علی لاریجانی به دلیل زرنگ نبودن رد صلاحیت شد

آفتاب نیوز:

«علی لاریجانی» باز هم رد صلاحیت شد; به عبارت دیگر، بر اساس قرائت رسمی شورای نگهبان، برای دومین دوره متوالی در انتخابات ریاست جمهوری، صلاحیت علی لاریجانی «تأیید نشد».

یکی دو روز قبل از رد صلاحیت، لاریجانی در جلسه ای گفته بود موضوعی که شورای نگهبان در حال بررسی آن است، «مدیر و مدبر» است. به عبارت دیگر، شورای نگهبان در مدیریت و درایت لاریجانی تردید دارد. البته او اکنون محروم شده است و مشخص نیست این نکته دلیل رد شدن او بوده است یا خیر. از سوی دیگر گفته شد که سپاه و نهادهای امنیتی موارد و دلایل رد صلاحیت لاریجانی در سال 1400 را رد کرده اند.

به زبان ساده تر، اگر دلایل سال 1400 از سوی یکی از نهادهای امنیتی شورای نگهبان رد شد، باید به آنچه که خود لاریجانی گفته است، توجه کرد. “مدیر و مدبر” باشید. اینکه لاریجانی «مدیر و مدبر» نیست، با توجه به سوابق او و ناکامی هایی که داشته و داشته، کمی جای سوال و تردید دارد.

به عبارت دیگر، در این که آیا او در زمان تصدی مناصب انتصابی و انتخابی، «مدیر و مدبر» بوده است، تردید وجود دارد؟ زیرا «مدیریت و مدبر بودن» چیزی شبیه موی سر نیست که به مرور زمان می ریزد و کم می شود. یا می توان آن را به عنوان کاشت مو خریداری کرد.

با این حال، رزومه علی لاریجانی در دهه های گذشته را می توان در تقابل با این موضوع ارزیابی کرد که او نه «مدیری» است و نه «باهوشی». از این حیث چندین بار از سوی مدیریت نظام منصوب شده و چندین بار نیز با رای مردم انتخاب شده است.

از چالش های بزرگ صدا و سیما تا وزارت در دولت هاشمی
علی لاریجانی در دهه 60 و در سالهای اول پس از انقلاب به عنوان یکی از مدیران صدا و سیما مشغول به کار شد. در آن زمان مدیر کل بخش های مختلف سازمان از سوی هیئت نظارت بر سد و سما منصوب شد. لاریجانی مدت کوتاهی در این سمت بود و اغلب با چالش های زیادی مواجه بود. جدا از بحث جنگ و اخبار از جبهه ها، درگیری های خرداد و اردیبهشت 1360 و برکناری بنی صدر از فرماندهی کل قوا و سپس از ریاست جمهوری یکی از بزرگترین چالش های لاریجانی بود.

هاشمی رفسنجانی در 28 خرداد 1360 نوشت: «احمد آقا خمینی تماس گرفت و از پخش نشدن پیام مهم امام از تلویزیون گلایه کرد و گفت که پیام را در جمع مردم امجدیه خوانده و مردم شعارهای پرشور سر داده اند. علیه بنی صدر و لیبرال ها». از آقای لاریجانی توضیح خواستم. او گفت که پاکسازی شعارهای سخت زمان زیادی طول کشید و به برنامه نرسید. بعدا پخش میشه.»

لاریجانی در تیرماه 1360 پس از اختلاف در مدیریت سازمان با اعضای هیأت نظارت استعفا داد. او از اعضای سپاه پاسداران بود و همزمان به عنوان معاون وزارت پست و تلگراف مشغول به کار بود. اما لاریجانی آنجا هم ماندگار نشد و به وزارتخانه دیگری رفت. این بار وزارت سپاه. او در آنجا معاون وزیر هم بود و به عنوان نماینده دولت برای دفاع از طرح ها و لوایح به مجلس رفت.

