اقتصاد فردا: سرمایه گذاران همیشه به دنبال قیمت سرسام آور یا ارزش ذاتی هستند، آنها به سادگی می خواهند بدانند سهام یا دارایی هایی که دارند ارزان هستند یا گران هستند. روش های مختلفی برای تعیین قیمت صحیح یک دارایی وجود دارد. اما یکی از رایج ترین نظریه ها، «بازگشت به میانگین» است. طبق این تئوری، قیمت ها در بلندمدت حول یک مقدار تقریبا ثابت در نوسان هستند. بنابراین وقتی بالاتر از این میانگین باشند گران هستند و زمانی که کمتر باشند ارزان هستند.
اما میانگین بلندمدت که مبنای ارزش گذاری است چگونه محاسبه می شود؟ نکته اول و بسیار مهم این است که هر چه داده های ما بیشتر باشد یا زمان بیشتری برای بررسی داشته باشیم، میانگین دقیق و قابل اعتمادتر خواهد بود. نکته دوم این است که باید عواملی را که باعث تغییر قیمت اسمی یک دارایی می شوند در هنگام میانگین گیری حذف کنیم. برای مثال فرض کنید اکنون نرخ دلار حدود 50 هزار تومان است و متوسط نرخ اسمی 10 ساله حدود 16 هزار تومان است. حالا فردی که دلار خریده به این نتیجه می رسد که دلار نسبت به میانگین آن بسیار بالا و گران است. اما اگر با حذف اثر تورم، نرخ دلار به صورت واقعی محاسبه شود، میانگین 10 ساله به 43 هزار تومان می رسد که لزوماً به معنای حباب بودن دلار نیست.
یکی از دلایلی که متخصصان بازار قیمت برخی دارایی ها مانند ملک را به دلار تبدیل می کنند و آن را با میانگین بلندمدت مقایسه می کنند، حذف اثر تورم ریالی است. مثلا می گویند قیمت هر مترمربع مسکن در تهران بین 1000 تا 1100 دلار بوده و حالا که به 1400 دلار رسیده است یعنی حباب است. با توجه به اینکه میانگینی را انتخاب میکنیم که تحت تأثیر تورم و قیمتهای اسمی قرار نگیرد، از نظریه بازگشت میانگین نتیجه میگیرد.
علاوه بر تورم، مسائل دیگری نیز می تواند موثر باشد. مثلاً یک سکه طلا را در نظر بگیرید، اگر اثر تورم را بردارید کافی نیست. تغییرات قیمت جهانی طلا ممکن است باعث انحراف قیمت این ارز از میانگین تاریخی آن شده باشد. بنابراین برای محاسبه میانگین قیمت که مبنای ارزش گذاری است باید چند ملاحظات را در نظر گرفت.
اگرچه ممکن است این نظریه اشکالاتی داشته باشد، اما سادگی بیان و کاربردهای فراوان آن باعث شده تا بسیاری از فعالان و صاحب نظران به این موضوعات بپردازند. حتی در بحث معاملات حرفه ای، بسیاری از اندیکاتورهای فنی مانند میانگین متحرک، باندهای بولینگر، اندیکاتورهای RSI و MACD بر اساس تئوری میانگین برگشت تعریف می شوند که برای معامله گران بسیار مهم است.
چقدر با این نظریه موافقید؟
