عاطفه علیان; بازار: فرش اصفهان با بافت های رنگارنگ و نقوش پیچیده اش همواره نماد هنر و صنایع دستی ایرانی بوده است. این فرش‌ها نه تنها زیبایی خانه‌ها را افزایش می‌دهند، بلکه تأثیر عمیقی بر اقتصاد محلی و ملی ایران دارند.
قالی بافی در ایران به ویژه اصفهان قدمتی دیرینه دارد و هنر قالی بافی از قدیم الایام به ویژه در دوره هخامنشیان و ساسانیان در این منطقه رواج داشته است.
در همین رابطه یک کارشناس فرش در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: اصفهان از دیرباز به بافت و طرح های منحصر به فرد فرش هایش معروف بوده است.
علیرضا محمدی با بیان اینکه این هنر در دوره های مختلف با تحولات و ابداعاتی همراه بوده که بر غنای فرهنگی آن افزوده است، افزود: در قرن 16 و 17 عصر صفویه به عنوان دوران طلایی صنعت فرش اصفهان شناخته می شود. شاه عباس اول با حمایت های فراوان اصفهان را به مرکزی برای تولید فرش های هنری و با کیفیت تبدیل کرد.
و می افزاید: فرش های دوران صفویه با طرح های پیچیده و زیبای خود نه تنها در بازار ملی، بلکه در سطح جهانی شهرت یافت. در دوران قاجار، صنعت فرش اصفهان به شکوفایی خود ادامه داد، اما تغییرات اجتماعی و سیاسی بر روند تولید و صادرات تأثیر گذاشت.
این کارشناس فرش تاکید می کند: در این دوران صنعت فرش به سمت نوآوری های جدید پیش رفت و سبک های جدیدی به این هنر اضافه شد.
قرن بیست و یکم و چالش های صنعت فرش اصفهان
وی ادامه می دهد: صنعت فرش اصفهان با ورود به قرن 20 و 21 با چالش ها و تحولات اقتصادی جدیدی مواجه شد و رقابت جهانی تاثیر زیادی بر این صنعت گذاشت.
محمدی می گوید: اصفهان امروز به تولید فرش با کیفیت ادامه می دهد، اما برای مواجهه با چالش های جدید نیازمند نوآوری و تغییرات استراتژیک هستیم.
فرش اصفهان همچنان یکی از معتبرترین برندها در صنعت فرش دستباف است. طبق آمار سال 2023، اصفهان سالانه حدود 1.2 میلیون متر مربع فرش دستباف تولید می کند. این حجم تولید نشان دهنده جایگاه ویژه اصفهان در صنعت فرش دستباف است. فرش های اصفهان با طرح های خاص و کیفیت بالا همچنان در بازارهای جهانی شناخته شده است.
توکلی: در بازار داخلی فرش اصفهان از ارزش بالایی برخوردار است و حدود 40 درصد از کل تولید فرش کشور در این بازار توزیع می شود و در سطح بین المللی فرش اصفهان به بیش از 60 کشور جهان صادر می شود.
در همین راستا یک کارشناس اقتصادی نیز به خبرنگار بازار گفت: در بازار داخلی فرش اصفهان از ارزش بالایی برخوردار است و حدود 40 درصد از کل تولید فرش کشور در این بازار توزیع می شود و در سطح بین المللی نیز فرش اصفهان به بیش از بیش از آن توزیع می شود. 60 کشور صادر می شود.
مهدی توکلی می افزاید: صادرات فرش اصفهان در سال 2023 به حدود 300 میلیون دلار رسید که نشان از تقاضا و محبوبیت بالای این فرش ها در بازارهای جهانی دارد.
وی با بیان اینکه صنعت فرش به ویژه فرش دستباف اصفهان نقش مهمی در تولید ناخالص داخلی ایران دارد، اظهار داشت: این صنعت به طور مستقیم حدود 0.8 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص می دهد و تأثیر غیرمستقیم آن شامل تأثیر بر سایر صنایع است. از نظر اقتصادی به حدود دو درصد می رسد.