پس از پایان جنگ و انحلال وزارت سپاه، معاونت ستاد مشترک سپاه را عهده دار شد. تا سال 1371; در آن سال و در پی استعفای محمد خاتمی از وزارت ارشاد، اکبر هاشمی رفسنجانی او را به عنوان وزیر ارشاد به مجلس معرفی کرد. هاشمی رفسنجانی در 29 مرداد 1371 برای دفاع از گزینه پیشنهادی خود برای وزارت ارشاد به مجلس رفت و نطق کوتاهی ایراد کرد. خیالش راحت شد و از لاریجانی دفاع نکرد. او در خاطرات خود نوشت که «ساعت 9 صبح برای ارائه [ آقای علی لاریجانی ]به عنوان وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس رفتم. نمایندگان بسیار خونگرم و صمیمی بودند. خلاصه صحبت کردم و به دفتر برگشتم. رای خوبی گرفت؛ هیچ کس مخالفتی نداشت.»

لاریجانی در آن زمان از حمایت جناح راست برخوردار بود. رضایت از وزارت او در میان چهره های راست مشهود بود. مثل عسگراولادی که از رضایت هاشمی رفسنجانی از این اتفاق سوء استفاده کرد.

لذا لاریجانی قدرت کافی برای برخی اقدامات را داشت. بیش از سال ۱۳۷۱، یک ماه و نیم پس از تصدی این سمت، اولین گام را برای راه‌اندازی دستگاه ویدئویی برداشت: «او برای انتشار ویدئو و فعال‌سازی بیشتر فیلم‌سازان و ویدیو کلوپ‌ها و ساخت سینمای بزرگ، درخواست مجوز کرد. اقداماتی برای کمک به فیلمسازان خوب و کتاب خوب و ادغام سازمان میراث فرهنگی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سیاست های خوبی ارائه کرد. اینها را هاشمی رفسنجانی در خاطراتش در 21 اسفند 1350 نوشته است.

در تیرماه ۱۳۷۲، زمانی که لاریجانی هنوز وزیر ارشاد بود و هاشمی رفسنجانی در دور دوم انتخابات پیروز شده بود، به رئیس جمهور پیشنهاد کرد که «برای ایرانیانی که در خارج از کشور هستند و می ترسند به ایران بیایند و به اقوام خود بپیوندند، ترتیبی بدهیم. در حال حاضر در ترکیه.” به نوعی می توانند در مکانی مانند جزیره کیش با هم ملاقات کنند.

لاریجانی در آبان 1372 به ریاست سازمانی منصوب شد که از مدیران اوایل انقلاب بود. سازمان صدا و سیما.

وی در 10 سال مدیریت خود در صدا و سیما سازمان را از نظر کیفی و کمی گسترش داد. از نظر کیفیت، کانال های تلویزیونی و ساعات برنامه افزایش یافت. سریال ها و برنامه های شادی ساخته شد، هرچند گسترش کمیت سازمان هم محل انتقاد بود.

البته در دوره 10 ساله ریاست جمهوری لاریجانی برنامه هایی مانند هویت و چراغ از شبکه سد و سیما پخش می شد که چالش هایی را برای لاریجانی به وجود آورد. بعدها در دهه 1400، در یک جلسه پرسش و پاسخ در باشگاه، او به سؤالی در مورد برنامه هویت پاسخ داد و آن را یک اشتباه خواند: «پخش برنامه هویت در زمان تصدی من در صدا و سیما یک اشتباه بود. با اینکه مسئولیت داشتم اما در جریان نبودم و کار زیردستان بود. بعداً سعی کردم با ایجاد برنامه چهره های دائمی خطا را اصلاح کنم. آیا صدها کار مثبت من را نمی بینید و فقط به این نقطه (برنامه هویت) گیر نمی دهید؟

تفاوت لاریجانی و احمدی نژاد
در سال 1392 عزت الله ضرغامی به سرپرستی صدا و سیما منصوب شد و در همان روز علی لاریجانی به عنوان نماینده رهبری به شورای عالی امنیت ملی رفت و مدتی پس از تجربه ناموفق در انتخابات 1393 به سمت دبیری منصوب شد. شورای عالی امنیت ملی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته ای. او که از رویکرد مذاکره ای دولت خاتمی انتقاد می کرد، در همان لحظه متوجه شد که مذاکره در عمل چقدر سخت است.

