بازار، گروه استان ها: استان سمنان یکی از خشکترین استانهای کشور محسوب میشود که در یکی از بدترین شرایط از نظر بارندگی در دهههای اخیر، منابع آبی روز به روز در حال کاهش است. از یک سو خشکسالی در استان سمنان بیش از دو دهه پیش آثار خود را نشان داد و آب را به معضل اصلی این استان تبدیل کرد، از این رو موضوعی بود که دولت های مختلف برای حل آن راهکارهایی را اجرا کردند، اما هیچ کدام نتوانستند به طور قطعی یا قطعی. حتی تا حدودی مشکل قطعی آب در این استان حل شود.
از سوی دیگر بحران خشکسالی در استان سمنان روز به روز در حال افزایش است و مسئولان تنها راه حل را انتقال آب از دریای خزر یا عمان یا هر نوع انتقال آب بین حوضه ای می دانند. برخی کارشناسان معتقدند باید حضور صنایع و کشاورزی آب پایه و سوء استفاده از آب در سمنان حل شود و تدبیری اندیشیده شود.
راه حل های خاص
یک کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار بازار درباره وضعیت کم آبی استان سمنان توضیح داد: در دو دهه اخیر مسئولان استان سمنان برای حل معضل کم آبی سه راه حل کوتاه مدت از جمله لایروبی را اتخاذ کرده اند کانال ها و چاه ها و احیای منابع آب، راه حل میان مدت شامل حفر چاه و احداث مجتمع های آبرسانی و در نهایت راه حل بلندمدت که شامل انتقال آب بین مناطق است در دستور کار قرار دارد.
اگر قرار باشد حساسیتی نسبت به راه اندازی صنایع هیدرولیک و کشاورزی در استان سمنان وجود داشته باشد، این اتفاق باید سه دهه پیش می افتاد.
محمد ابراهیم زاده اظهار داشت: مسئولان استان سمنان برای ترویج الگوی مصرف و به ویژه کشت کشاورزی تلاش کردند اما آنچنان که باید موفق نبودند و دلیل این ادعا نیز وضعیت فعلی آب در این استان است.
وی افزود: موضوعی که در ذهن مسئولان استان سمنان تنها راه حل قطعی است انتقال آب از دریای خزر یا عمان به فلات مرکزی و به استان سمنان است در حالی که در استان مشکلات زیادی از جمله آب وجود دارد. زباله به دلیل لوله های فرسوده و کشاورزی سنتی و غیره
آزمایش دقیق نداریم.
این کارشناس مسائل انرژی به ویژه آب ادامه داد: کافی است بدانید در استان سمنان 198 هزار هکتار زمین کشاورزی وجود دارد و در سمنان همچنان کشاورزی سنتی وجود دارد که بین 88 تا 90 درصد گرانبها را مصرف می کند. آب این استان
ابراهیم زاده دلیل این امر را نبود برنامه ریزی مدون می داند و می افزاید: یکی از مهم ترین کمبودهای استان سمنان آمایش سرزمینی مناسب است، یعنی طرح و برنامه ای که سعی در ساماندهی صنایع کشاورزی، معادن، تبدیلی و تولیدی دارد. صنایع، فعالیت های اقتصادی بر اساس ظرفیت های موجود و به ویژه ایجاد ذخایر مهمی مانند آب.
وی ادامه داد: استان سمنان ده ها سال است که خانه صنایع پر آب از جمله فولاد، کاشی و سرامیک، زغال سنگ و همچنین کشاورزی فشرده و کم بازده از جمله کشت تابستانه هندوانه و خربزه بوده است. دست در دست هم برای ایجاد وضعیت فعلی در این استان تحول ایجاد خواهد کرد.
کارشناس اقتصادی: در استان سمنان با عدم برنامه ریزی مناسب سرزمینی بر اساس توانمندی ها و امکانات مواجه هستیم.
گروهی از کارشناسان بر این باورند که اگر حساسیتی در استان سمنان در خصوص راه اندازی صنایع هیدرولیک و کشاورزی وجود داشت، باید از سه دهه پیش این اتفاق می افتاد، اما متاسفانه بی برنامگی، آینده نگری و کوتاهی ها باعث شده است که شرایط کنونی دولت اسان سمنان و این استان با وجود کمبود شدید آب، خانه بسیاری از صنایع آب پایه است.
از سوی دیگر می بینیم که در این استان صنایع با فناوری پیشرفته که آب کمتری مصرف می کنند، بها داده شده است. به عنوان مثال در استان سمنان 300 روز آفتابی وجود دارد، اما نیروگاه خورشیدی در این استان به طور کامل اجرا نشده است.
ما جلوی سیل را خواهیم گرفت
سید محمدرضا هاشمی استاندار سمنان در شورای حفاظت از منابع آب استان سمنان به همت استانداری سمنان از جلوگیری از ایجاد صنایع آب در این استان به دلیل خشکسالی و مشکلات تامین آب خبر داد.
هاشمی با بیان اینکه تصمیم برای جلوگیری از استقرار صنایع و کشت محصولات کشاورزی پرآب در راستای صیانت از منابع آبی اتخاذ شد، افزود: آب مهمترین موضوع امروز استان سمنان است.
وی با اشاره به کاهش منابع آبی و خشکسالی های سال های اخیر در این استان، تاکید کرد: استان سمنان آمادگی ایجاد صنایع آب بر و کشت محصولات کشاورزی آبدار را ندارد، اما آمادگی جداسازی را دارد. آب آشامیدنی . آبیاری فضای سبز توسط شهرداری ها باید در دستور کار قرار گیرد.
