بازار؛ گروه بانک و بیمه: نرخ ارز به دنبال اجرای سیاست های مطلوب و کارشناسانه بانک مرکزی مدتی است در شرایط ثبات قیمتی قرار دارد، بازار آرام و خریدار چندانی به دلیل تامین ارز مورد نیاز متقاضیان از بازارهای رسمی، به چشم نمی خورد. این موضوع با بازگشت ارزهای بلوکه شده به کشور قدرت مانور بانک مرکزی را در اجرای سیاست های ارزی بیشتر کرده و موجب شده است تا بازار ارز دیگر چون گذشته جذابیتی برای دلالان سود جو و یا سرمایه گذارنی که با خرید ارز سطح تقاضای کاذب را در بازار بالا می بردند، نداشته باشد.
چرا که ذخایر ارزی کشور در پی فروش مناسب نفت و … همچنین آزاد سازی منابع ارزی بلوکه ای به خوبی تقویت شده است. از طرفی اجرای سیاست های بانک مرکزی چون حرکت در مسیر کاهش نرخ تورم و نیز ساماندهی بازار ارز با تامین ارز مورد نیاز متقاضیان واقعی(تجار، مسافران، فعالان اقتصادی، بازرگانان و …) باعث شده تا چنین بازاری از متقاضیان غیر واقعی ارز خالی شود.
به طوری که هم اکنون خیلی ها در بازار فروشنده این کالا هستند، زیرا سرمایه گذاری بر روی ارز در شرایط نبود نوسانات قیمتی و ثبات بازار، عایده ای برای آنها ندارد. آنطور که قرار گرفتن قیمت هر دلار طی ماههای اخیر با نرخ زیر ۵۰ هزار تومان نشان از ثبات قیمتی این کالا دارد.
جامعه همچنان چشم انتظار تاثیر مثبت تقویت بنیه ارزی کشور با آزاد سازی ارزهای بلوکه ای بر سفره آنهاست، چرا که زمانی دلار در بازار یک سنت افزایش می یابد، قیمت همه کالاها و خدمات نیز در بازار افزایشی می شود اما با کاهش آن اتفاقی نمی افتد
انتظار بهبود معیشت از دولت با آزاد سازی منابع کلان ارزی
نرخ ارز در حالی به ثبات قیمتی رسیده است که خیلی ها انتظار دارند قیمت کالا و خدمات نیز متناسب با آن در بازار تثبیت شود و افزایش نیابد، حال با وجود افت نرخ تورم و ارز طی ماههای اخیر مردم همچنان با بی ثباتی قیمت ها و رشد آن مواجه اند. در مقابل اما چنانچه دلار در بازار یک سنت افزایش یابد، قیمت همه کالاها و خدمات نیز در بازار افزایشی می شود.
در چنین شرایطی جامعه همچنان چشم انتظار تاثیر مثبت تقویت بنیه ارزی کشور با آزاد سازی ارزهای بلوکه ای بر سفره آنهاست. البته نظرات مختلفی از سوی کارشناسان اقتصادی راجع به آثار ثبات نرخ ارز در بازار مطرح است، اغلب آنها می گویند؛ ثبات نرخ ارز کمک شایانی به اقتصاد کشور می کند چرا که سرمایه گذاران با خاطری آسوده اقدام به سرمایه گذاری با نرخ ارز ثابت می کنند.
عده ای دیگر معتقدند؛ افزایش منابع ارزی، دست بانک مرکزی را برای مدیریت بازار ارز باز گذاشته است، بنابراین اجرای سیاست ها و اتخاذ تصمیمات ارزی نباید به گونه ای باشد که قیمت ارز با وجود افت نرخ تورم و افزایش منابع ارزی در یک محدوده قیمتی سرکوب شود زیرا نرخ تعادلی دلاری که هم اکنون در کانال ۴۹ هزار تومان قرار دارد ۵۲ یا ۵۳ هزار تومان است. با این وجود سرکوب قیمت ارز تبعات خود را به دنبال دارد که موجب خواهد شد انرژی قیمت ارز فشرده شود و در مواقعی این انرژی جهشی خالی شود.
جلوگیری از رشد نرخ ارز هر چند مانع از رشد قیمت کالاها و خدمات در بازار می شود اما نباید نسبت به تبعات آن نیز بی توجه بود، بنابراین اقدامات بدون سرکوب قیمت ها باید به گونه ای باشد که نرخ ارز جهشی بالا نرود
سرکوب قیمت ارز تبعات دارد
کامران ندری، کارشناس پولی بانکی در گفتگو یا خبرگزاری «بازار» راجع به چگونگی اجرای سیاست های ارزی آنگونه که به نفع اقتصاد کشور و خانوارها شود، گفت: زمانی که میزان عرضه و تقاضا در بازار ارز به تعادل می رسد، توجه به ثبات قیمت ارز اقدامی درست است اما این روند نباید مدت دار باشد چرا که سرکوب قیمت ارز تبعات خود را بدنبال دارد و می تواند در آینده مشکل آفرین شود، زیرا ارز نیز همچون سایر کالاها، کالایی مورد داد و ستد در بازار است و از آنجایی که کالاها متناسب با نرخ تورم و … گران و یا دچار نوسان می شوند، بنابراین رشد قیمت ارز نیز از چنین قاعده ای مستثنی نیست.
