عوارض عجیب نوشابه برای کودکان

نوشابه یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان و البته مضر ترین آن است که متاسفانه مصرف آن هر روز بیشتر می شود.

این روند در کشور ما نیز رو به افزایش است به طوری که مصرف این نوشیدنی جزء ثابت سفره های بسیاری از خانواده ها است و حتی کودکان نیز از طرفداران همیشگی این نوشیدنی محسوب می شوند. زیرا مصرف بیش از حد نوشابه می تواند اثرات مضری برای کودکان داشته باشد و اثرات مخربی بر رشد آنها بگذارد. در همین راستا با دکتر ندا قمرزاد شیشوان، متخصص تغذیه و متخصص تغذیه گفت وگویی داشته ایم که در ادامه می خوانید:

نوشابه های گازدار به عنوان یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی ها در بین کودکان، عوارض و پیامدهای سلامتی بسیاری دارد که توجه و آگاهی والدین و جامعه پزشکی را می طلبد. نوشابه ها عمدتا حاوی شکر، اسید کربنیک، کافئین، مواد افزودنی و رنگ ها هستند. به طور خاص، هر قوطی نوشابه حاوی 6 تا 10 قاشق چایخوری شکر است.

مطالعات نشان می دهد کودکانی که بیش از دو بار در هفته نوشابه می نوشند، 21 درصد بیشتر از سایرین در معرض خطر پوسیدگی قرار دارند.

در سال های اخیر مطالعات نشان داده است که مصرف زیاد قند با افزایش خطر چاقی، دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی مرتبط است و مصرف نوشابه یکی از عوامل موثر در افزایش وزن و چاقی در کودکان است. این افزایش وزن به ویژه در کودکان زیر 12 سال مشهود است، زیرا این گروه سنی هنوز در حال رشد است و به مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. علاوه بر این، نوشابه‌های گازدار به دلیل محتوای قند بالایی که دارند می‌توانند باعث اختلالات متابولیک از جمله مقاومت به انسولین شوند.

مطالعات اخیر نشان می دهد که مصرف مکرر نوشیدنی های شیرین با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در کودکان، به ویژه در کودکانی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، مرتبط است.

نوشابه ها به دلیل PH پایین و وجود اسیدهای قوی مانند اسید فسفریک می توانند به دندان ها آسیب بزنند. مصرف مداوم این نوشیدنی ها باعث ایجاد حفره و مشکلات لثه می شود.

مطالعات نشان می دهد کودکانی که بیش از دو بار در هفته نوشابه مصرف می کنند، 21 درصد بیشتر از سایرین در معرض خطر پوسیدگی قرار دارند. تحقیقات همچنین نشان داده است که مصرف زیاد کافئین که معمولاً در برخی از نوشابه‌های گازدار یافت می‌شود، می‌تواند باعث مشکلات خواب و اختلالات توجه در کودکان شود. این اختلالات به نوبه خود می تواند بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودک تأثیر منفی بگذارد.

علاوه بر موارد ذکر شده، آیا مصرف نوشابه در کودکان در رشد قد آنها تاثیر دارد؟
نوشابه های گازدار اثرات منفی زیادی بر سلامت عمومی کودکان به ویژه کودکان در سنین رشد دارند، همچنین می توانند بر فرآیندهای رشد به ویژه رشد قد تأثیر بگذارند. رشد قد یکی از جنبه های مهم رشد کودکان است که تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله تغذیه است.

مونوسدیم گلوتامات به عنوان طعم دهنده و افزودنی غذایی در بسیاری از محصولات غذایی و آشامیدنی استفاده می شود. برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف افزودنی های غذایی ممکن است با مشکلاتی مانند سردرد، حالت تهوع و واکنش های آلرژیک در برخی افراد همراه باشد. برخی از رنگ های خوراکی مصنوعی می توانند رفتارهای بیش فعال، مشکلات توجه و اختلالات رفتاری را در کودکان افزایش دهند. مصرف نوشابه های شیرین و کافئین دار می تواند از چند جهت بر رشد قد کودکان تاثیر بگذارد: اول اینکه نوشابه ها به طور کلی فاقد مواد مغذی ضروری مانند کلسیم، ویتامین D و. پروتئین ها در سنین رشد، نیاز به این مواد مغذی برای تشکیل استخوان و رشد مناسب بسیار مهم است. هنگامی که کودکان نوشابه می نوشند، ممکن است کمتر شیر و سایر منابع کلسیم مصرف کنند، که می تواند بر تراکم استخوان و رشد قد تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، مصرف نوشابه ممکن است با کاهش مصرف مواد مغذی همراه باشد.

