعات و نظارت خود، والی یا «حکمران» داعش در بغداد را ردیابی کردند و کشتند. مک‌فارلین ادامه داد: «ما اکنون روی ایجاد ظرفیت آنها برای انجام بیش از یک عملیات در سراسر عراق در یک زمان واحد متمرکز شده‌ایم.» نیروهای امنیتی عراق همچنان به ۲۵۰۰مستشار آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی در پی جنگ علیه داعش متکی است؛ اما مقامات می‌گویند که این ماموریت به احتمال زیاد تا ابد ادامه نخواهد داشت.
در سال‌های ۲۰۲۱-۲۰۲۰ ایالات متحده تقریبا نیمی از نیروهای ضد داعش خود را از عراق خارج کرد و مشاوران عملیاتی خود را قبل از اعلام علنی پایان نقش رزمی ایالات متحده در عراق از مقرهای کلیدی‌اش جمع کرد. مقامات آمریکایی می‌گویند که بخشی از گفت‌وگوهای پنتاگون با هدف تعیین معیارهای مورد نظر در توافق برای انتقال به مرحله پایانی ماموریت شکست داعش انجام شد. نیروهای عراقی همچنان از فساد رنج می‌برند و هنوز قادر به انجام عملیات مشترک همزمان که تنها به اطلاعات خود متکی باشد، نیستند. به گفته فرماندهی مرکزی ایالات متحده، نیروهای آمریکایی و عراقی در ماه‌ژوییه ۲۰عملیات مشترک علیه داعش انجام دادند. مک‌فارلین هفته گذشته به خبرنگاران گفت: «همکاری‌ها هنوز شکننده است. اما آنچه من در مقایسه با تورهای قبلی خود دیده‌ام این است که ما در مسیر درستی برای دستیابی به وضعیت‌های نهایی مطلوب برای این ائتلاف هستیم.»
ارتش عراق همچنان دارای تسلیحات از دوران شوروی است که این تسلیحات را با تسلیحات پیشرفته ایالات متحده آمیخته است؛ به همین جهت این کشور در نگهداری و استفاده از آنها در عملیات با مشکلاتی روبه‌رو است. مک فارلین به خبرنگاران گفت: «ما در طول زمان شاهد بهبود توانایی آنها برای یافتن، تعمیر و نگهداری مستقل آنها درخصوص جنگنده‌های اف-۱۶ هستیم. با این حال، بر اساس گزارش اخیر بازرس کل پنتاگون، تنها ۶۶درصد از اف۱۶های عراق توانایی انجام ماموریت را دارند که بخشی از آن به‌دلیل نقص‌های مکانیکی زمین‌گیر شده‌اند. در این گزارش آمده است: « نیروهای امنیتی عراق در فرآیند هدف‌گیری/ حمله به‌طور فزاینده‌ای مستقل می‌شود؛ اما پیشرفت کند است.» نیروی هوایی عراق فاقد هماهنگی هدف‌گیری هوا به زمین است و برای روشن کردن اهداف در تمام حملات هوایی که شامل مهمات هدایت شونده است، به گروه ائتلاف به رهبری ایالات متحده وابسته است.
بر اساس گزارش بازرس کل، خلبانان عراقی اف-۱۶، پس از برخاستن برای انجام ماموریت‌های ضربتی قادر به برقراری ارتباط با مرکز عملیات مشترک ارتش نیستند. این گزارش می‌افزاید: «ازآنجاکه اهداف داعش همیشه در محیط‌های سخت، مانند وادی‌ها، پوشش گیاهی انبوه و غارها یا تونل‌ها قرار دارند، شناسایی اهداف و حملات مستقیم از طریق تنها اف – ۱۶ غیرممکن است و برای شناسایی نیاز به منابع دیگر برای حمله دارند. درحالی‌که بودجه ۱۵۳میلیارد دلاری عراق – اولین بودجه دولت از سال۲۰۲۱ – افزایش یافته است، همپای آن بودجه برای حقوق یگان‌های بسیج مردمی عراق (PMU) تا سال۲۰۲۵ به میزان ۷/ ۲میلیارد دلار بیشتر شده است.
درحالی‌که تعداد جنگجویان در صفوف بسیج مردمی عراق همچنان مورد بحث است، هم کمیته مالی پارلمان عراق و هم فالح فیاض، مقام تحریم‌شده توسط ایالات متحده، در ماه آوریل ادعا کردند که نیروها اکنون بیش از ۲۰۰هزار پرسنل دارند که نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش قابل توجهی داشته است. یگان‌های حشدالشعبی عراق که اسما تحت فرمان نخست‌وزیر شیعه السودانی هستند، استقلال قابل توجه‌شان را حفظ کرده‌اند. بودجه سال۲۰۲۳ عراق همچنین پیشنهاد کاهش تعداد نیروهای نخبه ضد تروریسم (CTS) را به میزان تقریبا ۴۰۰۰پرسنل داده است. با این حال با این بودجه قرار است که به این سازمان در نوسازی نیروهایش که تا سال۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت، کمک کند. سال گذشته، ائتلاف به رهبری ایالات متحده در عراق گزارش داد که نیروهای نخبه ضد تروریسم تنها با ۴۳درصد ظرفیت کار می‌کند.
پای آمریکا در میان است
وزارت امور خارجه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اردن را تشویق کرده است تا با سرمایه‌گذاری در عراق، تکیه اقتصادی این کشور را به ایران کاهش دهد. ماه گذشته، عربستان سعودی و امارات متحده عربی مجموعا از ۶میلیارد دلار قرارداد سرمایه‌گذاری در عراق خبر دادند. در ماه فوریه، جنرال الکتریک توافق‌نامه‌ای را برای ایجاد نیروگاه‌های جدید در عراق امضا کرد که بر اساس قراردادی ۲/ ۱میلیارد دلاری در سال۲۰۲۰ برای تعمیرات اساسی شبکه برق این کشور امضا شد؛ زیرا ایالات متحده به‌دنبال کمک به عراق برای کاهش وابستگی خود به ایران برای برق است. رومانوفسکی پیش از نشست‌های هفته گذشته به خبرنگاران گفت: «صادقانه بگویم، ترغیب شرکت‌ها و شرکت‌های آمریکایی به سرمایه‌گذاری در عراق خیلی آسان نیست.» سفیر آمریکا در عراق گفت: «نخست‌وزیر فرد بسیار روشنی است و تمرکز خود را روی اطمینان از اینکه دور پنجم و ششم گفت‌وگوها برای قراردادهای انرژی به نتیجه می‌رسد، متمرکز کرده است و قصد دارد رقابت را میان شرکت‌های آمریکایی برای سرمایه‌گذاری تسهیل کند.»