از 12 سال ریاست جمهوری تا یکشنبه سیاه و تصویب برجام
وی در سال 1385 به دلیل اختلافات بین او و احمدی نژاد از سمت خود استعفا داد و به توصیه برخی مراجع برای انتخابات مجلس هشتم ثبت نام کرد. او توانست از شهر قم به مجلس برود و به گونه ای عمل کرد که غلامعلی حداد عادل، رئیس مجلس هفتم که فکر می کرد در مجلس هشتم روی زمین می نشیند، روی زمین نشست. این مجلس به مدت 4 سال و لاریجانی ریاست مجلس را آغاز کرد. دوران ریاست وی 12 سال به طول انجامید و باید او را از مدیران توانمند مجلس دانست.

او به مدت 12 سال توانست بخشی از تندروها را کنترل کند و مهمتر از آن اراده سیاسی جنبش آنها را از بین ببرد. در طول سال‌های ریاست‌جمهوری او، شاید مهم‌ترین رویداد مجلس یکشنبه سیاه و تصویب برجام بود. یکشنبه سیاه محمود احمدی نژاد که برای دفاع از وزیر کار خود در جلسه استیضاح حضور داشت، با انتشار فیلم هایی از برادر علی لاریجانی دست به افشاگری زد. در واکنش به این اقدام فضای مجلس متشنج شد و پس از سخنان احمدی نژاد وی در سخنانی به رئیس دولت پاسخ داد. این درگیری را باید یکی از شدیدترین درگیری های دو قدرت در تاریخ جمهوری اسلامی دانست.

از سوی دیگر، ماجرای تصویب برجام و اتهام تصویب آن در 20 دقیقه، منشأ حملات تندروها به علی لاریجانی شد که پیش از این در دهه 70 از سمت خود استعفا داده بود.

پس از پایان مجلس دهم از حضور در مجلس منصرف شد. 12 سال ریاست جمهوری برای او کافی بود. لاریجانی در پایان مجلس دهم دستور مشورت و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را به عنوان شخص حقیقی از رهبری نظام دریافت کرد. وی همچنین موظف به ارتقای قرارداد 25 ساله ایران و چین شد.

لاریجانی را رد می کنند، تایید می کنند
لاریجانی خود را برای انتخابات 1400 آماده کرد تا ریاست جمهوری را این بار در پاستور تجربه کند. اما شورای نگهبان به گزارش‌هایی متوسل شد که بعداً معلوم شد بی‌اساس است و او را رد صلاحیت کرد و راه را برای کاندیدای پیروز در آن انتخابات باز کرد، اقدامی که واکنش رهبری را نیز برانگیخت و از جفا و ظلم صحبت کرد.

پس از گذشت سه سال از آن رد صلاحیت، لاریجانی دوباره ثبت نام کرد، احتمالاً به این فکر است که شورای نگهبان در اعداد مشارکت نتایج رد صلاحیت های گسترده انتخابات اخیر را دیده و دیگر تکرار نخواهد کرد و البته آن سخنان رهبری را هم به خاطر دارند. اما همچنان نظر شورای نگهبان بر این است که فردی با این سابقه مدیریتی صلاحیت ریاست جمهوری را ندارد و افراد دیگری مانند زاکانی، قاضی زاده هاشمی و جلیلی صلاحیت دارند.

در واقع اگر لازم باشد علی لاریجانی را در این 45 سال در چند جمله توصیف کنیم، باید گفت که وی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در دوره احمدی نژاد، روند جدایی از سیاست دهه 70 را آغاز کرد. با شیب ملایم و تدریجی به لاریجانی فعلی تبدیل شد. او اگرچه در میان اصلاح طلبان نیست و نخواهد بود، اما قطعاً جزو تکنوکرات های معتدل است. از سمت راست منتهی به مرکز متمایل به چپ در یک روند نرم و ملایم قرار گرفت. از لاریجانی محبوب راست گرایان آن روزها تا لاریجانی خشمگین تندروها و انقلابیون این روزها!