برای شناخت شخصیت حضرت زینب (س) به عنوان دختری که در خانه امام علی (ع) پرورش یافته سه عنصر اصلی وجود دارد. یکی بحث ایمان و تقوای او و دیگری بحث علم و دانش او بود که در واقع شخصیت دینی و دینی او را می ساخت.
در کنار این دو عنصر، عنصر انقلابی این پیامبر نیز وجود داشت که در ماجرای کربلا نمود پیدا کرد و حضرت زینب(س) در طول تاریخ در میان زنان قهرمان ماند و زنان از او الگو می گیرند.
سخنرانی حضرت زینب (س) در مجلس یزید یکی از برجسته ترین سخنرانی های تاریخ بشریت است و با اینکه در کنار سر بریده و اجساد نزدیکان خود ایستاده بود، در دفاع از حقیقت آن سخنرانی سخنرانی کرد. هنوز به یاد می آورد
حضرت زینب (س) دختر امام علی (ع) را جبرئیل نامید. یعنی حضرت فاطمه (س) از حضرت علی (علیه السلام) خواست تا این قرار را انجام دهد. در تاریخ آمده است که حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «من در انتصاب از پیامبر (ص) پیشی نخواهم گرفت». در آن هنگام پیامبر (ص) در سفر بودند، حضرت علی (علیه السلام) فرمودند ما منتظریم که پیامبر (ص) از سفر برگردد و به پیامبر (ص) خبر تولد این دختر را دادند. . . و گفت نام این دختر را زینب بگذار که در لوح محفوظ الهی نیز ثبت شده است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله زینب را بوسید و در آن زمان پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند که همه امت من باید به دختران احترام بگذارند، یعنی پیامبر برای دختران احترام خاصی قائل بود. هنگامی که حضرت زینب (س) به سن ازدواج رسید، با عبدالله بن جعفر پا که پسر عمویش بود و 5 سال از حضرت زینب بزرگتر بود ازدواج کرد.
اینها خصوصیاتی است که برای حضرت زینب(س) ذکر شد و این روز را روز منسوب به زنان و روز پرستار نامیدند. تا زنان مسلمان، آزادی خواه و انقلابی بتوانند از آن حضرت الهام گرفته و از نظر علمی و عملی و نیز در بعد انقلابی از ایشان الگو بگیرند.
از سوی دیگر حضرت زینب(س) به عنوان یکی از راویان آن واقعه در واقعه کربلا حضور داشت و بار مصیبت را به دوش کشید و با سخنانی که ایراد کرد پیام کربلا را ابلاغ کرد که در تاریخ ثبت شده است و اتفاق افتاد به نسل های آینده به همین دلیل است که می گویند اگر زینب نبود، کربلا در کربلا می ماند.
یعنی اگر حضرت زینب(س) نورانی نمی شد پیام کربلا در کربلا می ماند و گم می شد. به هر حال حضرت زینب (س) پیام آور انقلاب کربلاست. عبادت آنها حتی در واقعه کربلا هم قطع نشد و نماز شب عاشورا را اقامه کردند. اینها همه ویژگی های شخصیتی اوست.