ایجاد اشتغال و ارزش افزوده بالای صنعت فرش
این کارشناس صنعت فرش با بیان اینکه این صنعت نه تنها از نظر مالی، بلکه از نظر فرهنگی نیز حائز اهمیت است، می گوید: این صنعت با ایجاد اشتغال و ارزش افزوده نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد.
از ایجاد 100 هزار شغل در صنعت فرش اصفهان خبر داد: صنعت فرش از بافنده گرفته تا فروشنده و طراح تاثیر بسزایی در اقتصاد محلی و ملی دارد به گونه ای که فرش دستباف دست اصفهان با کیفیت و طرح های خاص خود، بر بسیاری از موارد افزوده است. برای اقتصاد کشور ارزش دارد.
توکلی با اشاره به اینکه علیرغم اهمیت و جایگاه برجسته فرش اصفهان، این صنعت با چالش هایی مواجه است، خاطرنشان می کند: رقبای جدید سایر کشورها به ویژه چین و هند فشار رقابتی را افزایش داده اند.
کاهش تعداد بافندگان واجد شرایط و عدم آموزش کافی
این کارشناس حوزه فرش ادامه می دهد: از یک سو گرانی مواد اولیه و نیروی کار سودآوری را تحت تاثیر قرار داده و کاهش تعداد بافندگان واجد شرایط و عدم آموزش کافی برای نسل های جدید یکی از بزرگترین چالش هاست. .
استاندار اصفهان نیز در همین راستا در گفت و گو با خبرنگار بازار گفت: نیمی از جهان شهری هنردوست است و فرش نماد یکی از هنرهای اصیل ایرانی به ویژه در استان توریستی اصفهان است.
مرتضوی: باید با اراده جمعی جایگاه فرش های فاخر در فرهنگ و هنر ایران اسلامی را به جهانیان معرفی کنیم و در این راه از شناسایی بازارهای جدید و استفاده از راهکارهای نوین بازاریابی غافل نشویم.
سید رضا مرتضوی با اشاره به اینکه بسیاری از هنرهای اصیل ایرانی مغفول مانده است، افزود: نباید تربیت هنری خود را فراموش کنیم. از این نظر، همه ما باید شما را به یادگار بگذاریم تا میراث خوبی برای این هنرهای اصیل و میراث اصیل اصفهان داشته باشیم. حضور در زمینه های مختلف.
از عرش به فرش در مقصد فرش ایرانی!
با تاکید بر اینکه صادرات فرش ایران در دو دهه گذشته حدود 2.7 میلیارد دلار بوده اما در سال های اخیر به 100 میلیون دلار هم نرسیده است. ما در حال حل آنها هستیم و لازم است آنها را به روز کنیم. طراحی، دانش، فناوری و مهارت در این زمینه به معرفی فرش‌های لوکس ایرانی با افزایش رقابت‌پذیری کمک می‌کند و همچنین سرمایه‌گذاری برای آموزش و ارتقای مهارت‌های نیروی کار ضروری است.
استاندار اصفهان تاکید کرد: همه مسئولین باید با برنامه های حمایتی برای کاهش هزینه ها و ارتقای کیفیت تولید با همکاری مرکز ملی فرش ایران از این هنر حمایت کنند و جایگاه فرش فاخر را در فرهنگ و هنر اسلامی معرفی کنند. آنها با اراده جمعی به دنیا خواهند رفت. در این راه نباید از شناسایی بازارهای جدید و استفاده از استراتژی های بازاریابی مدرن دست برداریم.
فرش اصفهان با تاریخ غنی و فرهنگ ارزشمند، یکی از بخش های مهم هنر و صنعت ایران باقی مانده است. با توجه به چالش ها و فرصت های موجود، توجه به نوآوری، بازاریابی، حمایت از تولیدکننده و آموزش نیروی کار می تواند به تقویت این صنعت و حفظ جایگاه آن در اقتصاد ملی و جهانی کمک کند.
با بهره گیری از این راهکارها، فرش اصفهان می تواند به رشد و پیشرفت خود ادامه دهد و به عنوان یک میراث ارزشمند فرهنگی و اقتصادی، تأثیر خود را بر اقتصاد کشور حفظ کند.
