فرادید: غارنگاره‌ها یکی از شگفت‌انگیزترین آثار بر جای مانده از تمدن و فرهنگ بشری و شاید حتی فرهنگ‌های ماقبل بشری هستند! این آثار معمولا متعلق به دورۀ پیش از تاریخ هستند و قدمت برخی از آن‌ها حتی به بیش از ۴۰ هزار سال قبل نیز می‌رسد. در سال ۲۰۱۸ مطالعه‌ای دربارۀ غارنگاره‌های شبه‌جزیرۀ ایبریا انجام شد و ادعا کرد که این آثار متعلق به ۶۴ هزار سال قبل هستند. اگر این تاریخ درست باشد، یعنی این نگاره‌ها پیش از ورود انسان به اروپا و توسط نئاندرتال‌ها ترسیم شده‌اند.
پاما به غیر از آثار خارق‌العادۀ غار مالتراویسو که اثر دست‌های نئاندرتال‌ها را نشان می‌دهند، غارنگاره‌های انسانی زیاد دیگری در دنیا وجود دارند که از جهات مختلف حیرت‌آور و تماشایی هستند. گاهی در بین این آثار به شکل و شمایل موجوداتی برمی‌خوریم که برای ما عجیب و ناآشنا به نظر می‌رسند. مثلا در آثار یافت شده در درۀ هورس‌شو در یوتای آمریکا آثاری وجود دارد که به عنوان تصاویر «ارواح مقدس» شناخته می‌شوند. این آثار موجوداتی بلند قامت را با شکل و شمایلی وهم‌انگیز نشان می‌دهند که احتمالا نمادی از ارواح مورد احترام قبایل ساکن آن منطقه بوده‌اند.
موضوعات مختلف دیگری مثل صحنه‌های شکار و مناسک مذهبی نیز در غارنگاره‌های سراسر دنیا وجود دارد. نگاره‌های غار شووه در فرانسه که متعلق به ۳۰ هزار سال قبل هستند، از جهت هنر طراحی‌شان شگفت‌انگیزند. در این غار نقاشی‌هایی از اسب‌ها و حیوانات دیگر ترسیم شده که بر خلاف بسیاری از غارنگاره‌های دیگر، طراحی بسیار نزدیکی به واقعیت دارند.
در اینجا تصاویر برگزیده‌ای را از خارق‌العاده‌ترین نگاره‌های باستانی که در غار‌ها یا دیوارۀ صخره‌ها ترسیم شده‌اند ملاحظه می‌کنید. تماشای این آثار ما را به گذشته‌هایی بسیار دور می‌برد که حتی اندیشیدن به آن ما را در تخیلاتی رازآلود غرق می‌کند.
۱. نگاره‌های ۶۴ هزار ساله غار مالتراویسو که تصویری از دو «کف دست» را در خود دارند. این آثار که می‌توانند متعلق به نئاندرتال‌ها باشند، احتمالا با قرار دادن دست روی دیوار و رنگ کردن اطراف آن به وجود آمده‌اند.
۲. نگاره‌های ارواح مقدس در درۀ هورس‌شو، آمریکا؛ احتمالا متعلق به ۱۰۰۰ تا ۱۶۰۰ سال قبل.
۳. نگاره‌هایی از دست انسان در غار دو لا مانوس آرژانتین؛ مربوط به ۷۰۰۰ سال قبل.
۴. تصویری از یک گاو در منطقۀ لوبانگ جریجی در اندونزی که یکی از قدیمی‌ترین نقاشی‌های دنیا از یک حیوان به حساب می‌آید؛ متعلق به حدود ۴۰ هزار سال قبل.
۵. تصاویر هنرمندانه‌ای از اسب‌ها، گاو‌ها و کرگدن‌ها در غار شووه فرانسه؛ متعلق به ۳۰ هزار سال قبل.
۶. نقاشی یک گاومیش در غار آلتامیرای اسپانیا؛ ۱۵ هزار و ۵۰۰ سال قبل.
۷. نقاشی‌های غار ماگورا در بلغارستان که صحنه‌هایی شگفت‌آور از رویداد‌های اجتماعی، مناسک مذهبی و رقص‌های ساکنان این منطقه در زمانی بین ۸ تا ۱۰ هزار سال قبل را نشان می‌دهند.
۸. تصویری از یک انسان در کنار یک گاو؛ غار لاس گیل در سومالی‌لند؛ متعلق به حدود ۵ هزار سال قبل.
۹. نقاشی‌هایی از آدم‌های سوار بر اسب با سلاح در غار‌ها و پناهگاه‌های بهیم‌بتکا در هندوستان؛ متعلق به حدود ۱۰ هزار سال قبل.
۱۰. نقاشی‌های صخره‌ای در پارک سرا دا کاپیوارا در برزیل؛ قدمت نقاشی‌های این منطقه به حدود ۲۵ هزار سال قبل می‌رسد.