استاندار سمنان فرهنگ سازی در زمینه مدیریت بهینه مصرف آب و اطلاع رسانی در این بخش را از الزاماتی عنوان کرد که باید در دستور کار قرار گیرد و افزود: توسعه مجتمع های کشت گلخانه ای در راستای مدیریت بهینه. مصرف آب هدف ما خواهد بود. اولویت در استان
خیلی دیر، خیلی بعید است
هاشمی استاندار سمنان به درستی به معضل صنایع آبی ناشی از خشکسالی در این استان اشاره می کند، اما مشکل اینجاست که در عمل می بینیم که کارها با توجه به توان و دارایی های استان اتفاق نمی افتد. به عنوان مثال در سال های اخیر در شهرک شاهرود شاهد راه اندازی کارخانه ذوب فولاد، آهن و سیمان بوده ایم که با شرایط خشکسالی این منطقه سازگاری ندارد.
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: در استان سمنان با عدم برنامه ریزی صحیح سرزمینی بر اساس توانمندی ها و امکانات مواجه هستیم و در این شرایط خشکسالی کار برای اکثریت نمایندگان مجلس سخت شده است به دفتر رسید. مسئولیت پذیری در استان سمنان سعی کرده است با پروژه هایی که عظیم یا بسیار به چشم می آیند خودنمایی کند چرا که تمرکز قدرت نمایی جلب حمایت مردم به ویژه در این موضوع بوده است. در میان نمایندگان مجلس بیشتر دیده می شود که آنها به حمایت مردم نیاز داشتند. از سوی دیگر، مقامات دولتی به دنبال گزارش عملکرد بودند و کمتر به سمت برنامه های بلندمدت رفتند.
سید رضا طباطبایی می افزاید: این امر باعث شده آمایش سرزمینی در استان سمنان به خوبی انجام نشود. از سوی دیگر متأسفانه بروز برخی درگیری های منطقه ای بر تصمیم گیری و برنامه ریزی مسئولان تأثیرگذار بوده است و این کار را انجام داده ایم. نمی توان به اندازه کافی شاهد برنامه ریزی کامل سرزمینی بود.
کارشناسان بر این باورند که مسئولان استان سمنان اعم از دولت و مجلس زمانی که به دنبال مشاغل جالب و گاه غیرمنطقی می گشتند، کارخانه های عجیب و غریبی را وارد می کردند.
وی ادامه می دهد: به عنوان مثال در آخرین بررسی سرزمینی، بخشی از استان که دارای گلخانه و امکانات توسعه کشاورزی است مغفول مانده است، بخشی دیگر که دارای قابلیت های صنعتی است به عنوان مزیت گلخانه ای معرفی شده است، این به خوبی نشان می دهد که اراضی مناسب وجود دارد. مطالعات در استان سمنان خیر، اگر آرایش سرزمینی مناسبی در استان سمنان وجود داشت، شاهد تجمع رافیت در یک منطقه نبودیم، موضوعی که اکنون مورد اعتراض مردم قرار گرفته و تامین را با مشکل مواجه کرده است. آب و انرژی برای این استان است.
برنامه ریزی بدون قصد
این کارشناس اقتصادی می گوید: در حالی که این کارخانه ها می توانستند با تاسیس و راه اندازی کامل، جایگزین صنایع کم مصرف آب شوند و در کنار توسعه اقتصادی، زمینه اشتغال خوبی را برای شهرستان فراهم کنند، یکی از مهمترین مشکلات مردم استان توسط سمنان. نمایندگانی هستند که با شعار و بعضاً بدون منطق اقدام به ایجاد کارخانه های زیرساختی می کنند که یا توجیه اقتصادی ندارد و یا از نظر آب و انرژی با توان و دارایی های ما سازگار نیست. قابل تقدیر است که مبنایی نداشت. در مورد شرایط حاکم بر منطقه
طباطبایی با اشاره به اینکه مشکل کمبود آبیاری مختص شهرستان خاصی نیست، خاطرنشان می کند: این امر در شاهرود، دامغان، سمنان و گرمسار بیشتر از سایر نقاط رخ می دهد، جنگل هایی که با کمبود شدید آب مواجه هستند، به عنوان مثال در شاهرود که به عنوان یک شهر به حساب می آید. مرکز کشاورزی بحرانی ترین شهرهای ایران از نظر کم آبی هستند. به جای تمرکز بر صنایع پایین دستی و تبدیلی، می تواند به نفع بخش قابل توجهی از مردم باشد.
کارشناسان بر این باورند که مسئولان استان سمنان اعم از دولت و نمایندگان مجلس وقتی به دنبال کارهای جالب و بعضا غیرمنطقی برای ساخت کارخانه های عجیب و غریب می گردند باید به فکر استفاده از زمین و همچنین وضعیت نامناسب آب در این استان می افتادند. استان و نه اکنون که این میزان آب در استان کاهش یافته و با خشکسالی مواجه هستیم، در نهایت مسئولان استان سمنان امیدوارند با انتقال آب بین حوضه ها از جمله رودخانه گرمسار، کالپوش شاهرود، فینسک سمنان و در نهایت خزر. یا آب عمان به استان سمنان این مشکلات به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. طرح هایی که هزینه های میلیاردی گوجه فرنگی دارد و هزینه هایی که اقدامات غیرمنطقی برخی مسئولان بر کشورمان تحمیل کرده است.