علامت تجاری – طبق تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی، مشاغل سخت و زیان آور به مشاغلی گفته می شود که در آن عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار استاندارد نبوده و فرد در حین انجام آن کار متحمل آسیب جسمی شود. . و فشار روحی فراتر از ظرفیت طبیعی و در نتیجه بیمار شده و دچار عوارض آن می شوید.
ماده 1 آیین نامه کارهای سخت و زیان آور این مشاغل را که سختی کار را در نظر می گیرد به دو دسته تقسیم می کند:
هزار اینکه کدام مشاغل سخت و زیان آور هستند بستگی به ماهیت کار دارد، اما سختی و زیان آور بودن آن با اعمال تدابیر فنی، بهداشتی و ایمنی مناسب توسط کارفرما قابل رفع است.
ب – مشاغلی که ماهیت سخت و زیان آور دارند و با بکارگیری تدابیر فنی، بهداشتی و ایمنی توسط کارفرما از صفت سخت و زیان آور آن کاسته می شود، اما سخت و زیان آور باقی می ماند. در واقع بر خلاف مشاغل گروه «الف» که با استفاده از تدابیر ایمنی و تلاش کارفرمایان از سختی کار می کاهد، مشاغل گروه «ب» ماهیتی سخت و مضر دارند و این ویژگی در ذات خود است.
طی ماه های گذشته بسیاری از کارگران و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور از طریق سامانه اقدام به ثبت نام درخواست سختی کار کردند. https://sakht.mcls.gov.ir آنها در حال ثبت درخواست خود بودند. این سامانه این امکان را برای صاحبان مشاغل دشوار و کسری فراهم میکرد تا مراحل ثبت نام و پیگیری درخواستهای شغلی غیرحضوری دشوار خود را دنبال کرده و پس از ثبت نام کد رهگیری دریافت کنند.
اما مدتی بعد سیستم جدیدی به نام ظاهر شد srk.mcls.gov.ir پس از تکمیل موارد زیر سامانه جامع روابط کار ایجاد و شروع به ارائه خدمات در زمینه مشاغل سخت و زیان آور نمود تا متقاضیان پس از احراز هویت نسبت به ثبت نام در سامانه جدید اقدام نمایند.
در همین راستا بهزاد سام دلیری – سرپرست اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران وی اخیرا از توجه روزافزون به وضعیت کارگران در مشاغل سخت و زیان آور خبر داد و بر حفظ سلامت و ایمنی کارگران تاکید کرد و گفت: در راستای اجرای سیاست های دولت و با هدف بهبود معیشت و کار. شرایط کارگران، اقدامات گسترده ای در استان تهران در حال انجام است و یکی از اولویت های اصلی شناسایی دقیق مشاغل سخت و زیان آور و ارزیابی شرایط کار در این مشاغل است که امیدواریم بتوانیم نظارت مستمر بر کارگاه ها را انجام دهیم. و واحدهای تولیدی با همکاری کارشناسان بهداشت حرفه ای و بازرسی کار. با هرگونه تخلف برخورد قانونی خواهد شد.
وی با اشاره به برگزاری دوره های آموزشی تخصصی کارگران و کارفرمایان به عنوان یکی از برنامه های اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران، تاکید کرد: این دوره ها در زمینه شناسایی خطرات شغلی با استفاده از حفاظت فردی است. تجهیزات و رعایت استانداردهای ایمنی و روندها. آنها باید بر اساس ارزیابی دقیق از خطرات در محیط کار و همچنین سطح سواد و مهارت کارگران طراحی شوند.
به گفته سرپرست اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران، به روز رسانی مستمر فهرست مشاغل سخت و زیان آور اقدامی ضروری برای تامین سلامت و ایمنی کارگران به ویژه در مشاغل مرتبط با کار سخت است. . و شرایط کاری مضر
همانطور که سام دی لیری گفت، با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییرات در فرآیندهای تولید، ممکن است برخی مشاغل جدید به این لیست اضافه شود یا شرایط برخی از مشاغل موجود تغییر کند.
پیش از این و بر اساس اعلام اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران، طی شش ماهه نخست امسال بیش از 15 هزار کارگر زیان آور و زیان آور حق بازنشستگی در استان تهران شناسایی شدند.
همچنین از 6693 درخواست فردی و جمعی برای بررسی کار سخت و زیان آور در کارگاه های مختلف استان تهران، 15332 درخواست به عنوان کار سخت و زیان آور شناخته شد. 28 کارگاه نیز درخواست بررسی خود را به صورت گروهی به اداره کار استان تهران ارسال کردند که این درخواست ها شامل 1832 عنوان شغلی و 993 شغل سخت و زیان آور تلقی شد.
در حال حاضر مشاغلی از سوی وزارت کار تحت عنوان مشاغل با سختی کار بالا و مخل سلامت جسمی و روانی تعیین شده است و با توجه به شرایط سخت این گونه مشاغل، سوابق بیمه ای کارکنان و کارگران در سمت های با درجه بالا. سطح سختی کار 1.5 برابر محاسبه می شود.
بر اساس ماده ۸۵ قانون کار، برای حفظ نیروی انسانی و مادی کشور، رعایت دستورالعمل های ابلاغی شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت فنی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضروری است. پیشگیری از بیماری های شغلی و تضمین سلامت کارگران و محیط زیست. کار جمع آوری شده، برای همه کارگاه ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان اجباری است. کارگاه های خانواده نیز مشمول مفاد این فصل بوده و ملزم به رعایت اصول فنی و بهداشت حرفه ای می باشند.
مواردی که باید در نظر گرفته شود شامل آموزش ایمنی، کمک های اولیه، استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت فردی، شناسایی علائم اولیه بیماری های مرتبط با کار و روش های پیشگیری از آنها است.