وی افزود: در چنین شرایطی سرکوب قیمت ارز و جلوگیری از رشد نرخ آن هر چند مانع از رشد قیمت کالاها و خدمات در بازار می شود اما نباید نسبت به تبعات آن نیز بی توجه بود، بنابراین اقدامات، تصمیم گیری ها و برنامه ها باید به گونه ای ترسیم و اجرایی شود که نرخ تورم در مسیر نزول قرار گیرد تا با کاهش این شاخص قیمت همه کالاها و ارز نیز جایی برای رشد قیمت بی منطق نداشته باشند.
قیمت ارز متناسب با واقعیات اقتصادی و نوسانات بازر همچون سایر کالاها باید به شکلی خزنده و با آهنگ کندی دچار نوسان شود، اما افزایش نرخ آن باید کمتر از نرخ تورم در نظر گرفته شود
حرکت خزنده نرخ ارز مشکل آفرین نیست
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه میخکوب قیمت ارز به معنای فریز آن نیست، گفت: قیمت ارز متناسب با واقعیات اقتصادی و نوسانات بازر همچون سایر کالاها باید به شکلی خزنده و با آهنگ کندی دچار نوسان شود، اما افزایش نرخ آن باید کمتر از نرخ تورم باشد، به طور مثال چنانچه نرخ تورم ۴۰ درصد رقم خورد قیمت ارز نیز باید بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از نرخ تورم مشخص شده کمتر در نظر گرفته شود.
ندری به ۳ موضوع میخکوب کردن قیمت ارز، فیکس و روند کاهشی آن در مقاطع زمانی متناسب با واقعیت های اقتصادی، نوسان بازار و … اشاره کرد و اظهارداشت: میخکوب قیمت ارز در شرایط خاص و حساسی و در برخی کشورها که دچار مشکل اقتصادی می شوند صورت می گیرد تا مانعی برای جهش قیمت ها در بازار شود، علاوه بر این فیکس کردن قیمت ارز به این معنی است که قیمت در یک محدوده برای مدتی تثبیت شود، نمونه فیکس قیمت ارز، نرخ دلار کنونی ۴۹ هزار تومانی است که مدتهاست در این رنج قیمتی قرار گرفته است. از طرفی کاهش قیمت ارز آن هم در شرایطی که نرخ تورم نزولی و در حد پایین قرار گیرد نیز موضوع دیگری است که از چنین سیاستی پیروی می شود.
کوچ بسمت تورم متوسط شدنی است اما خروج از تورم متوسط در شرایط کنونی اقتصاد بسیار سخت و هزینه بر است، بنابراین برای رسیدن به تورم پایین (تک رقمی) نیازمند کارکردها و اجرای برنامه های کلان عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی است
دستیابی به تورم تک رقمی سخت است
وی با بیان اینکه تورم در ایران با دیگر کشورها بخصوص کشورهای پیشرفته فرق می کند، افزود: کشور ما معمولا با تورم بالا و بعضا متوسط مواجه است، تورم متوسط به این معنا که شاخص تورم بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است، اگر این رقم از ۳۰ درصد عبور کند با تورم بالا مواجه خواهیم شد، در چنین شرایطی می توان با برنامه ریزی و اجرای سیاستها درست نرخ تورم بالا را بتدریج کاهشی کرد آنطور که هم اکنون در ایران برنامه ریزی شده است تا از وضعیت تورم بالا با اجرای سیاست های ضد تورمی خارج و به سمت تورم میانه حرکت شود.
این اقتصاددان افزود: کوچ بسمت تورم متوسط شدنی است اما خروج از تورم متوسط در شرایط کنونی اقتصاد بسیار سخت و هزینه بر است، بنابراین برای رسیدن به تورم پایین (تک رقمی) نیازمند کارکرد و اجرای برنامه های کلان ضد تورمی توسط عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی است.
البته دولت همانطور که گفته شد در تلاش است که از تورم بالا بسمت تورم متوسط ۳۰ تا ۲۵ درصد حرکت کند و در این مسیر اقداماتی نیز شده است، اما در این شرایط فعلا به فکر تورم تک رقمی نیست زیرا باید بستر آن آماده باشد و این موضوع زمانبر است.
بنا به این گزارش، کارشناسان معتقدند؛ دستیابی به نرخ تورم پایین یا متوسط نیازمند برنامه ریزی است و چنانچه نرخ تورم بالا باشد جلوگیری از رشد خزنده ارز نیز خیلی منطقی به نظر نمی رسد چرا که فنر فشرده قیمت آن به یکباره خارج و این احتمال وجود دارد که قیمت ارز جهشی افزایش یابد، بنابراین توجه به نرخ ارز برای کاهش آن در گروه سیاست گذاری های اصولی بخصوص برنامه ریزی های ضد تورمی است تا با کاهش نرخ تورم ارز نیز بدون سرکوب قیمت، خودکار کاهشی شود.
