پدرام پاک آیین در مطلبی با تاکید بر حقوق خبرنگاران نوشت: در روزهای اخیر شاهد اظهارنظرهای پوچ و توهین آمیز فرمانداران رامسر و انزلی به جامعه رسانه ای بوده ایم. متأسفانه پیش از این نیز توهین به خبرنگاران از سوی مسئولان اجرایی اتفاق افتاده و با وجود برکناری و یا توبیخ برخی مدیران، هیچ گاه راهکاری برای جلوگیری از تکرار این روند ارائه و اجرا نشده است.
به گزارش شفقنا، یکی از دلایل احتمالی استفاده از این تفاسیر توسط مدیران، ناآگاهی از عملکرد نظارتی رسانه ها یا عدم اعتقاد به آن است و دلیل دیگر بی توجهی به حقوق خبرنگاران و وظایف دستگاه ها در قبال آنان است. .
متأسفانه در سالهای اخیر علیرغم تجلیلهای ظاهری و بیاثر از خبرنگاران بهویژه در روز خبرنگار؛ حق اصلی خبرنگاران و خبرنگاران برای مدیران تبیین نشده و آموزش دیده اند و آن این است که خبرنگار بتواند از طرف مردم از «حق آزادی اطلاعات» استفاده کند.
در واقع این که خبرنگاران پیگیر حقوق قانونی مردم هستند و منفعت شخصی در پرسش و انتقاد ندارند، اغلب مورد غفلت و بی توجهی قرار می گیرد و این بی توجهی باعث ایجاد موانعی در مسیر فعالیت حرفه ای آنان و در نتیجه تضییع حقوق آنان می شود مردم . خواهد بود
در ماده 5 قانون مطبوعات آمده است: «کسب و انتشار اخبار داخلی و خارجی به منظور افزایش آگاهی عمومی و حفظ مصالح جامعه از حقوق قانونی مطبوعات بر اساس این قانون است».
اما متأسفانه برای تضییع این حق مسلم هیچ ضمانت اجرایی مناسب و متناسبی پیش بینی نشده است و متخلفان مجازات نمی شوند. بدیهی است قانونی که عموم مردم آن را الزامی نمی دانند و تخلف از آن عواقب قانونی ندارد، اثر عینی خود را از دست می دهد.
بنابراین به نظر میرسد در تدوین «قانون جامع رسانهها» یا در اصلاح قانون مطبوعات فعلی، ضمانت اجرای معین و بازدارندهای که مانع از حق کسب اخبار و یا حتی تداخل در اعمال این موضوع شود، ایجاد شود. درست است.
نکته دیگر اینکه روزنامه نگاران، دولتمردان و مدیران نیز وظیفه «پاسخگویی» به «حق دریافت خبر» دارند. دو نوع پاسخ وجود دارد: “فعال” و “منفعل”. پاسخگویی فعال به این معنی است که مقامات و مدیران دولتی عملکرد خود را به خبرنگاران گزارش می دهند و اهداف، سیاست ها، برنامه ها، اقدامات و محاسن و معایب موفقیت ها و شکست های خود را توضیح می دهند. پاسخ انفعالی نیز به معنای پاسخ مودبانه و آرام و بدون طفره رفتن، ایجاز و ابهام به سوالات خبرنگاران است.
اهمیت این نوع پاسخ بیش از یک پاسخ فعال است. زیرا در پاسخگویی فعال، مسئولان و مدیران دولتی گزارش هایی ارائه می کنند که عملکرد آنها را ستایش و توجیه می کند و کمتر از خطاها و کاستی های کارشان می گویند; اما در پاسخ انفعالی باید به سوالاتی که در ذهنشان ایجاد می شود پاسخ دهند. بدیهی است که این پرسش از ذهن خالی ناشی نمی شود; در عوض، سؤال هر روزنامه نگار شامل ویژگی ها، پیش فرض ها و تحلیل هایی است که ممکن است به مذاق مدیران دولتی خوش نیاید. اینجاست که احتمالاً خبرنگار به جای پاسخگویی با جنجال، جنجال، تلخی و خدای ناکرده با اظهارات استانداران انزلی و رامسر مواجه خواهد شد.
برای رفع این مشکل، علاوه بر تبیین حقوق خبرنگاران و وظایف دستگاه ها، برگزاری دوره های آموزشی با موضوع «ارتباط با رسانه ها» برای مدیران دولتی ضروری است.
شورای اطلاع رسانی دولت با همکاری سازمان امور اداری و کار می تواند این دوره ها را برگزار کرده و از خبرنگاران و مدیران رسانه ها برای شرکت در آن دعوت کند تا تنش های ارتباطی خبرنگاران و مدیران به حداقل ممکن کاهش یابد.
با همه اینها، «توهین به خبرنگار» موضوعی جداگانه است که نمی توان از جنبه کیفری آن چشم پوشی کرد. مدیری که به خبرنگاری توهین می کند، با الفبای اخلاق حرفه ای آشنا نیست و نباید غیر از شغل فرعی در هیچ پست دولتی دیگری استخدام شود.
همچنین با توجه به اینکه ماده 609 قانون تعزیرات و مجازات های بازدارنده توهین به مقامات، قضات و کارمندان دولت و شهرداری ها در انجام وظایف خود (به این معنا که این مشاغل بیش از سایر اقشار در معرض تخلف هستند)، مجازات شدیدتر از توهین ساده تعیین کرده است. مقتضی است «توهین به خبرنگار در حین یا به مناسبت فعالیت حرفه ای» با توجه به وحدت ضوابط با موارد مذکور، «توهین تشدید کننده» تلقی و مجازات آن با الحاق این ماده تشدید می شود.