اگرچه بخشی از این اخبار سیاه نمایی رسانه ای است، اما همانطور که در یادداشت روز نود غزه ذکر شده، ماهیت جنگ آتش است و می تواند منفجر شود. طولانی شدن جنگ، ظلم و ستم نظامی و تنهایی مردم غزه، حوادث خلیج عدن، جنگ با پهپاد و موشک در عراق و سوریه، درگیری ها در جنوب لبنان، حمله به مراکز مشاوره ایران و اکنون بهانه حادثه پایگاه در اردن، سران دو کشور را در شرایط ویژه ای قرار داد و خواسته یا ناخواسته سطح تنش ها را به شکل فزاینده و بی سابقه ای افزایش داد.
تنش مستقیم بین ایران و ایالات متحده هر چه باشد، بیشتر به نفع اسرائیل است که در بن بست غزه به دام افتاده است. نتانیاهو و تندروهای کنست به دلیل مقاومت استثنایی مردم غزه، چهار ماه است که چیزی جز نسل کشی و تحقیر جهانی از خود بر جای نگذاشته و در اهداف اعلام شده خود شکست خورده اند. به همین دلیل است که اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به دنبال راهی برای فرار از مخمصه غزه با مثلث نسل کشی، ترور و گسترش بحران است و از روز اول، یکی از این راه حل ها، دخالت آمریکا بوده است. و ایران
در اولین داستان غزه آمده بود که ایران نقش مهمی در شکست بسیاری از پروژه های نظامی-سیاسی آمریکا در منطقه داشت. نمونه آنها سوریه، فلسطین و عراق است. از نظر تجربیات عملی، تاریخ عراق، افغانستان و سوریه نیز نشان داد که ماشین جنگی آمریکا یک ماشین ویرانگر است و چندین دهه است که نتوانسته است هیچ پیروزی قطعی مانند رسوایی فرار را برای آن کشور تضمین کند. افغانستان و آن روزها در میدان هوایی، کابل به نماد شکست شرم آور یک ارتش در دو بعد تاکتیکی و استراتژیک تبدیل شد. موفقیت نسبی ایالات متحده در اولین سقوط طالبان، سرنگونی صدام و لغو اشغال کویت نیز مرهون همکاری کامل ایران یا حداقل نبود درگیری ایران در میدان بود.
ما می دانیم که در طول سی و پنج سال گذشته، ایران و ایالات متحده همیشه از رویارویی مستقیم اجتناب کرده اند. در رویدادهای اخیر، هر دو کشور اعلام کرده اند که نمی خواهند تنش در منطقه را افزایش دهند. اما علیرغم کنترل نسبی که بر رفتار خود داشته اند، به دلیل لغزنده بودن محیط جنگ و گسترش جغرافیای درگیری در خاورمیانه، ایران و آمریکا در آستانه درگیری های بزرگتر قرار دارند. تنش وجود دارد و فشارهای فزاینده ای بر دو طرف برای ورود مستقیم وجود دارد. درگیری بیشتر است. حتی در حال حاضر، اخبار رسانه های غربی نیز حاکی از فشار بر بایدن برای برخی درگیری های مستقیم کنترل شده با تهران، از جمله حملات چندسطحی به مراکز و تأسیسات نظامی و مستشاری ایران و گروه های مقاومت منطقه ای برای نشان دادن اقتدار و حفظ تعادل است. از دیدگاه جنگ طلبان آمریکایی، توازن در منطقه به ضرر ایالات متحده تغییر کرده است. در عین حال آمریکایی ها بیان می کنند که تلاش می کنند رویکرد خود را به گونه ای تنظیم کنند که به گفته آنها قوی و چندوجهی باشد اما منجر به افزایش تنش در منطقه نشود! اما همانطور که گفته شد ماهیت جنگ بحران، تنش و آتش است و لزوماً نمی توان دامنه آن را پیش بینی یا پیشگیری کرد و نمی توان بدون پاسخ ماند و چرخه ای از درگیری ها را به صورت پلکانی ایجاد کرد، اما این واقعیت است که در برخی موارد ما نیز شاهد فراوانی بوده اند.
