محمد کلامی; بازار: امروزه مشکل اصلی مردم مسائل معیشتی است و دولت ها باید با اتخاذ تصمیمات درست در زمینه های سیاسی، اقتصادی و … به بهبود آن کمک کنند. تله توسعه نیافتگی که اقتصاد ایران در آن گرفتار شده است به عللی برمی گردد که بیشتر آنها غیراقتصادی هستند.
در تحلیل مدارهای توسعه نیافتگی آذربایجان شرقی ابتدا باید به چند سوال پاسخ داد: «چرا استان ما یکی از استان های کشور با بیشترین تعداد مهاجر است؟
به نظر من یکی از دلایل دشواری رویدادهای اجتماعی و فرهنگی استان ما نسبت به سایر مناطق کشور است. سخت گیری از قوانین، عدم حمایت و گاه سوزاندن سرمایه های انسانی، سیستم سنگین اداری و… از مصادیق بارز مشکلات فرهنگی پیش روی توسعه در استان آذربایجان شرقی است.
یکی دیگر از عوامل نزول موقعیت اقتصادی آذربایجان شرقی عدم نوسازی یا سرمایه گذاری دولت و هلدینگ های اختصاصی در استان است. هم به دولت و هم به شرکت های دولتی خدمت می کند و در نتیجه، بخش خصوصی ضعیف شده قادر به ارتقای توسعه اقتصادی نیست. . این موضوع مهمی است که باعث شده سرانه تولید ناخالص داخلی استان در سطح پایین تری نسبت به بوشهر، خوزستان و حتی ایلام باشد.
در استان، از آنجایی که عموماً مشاغل کوچک و متوسط بخش خصوصی را هدف قرار داده است، بسیار کمتر از آنچه برای ایجاد رشد اقتصادی و بهبود استانداردهای زندگی مورد نیاز است، است.
یکی از عوامل تعیین کننده از دست دادن موقعیت اقتصادی استان آذربایجان شرقی، نبود سند توافقنامه صنعتی و سرزمینی است. متأسفانه صنایع و بنگاه های اقتصادی استان در جغرافیای محدودی متمرکز شده و بخشی از استان عمداً فاقد بنگاه های اقتصادی قدرتمند است، بنابراین از سهم نیروی کار و منابع طبیعی و مالی به صورت همه جانبه استفاده نشده است. این امر گاهی باعث شده است که نیروهای زبده این شهرها حتی به کشورهای دیگر مهاجرت کنند.
حتي گاهي استقرار نادرست اين واحدها در اطراف تبريز باعث ايجاد مناطق توليدي نامتعارف، مختل شدن محيط زيست و مانع توسعه پايدار شده است.