دوم اینکه مصرف زیاد کافئین و فسفر در برخی نوشابه ها می تواند جذب کلسیم را در بدن کاهش دهد. سوما همانطور که گفته شد چاقی در کودکان یکی از چالش های جدی سلامتی است که می تواند رشد قد آنها را تحت تاثیر قرار دهد. کودکان دارای اضافه وزن ممکن است زودتر در سن بلوغ رشد کنند، اما ممکن است در نهایت کوتاهتر از همسالان خود باشند. این امر به ویژه در مورد دختران صادق است، زیرا چاقی می تواند منجر به بلوغ زودرس و توقف رشد شود.

از سوی دیگر، نوشیدن نوشابه در دوران کودکی و نوجوانی می تواند بر سلامت استخوان ها تاثیر منفی بگذارد. برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد نوشیدنی های شیرین ممکن است با افزایش خطر شکستگی استخوان در کودکان مرتبط باشد. این امر به دلیل کاهش تراکم و کیفیت استخوان به دلیل کمبود مواد مغذی ضروری است.

مصرف نوشابه های گازدار در کودکان می تواند مشکلات گوارشی زیادی ایجاد کند. از آنجایی که نوشابه ها حاوی اسیدهایی مانند اسید فسفریک و اسید کربنیک هستند، می توانند اسیدیته معده را افزایش دهند. این افزایش می تواند باعث مشکلاتی مانند سوزش سر دل و رفلکس اسید شود.

از طرف دیگر، نوشابه های گازدار به دلیل وجود دی اکسید کربن می توانند باعث نفخ و التهاب معده شوند یا عملکرد معده را در هضم تغییر دهند. تحقیقات نشان می دهد که مصرف مداوم نوشابه های گازدار می تواند خطر ابتلا به زخم معده را افزایش دهد. مطالعات قبلی به تأثیر خواص اسیدی نوشابه ها بر روی سلول های پوشش معده اشاره کرده اند.

علاوه بر این، نوشابه ها می توانند بر تعادل میکروبیوم روده تأثیر بگذارند و منجر به مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) شوند. طبق مطالعات انجام شده، تغییرات در میکروبیوم روده (تعادل میکروب های مفید و مضر در روده) با مصرف نوشیدنی های شیرین و افزودنی ها مرتبط است. تأثیر افزودنی‌ها، رنگ‌ها و نگهدارنده‌ها در نوشابه‌ها به‌ویژه مونوسدیم گلوتامات (MSG) و سایر افزودنی‌ها بر روی کودکان موضوعی است که در سال‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است.

مونوسدیم گلوتامات به عنوان طعم دهنده و افزودنی غذایی در بسیاری از محصولات غذایی و آشامیدنی استفاده می شود. برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف افزودنی های غذایی ممکن است با مشکلاتی مانند سردرد، حالت تهوع و واکنش های آلرژیک در برخی افراد همراه باشد. برخی از رنگ های خوراکی مصنوعی می توانند رفتارهای بیش فعالی، مشکلات توجه و اختلالات رفتاری را در کودکان افزایش دهند.

بر اساس شواهد موجود، والدین باید در انتخاب نوشیدنی ها و مواد غذایی برای فرزندان خود دقت بیشتری داشته باشند و از محصولات حاوی افزودنی های مصنوعی به ویژه مونوسدیم گلوتامات و رنگ های خوراکی خودداری کنند. این موضوع به ویژه در دوران رشد کودکان اهمیت دارد.

با توجه به دستورالعمل های تغذیه ای ارائه شده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) و آکادمی تغذیه و رژیم غذایی آمریکا، مصرف نوشابه در کودکان به هیچ وجه توصیه نمی شود و توصیه می شود نوشیدنی های شیرین را به حداقل برسانید و آب را جایگزین آن کنید. شیر و سایر نوشیدنی های سالم

به طور کلی می توان گفت که مصرف نوشابه در کودکان می تواند عواقب جدی بر سلامت آنها داشته باشد که از جمله آنها می توان به افزایش خطر چاقی، دیابت، مشکلات دندانی و اختلالات رفتاری، رشد قد، مشکلات استخوانی و مشکلات گوارشی اشاره کرد. بر اساس یافته های علمی و دستورالعمل های جهانی، لازم است والدین و مربیان با آگاهی کامل سعی در کاهش مصرف این نوشیدنی ها داشته باشند و سبک زندگی سالم تری را در اختیار فرزندان خود قرار دهند.