بدون شک هیچ پدر و مادر دلسوز و سالمی دوست ندارد فرزندش حتی کوچکترین آسیبی ببیند، اما متأسفانه بسیاری از کودکان و نوجوانان در سنین مختلف ممکن است دچار آزار جنسی شوند. در بسیاری از موارد، سوء استفاده جنسی از کودک از طریق افرادی که با کودک آشنا هستند رخ می دهد و کودک به دلیل ترس از گناه، شرم یا اضطراب، آن را از والدین خود پنهان می کند. به همین دلیل لازم است والدین به کودک آموزش های لازم را بدهند و از او محافظت کنند. کودکانی که قربانی آزار جنسی می شوند اغلب علائم رفتاری خاصی را نشان می دهند و دانستن این علائم می تواند به والدین کمک کند تا کودک را بهبود بخشند و درمان کنند. به همین بهانه گفتگویی با دکتر مهسا ساداتی، روانشناس کودک و نوجوان انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
نشانه های سوء استفاده جنسی در کودکان چیست؟
کودکانی که از آزار جنسی رنج می برند اغلب تغییرات واضحی در رفتار نشان می دهند. این کودکان ممکن است ناگهان از دوستان، خانواده و همسالان کناره گیری کنند و منزوی شوند. آنها همچنین از اضطراب و افسردگی رنج می برند و شادی و شادی گذشته خود را از دست می دهند.
یکی دیگر از مهم ترین نشانه های کودک آزاری که والدین باید به آن توجه کنند کبودی، خونریزی یا هر گونه آسیب خاص در بدن به خصوص در ناحیه تناسلی است که حتما باید مراقب آن باشید. برخی از کودکانی که قربانی کودک آزاری می شوند، رفتارهای واپسگرایانه ای مانند مکیدن شست یا شب ادراری دارند. این کودکان ممکن است تغییرات قابل توجهی در خواب و غذا خوردن داشته باشند یا شب ها کابوس ببینند و نتوانند خوب بخوابند. همچنین ممکن است متوجه شوید که اطلاعات یا علاقه کودک به فعالیت‌ها و محتوای جنسی بیشتر از قبل است، یا اینکه او در حال پرسیدن سوالات جنسی فراتر از سن خود است. البته این نشانه ها لزوماً مختص کودک آزاری نیستند و ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشند.
چگونه از کودک آزاری جنسی جلوگیری کنیم؟
بدون شک، سوء استفاده‌کنندگان جنسی همه جا هستند، بنابراین شما هرگز نمی‌توانید فرزندتان را در خانه حبس کنید تا از او محافظت کنید. در عوض باید کارهایی انجام دهید که تا حد امکان از این اتفاقات ناگوار جلوگیری کنید.
در گام اول، مهم ترین نکته این است که اثربخشی آموزش و آگاهی را دست کم نگیرید. درستی و استقلال بدن را به کودک بیاموزید و لمس نامناسب را به او بیاموزید. در مورد قسمت های خصوصی بدن به فرزندتان توضیح دهید و به او بگویید که هیچ کس نباید این قسمت ها را ببیند یا لمس کند. مطمئن شوید که از ابزار، کلمات و لحن مناسب برای کودک استفاده می کنید. همچنین می توانید با یک روانشناس کودک مشورت کنید تا راه های مناسبی را برای آموزش کودک به شما ارائه دهد.
مهم ترین کاری که می توانید انجام دهید این است که ارتباط باز، حمایتی و صادقانه با فرزندتان را بهبود ببخشید. محیط خانه باید امن باشد تا کودک بدون ترس یا ترس از سرزنش شدن در مورد احساسات و اتفاقات روزانه خود صحبت کند. به کودک کمک کنید تا یاد بگیرد که مرزهای فیزیکی تعیین کند و اجازه ندهید دیگران آنها را زیر پا بگذارند.
هرگز فرزندتان را در خانه فردی که به او اعتماد ندارید و شناخت کافی ندارید تنها نگذارید. به طور کلی بهتر است که کودک هیچ کجا بدون شما بماند. زیرا این کار به سوء استفاده کنندگان اجازه می دهد تا از تنهایی کودک سوء استفاده کنند. توصیه می کنیم مراقب ارتباط آنلاین فرزندتان در اینترنت باشید، زیرا بسیاری از سوء استفاده کنندگان از این طریق از کودک سوء استفاده می کنند.
اگر کودک قربانی آزار جنسی شد چه باید کرد؟
اگر به نحوی متوجه شدید که کودک قربانی آزار جنسی است، بهتر است اقدام کنید، اما سعی کنید با نگرانی خود باعث اضطراب و خجالت بیشتر کودک نشوید. اگر زمان زیادی نگذشته است، بهتر است موضوع را با اورژانس اجتماعی یا پلیس در میان بگذارید و کودک را نزد پزشک ببرید تا میزان و نوع آسیب مشخص شود. اما فراموش نکنید که درمان این درد و فراموش کردن این تجربه دردناک زمان زیادی طول می کشد.
به والدین توصیه می کنیم هرگز کودک آزار دیده را سرزنش نکنند و با او مهربان تر از قبل باشند. کودک باید احساس حمایت و تشویق کند. باید گفت که بسیاری از کودکان از خود احساس گناه و عصبانیت می کنند. نباید عشق خود را به کودک انکار کنید تا او احساس بی ارزشی، تنهایی و طرد شدن کند.
به آن گوش دهید، اما آن را زیر سوال نبرید. درست است که می خواهید جزئیات داستان را بدانید و بفهمید که کودک چگونه آسیب دیده است، اما بهتر است از سؤالات تکراری خودداری کنید. از طرفی به کودک اطمینان دهید که در کنارش هستید و از او محافظت کنید. از او بخواهید هر زمان که خواست با شما صحبت کند، البته می توانید این کار را به یک روانشناس کودک بسپارید. حتما از روانشناس کودک کمک بگیرید تا سلامت روان کودک به او برگردد و این تجربه و ضربه وحشتناک کم کم بهتر شود.
در پایان باید گفت که پیشگیری از آزار جنسی کودکان بسیار مهم است. اگرچه آزاردهنده ها همه جا هستند و حتی ممکن است به کودک نزدیک شوند، اما ارائه آموزش مناسب در این زمینه به آنها می تواند احتمال آسیب رساندن به کودک را به طرز چشمگیری کاهش دهد. والدین باید همواره از رفتار کودک و اطرافیان، تغییرات رفتاری و عاطفی کودک، تعاملات و نوع ارتباط او با دیگران آگاهی کامل داشته باشند تا تا حد امکان از بروز این آسیب های دردناک پیشگیری کنند.
