دفتر افکار عمومی مرکز پژوهش های مجلس وی در گزارشی با عنوان «اعتماد مردم به دولت از منظر علوم رفتاری؛ معرفی شاخصی بومی برای سنجش میزان اعتماد مردم به دولت ایران» اعتماد را مبنای روابط تعاملات انسانی و نهادی عنوان کرده است. اعتماد یک حالت روانی در نظر گرفته می شود که شامل تمایل به پذیرش آسیب احتمالی بر اساس انتظارات مثبت در مورد نیات یا رفتار دیگری بدون نظارت یا کنترل دیگری است. بی اعتمادی به عنوان یک سازه مستقل برای سال‌ها نادیده گرفته می‌شد و در نتیجه اصطلاحاتی مانند اعتماد کم، عدم اعتماد و بی‌اعتمادی از هم تشخیص داده نمی‌شد و فقدان اعتماد عموماً معادل بی‌اعتمادی تلقی می‌شد. این در حالی رخ می دهد که اعتماد و بی اعتمادی دارای دو طیف مجزا هستند که هر یک می تواند از زیاد به پایین متفاوت باشد.
این گزارش برای تعریف «اعتماد به دولت» توضیح می‌دهد که اعتماد به دولت مورد استفاده در این گزارش شامل دو نوع اعتماد است. اولاً «اعتماد نهادی» به معنای اعتماد مردم به سیستم ها و نهادهای دولتی است و ثانیاً «اعتماد سیاسی» به معنای اعتماد مردم به بازیگران حکومتی مانند سیاستمداران و مسئولان است. عوامل مؤثر بر کاهش سطح اعتماد را می توان در سه دسته کلی خلاصه کرد. عوامل فردی شامل ویژگی‌های ذاتی، ویژگی‌های جمعیتی، ترجیحات، انتظارات، عوامل اجتماعی از جمله ویژگی‌های جامعه، تجربیات اجتماعی قبلی و عوامل نهادی از جمله عملکرد و کیفیت حاکمیت، رضایت از خدمات، تصویر و شهرت دولت.
در ادامه این گزارش آمده است: اگرچه مفهوم و اهمیت اعتماد مردم به دولت در گذشته بسیار در دنیا مطرح شده است، اما سنجش آن به ویژه در آمارهای رسمی جهان و ایران سابقه طولانی ندارد. ، و اندازه گیری های قبلی اغلب محدود و ناقص بودند. در سال‌های اخیر، کاهش روزافزون اعتماد به دولت‌ها و آشکار شدن پیامدهای آن باعث شده است که دولت و دولت‌های کشورهای مختلف انگیزه بیشتری برای شناخت وضعیت اعتماد پیدا کنند و از نتایج آن برای هدایت سیاست‌های خود استفاده کنند.
در این گزارش آمده است که سنجش میزان اعتماد به دولت 4 کاربرد مهم دارد. بررسی وضعیت فعلی اعتماد به دولت، نهادها و ادارات مختلف آن و نیز حاکمان آن، شناسایی تغییرات اعتماد به دولت در طول زمان، پس از رویدادها و اجرای سیاست‌های مختلف، مقایسه میزان اعتماد به دولت در گروه‌های مختلف مردم و عوامل موثر در کاهش یا افزایش اعتماد در هر زمینه خاص مرتبط با دولت را شناسایی کنید. نتایج به دست آمده از این اندازه گیری ها می تواند ایده ها و راهبردهای موثری برای ارتقای سطح اعتماد مردم به دولت ارائه دهد.
این گزارش توضیح می دهد که اعتماد را می توان به روش های مختلف اندازه گیری و ارزیابی کرد. اندازه گیری مستقیم و خودارزیابی از طریق نظرسنجی ها محبوب ترین و پرکاربردترین روش ها در سطح حاکمیت برای سنجش اعتماد هستند. برای سنجش اعتماد در نظرسنجی ها از شاخص های مختلفی استفاده می شود. شاخص های سنتی سنجش اعتماد به دولت دارای ضعف های جدی است به همین دلیل شاخص های جدیدی برگرفته از دانش علوم رفتاری و شناختی برای سنجش این پدیده در دنیا ایجاد شده است.
در ادامه این گزارش آمده است که بر اساس یافته های علوم رفتاری، اعتماد از مؤلفه های متعددی تشکیل شده است که در مجموع اعتماد را شکل می دهند. چارچوب های مفهومی متعددی در سراسر جهان برای توضیح مفهوم اعتماد ایجاد شده است که بر اساس آن شاخص های رفتاری برای اندازه گیری سطح اعتماد فرموله شده است. شاخص های رفتاری برای سنجش اعتماد به دولت مزایای بسیاری دارد. سنجش اعتماد با شاخص رفتاری می تواند تصویر کاملتر و دقیق تری از اعتماد به دولت و نهادهای آن ارائه دهد و در نتیجه اطلاعات مفیدی را برای طراحی و اجرای سیاست هایی با هدف ارتقای سطح اعتماد ارائه دهد.
در ادامه این گزارش آمده است که برای مفهوم اعتماد به دولت و بر اساس آخرین یافته های علوم رفتاری، چارچوبی مفهومی شامل 5 مؤلفه و 22 متغیر پیشنهاد شده است که به شرح زیر است. 1. شایستگی; ظرفیت، تجربه، اثربخشی، کارآمدی، 2. خیرخواهی; نگرانی و اهمیت، منافع، درک، 3. صداقت; صداقت، وفای به عهد، فساد، ثبات، انسجام رفتاری، 4. عدالت. برابری، ادراک عدالت توزیعی، ادراک عدالت رویه ای (مستقیم)، صدا، احترام، توضیحات و 5. ارتباط، شفافیت، شمول، پاسخگویی.
در ادامه این گزارش آمده است که علاوه بر بررسی مفهومی موضوع اعتماد به دولت، مقیاسی نیز برای سنجش اعتماد به دولت ایران تدوین شده است. ابزار توسعه یافته بر اساس دانش روز دنیا و در قالب یک پرسشنامه با 25 سوال ارائه شده است که از نظر ویژگی های روان سنجی نیز تایید شده است. این مقیاس ابزاری است که می توان از آن برای سنجش میزان اعتماد مردم به دولت و همچنین نهادها و بازیگران مختلف آن استفاده کرد.
متن کامل گزارش. اینجا خواندن
لینک کوتاه (کلیک کنید): https://sobhemajles.ir/?p=21500
