فلسطین؛ نقطه کور توافق ریاض و تل آویو!

به گزارش اقتصادنیوز ، اسرائیل درگیر نبرد پرچالش بر سر اصلاحات قضایی بحث‌برانگیز پیشنهادی کابینه نتانیاهو است؛ از همین رو تلاش رادیکال ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اعضای کابینه راست افراطی « بی بی» به دنبال چیزی کمتر از الحاق کرانه باختری نیستند. اگر این گروه بر خواستشان تاکید داشته باشند، ثبات خاورمیانه را به شکلی جدی تحت تاثیر قرار خواهند داد.با این همه چنین خواسته ای از منظر بسیاری از تحلیلگران قابل قبول نیست و هذیان است.

عبور از رادیکال ها

 3.5 میلیون فلسطینی ساکن کرانه باختری اند؛40 درصد جغرافیایی که تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین است. ویران کردن چنین ساختاری و وادار کردن فلسطینی های مستقر در این جرافیا جهت ترک خانه هایشان خشم جهان را برانگیخته و روابط ایالات متحده و اسرائیل را بار دیگر دچار تنش خواهد کرد. با این حال شواهد نشان می دهد بزالل اسموتریچ، رهبر حزب صهیونیستی مذهبی، برای تبدیل این خیال به واقعیت خیزی جدی برداشته است. نتانیاهو به اسموتریچ عنوان ویژه ای هم اعطا کرده – وزیر پایه دوم وزارت دفاع – آن هم در شرایطی که یوآو گالانت، وزیر دفاع است. اسموتریچ در قامت وزیر دارایی مانور قدرت می دهد، این پست ابزاری است برای تحقق جاه طلبی های رادیکال ها؛ اهرمی که مانع از انتقال پول به تشکیلات خودگردان می شود.

فارین پالسی به نقل از تحلیلگران نوشته، راه هایی برای توقف این طرح خطرناک وجود دارد. جو بایدن و محمد بن سلمان که اکنون در حال رایزنی در باب عادی سازی کامل روابط بین ریاض و تل آویو هستند، می توانند هرگونه توافق را مشروط به کنار گذاشتن جاه طلبی های اسموتریچ در کرانه باختری کنند. این گزاره بدین شکل محقق خواهد شد که اسرائیل در ازای برقراری روابط رسمی با عربستان سعودی می بایست درصد قابل توجهی از زمین‌های باقی‌مانده تحت کنترلش در کرانه باختری را به تشکیلات خودگردان منتقل کند. چنین تعهدات رسمی فشار رادیکال ها برای الحاق را متوقف خواهد کرد. اما اگر ایالات متحده در معامله ای بین اسرائیل و عربستان سعودی نتواند اسموتریچ را متوقف کند، ناخواسته برای تحقق نقشه افراطی چراغ سبز نشان می دهد.

اهرم فشار واشنگتن

مهاجرت ناخواسته فلسطینی ها تهدیدی جدی برای امنیت ملی اردن، کشور همسایه خواهد بود. اگرچه پادشاهی اردن سال‌ها میزبان صدها هزار پناهنده فراری از جنگ‌های منطقه، از جمله بسیاری از فلسطینی‌ها بوده ، اما هرگز این ایده را نپذیرفت که اسرائیل باید چالش جمعیتی اش را با تخلیه ساکنان کرانه باختری حل کند. مقاومت امان احتمالا شدید خواهد بود و معاهده صلح امضا شده میان اسرائیل و اردن در سال 1994 را به خطر می اندازد.به نظر می رسد نه نتانیاهو و نه بایدن قادر نیستند خواست رادیکال ها جهت الحاق دوفاکتو و قانونی کرانه باختری را مهار کنند. نتانیاهو مدعی است که دستانش روی فرمان است، اما، درست به سان دستور کار اصلاحات قضایی، او کنترل امور را به شرکای افراطی اش تسلیم کرده است.

همزمان بایدن از نزدیک شاهد نبرد بی‌ثمر دولت اوباما با نتانیاهو بر سر شهرک‌سازی بود، از همین رو نمی خواهد چنین تاکتیکی را تکرار کند. از همین رو وزارت امور خارجه در باب فعل و انفعال های اسرائیل درگیر ناامیدی است، اما بایدن اکنون فرصت دارد که روند حاکم را معکوس کند و به جاه طلبی های بدخواهانه اسموتریچ پایان دهد. رئیس جمهور آمریکا و ولیعهد سعودی در حال مذاکره با نتانیاهو برای عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی هستند. آنها می توانند این توافق را به تغییر مسیر کابینه اسرائیل در کرانه باختری، پایان دادن به گسترش شهرک سازی و قانونی شدن شهرک های غیرقانونی منوط کنند. آنها همچنین باید از اسرائیل بخواهند قلمرو 60 درصدی کرانه باختری را که اکنون تحت کنترل خودشان است، به تشکیلات خودگردان، که 40 درصد دیگر را در اختیار دارد، تحویل دهد.

به باور ناظران توافق در باب کرانه باختری ممکن است جان تازه ای به مذاکرات رو به مرگ اسرائیل و فلسطین دهد. برای نتانیاهو، صلح با عربستان در شرایطی که توسط معترضان و دادستان ها محاصره شده یا تحت تعقیب است، دستاورد بزرگی است.با این همه توافق با بخشی از فلسطینی ها، اجرای طرح اسموتریچ را برهم ریخته و حتی ممکن است موجب فروپاشی ائتلاف حاکم شود. جای تعجب نیست که اسموتریچ پیشتر تاکید داشته که توافق با عربستان ربطی به کرانه باختری ندارد، از اجرای چنین ایده ای بایدن و بن سلمان قصد دارند از توافق صلح با اسرائیل چنین گزاره هایی حاصل شود: معاهده دفاعی ایالات متحده و عربستان، کاهش تعامل ریاض با پکن و عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل. در چنین شرایطی نتانیاهو نیز باید بهای متناسبی بپردازد. اگر او عادی سازی رابطه با عربستان را انتخاب کند – با دادن امتیازات در باب کرانه باختری – تندروهای کابینه اش را خفه می کند. اما اگر نتانیاهو به جای صلح، اسموتریچ را انتخاب کند، بزرگترین بازنده خواهد بود.