ارزیابی های جدی وجود دارد مبنی بر اینکه رهبران ایران به ویژه پس از 16 مهر، علاوه بر داشتن حامیان قوی منطقه ای و ابزارهای قدرتمند، پیش بینی هایی برای این مرحله داشتند. اکثریت قاطع مردم ایران نیز با وجود مشکلات و اختلاف نظرها نسبت به سرزمین و تمامیت ملی خود حساسیت فوق العاده ای دارند و آن را فراموش نمی کنند. این ارزیابی‌ها بر این باور است که رویارویی مستقیم دو کشور ممکن است سرمایه‌های انسانی و منابع عظیم دو ملت آمریکا و ایران را تهدید کند و با بحران بلندمدتی در منطقه مواجه شود. درگیری با گروه های مقاومت نیز عوارض خاص خود را دارد و دست آمریکا را بیشتر آلوده می کند. خواسته اصلی آنها آتش بس در غزه است. هیچ تضمینی برای هیچ یک از نتایج این درگیری ها وجود ندارد، زیرا حمله مستقیم به یمن نتیجه ای جز افزایش تنش و شکست مهاجمان و ویرانی یمن بر جای نگذاشت. از منظر اخلاقی، ایالات متحده به طور فزاینده ای به سقوط اخلاقی حمایت از اسرائیل در منطقه و جهان کشیده خواهد شد. از منظر سیاست داخلی آمریکا، علاوه بر ارزش افزودن به آنها، در درازمدت باعث تقویت جریان های افراطی و جنگ طلب در آمریکا می شود و ممکن است بایدن را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در موقعیت ضعیف تری قرار دهد. . انتخاب خواهد داد. همین طور در ایران جریان هایی هستند که منافع داخلی خود را در میزبانی از تنش می بینند و آن را بر منافع ملی ترجیح می دهند و عواقب این گونه درگیری ها را برای کل کشور نادیده می گیرند.
ایران حمایت از فلسطین و مقاومت در منطقه را عمق استراتژیک خود تعریف کرده است و هیچ مدرکی مبنی بر اینکه بخواهد از آن دست بکشد وجود ندارد. آمریکا نیز اسرائیل را عمق استراتژیک خود در منطقه می داند و با تمام هزینه های اخلاقی و سیاسی از مهاجمان حمایت می کند. این همسویی مهم و سرنوشت ساز است، اما به نفع هر دو کشور است که داستان غزه به غزه ختم شود و به آتش بس نسبتاً پایدار ختم شود. با این تفاوت که ایران آن را برای فلسطین می خواهد و آمریکا آن را برای اسرائیل می خواهد.
به طور کلی و به ویژه در این شرایط که شایعات جنگ مطرح می شود و احتمال دخالت عناصر غیرقابل کنترل وجود دارد، با توجه به هزینه های ذکر شده، تصور هرگونه درگیری مستقیم بهترین راه برای ایران و آمریکا از طریق دیپلماسی است. این ساده است، یعنی قبل از هر درگیری در هر سطحی، گفت و گو پس از یک درگیری احتمالی، اگرچه هنوز مفید است، ممکن است مزایای امروز را نداشته باشد. این به نفع هر دو کشور، به نفع توازن منطقه ای و به نفع بشریت و مردم مظلوم غزه است. گفت و گو فرصتی برای دو کشور است تا مستقیماً به تفاهم نسبی در مورد تنش های منطقه ای دست یابند و فشار بر اسرائیل برای دستیابی به آتش بس را مضاعف کنند. اساساً عجیب است که ایران در صحنه حمایت نظامی از فلسطین حضور داشته، اما در سطوح مهم دیپلماسی غایب است.
این روزها که اخباری مبنی بر احتمال آتش بس حتی موقت بین حماس و اسرائیل به گوش می رسد، این احتمال وجود دارد که در صورت بروز هرگونه درگیری بین ایران و آمریکا، آتش بس به تعویق بیفتد و یا در سناریویی دیگر، حتی اگر در غزه آتش بس برقرار شود. یک درگیری گسترده در سطح منطقه آغاز می شود و در واقع زمینه و مضمون جنگ به سطح و جغرافیای دیگری منتقل می شود و این امکان جز برآوردن نیازها و خواست اسرائیل که به دنبال آن است، معنایی ندارد. برای انحراف توجه از شکست و نسل کشی غزه و نیز تامین منافع رقبای منطقه ای، ایران یا رقبای جهانی آمریکا مانند روسیه و چین را نخواهد داشت. به تعبیری دیگر، در شرایط کنونی، رویارویی مستقیم ایران و آمریکا رویدادی با احتمال بیشتر نتایج مخرب است، اما گفت‌وگوی مستقیم و فوری برای کنترل سطح تنش، رویکردی با احتمال طولانی‌مدت بیشتر است. نتایج ترم. . منافع بلند مدت و به قول دیپلمات ها یک پیروزی است.
اگرچه نمی‌دانم تا زمان انتشار این یادداشت چه تنش‌هایی را در روند کنونی تجربه خواهیم کرد، اما از آنجایی که حتی احتمال درگیری‌هایی از این دست که می‌تواند مبهم باشد، مهم است، پیشنهاد قبلی ارائه شد. با این امید که حتی به محض اینکه مسئولان دو طرف برای این گفت‌وگوی فوری و مستقیم پیش قدم شده‌اند، روندهای فعلی تا حد امکان کنترل شده و به نقطه‌ای بحرانی و بی‌بازگشت نرسد.
سلام بر شما و رحمت و برکات خدا.
