مهدی زارع زمین شناس و مدرس ارشد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا، با بیان اینکه دریاچه ارومیه در فاصله سال های 75 تا 1393 تقریباً 90 درصد از سطح خود را از دست داد، گفت: عواملی مانند سدسازی بی رویه، انحراف آب دریاچه ارومیه. آب برای مصارف کشاورزی، حفر چاه های غیرمجاز و کاشت محصولات پرآب و تشدید خشکسالی های ناشی از تغییرات اقلیمی از مهم ترین دلایل این امر بوده است. این کاهش
وی افزود: علاوه بر این افزایش دمای هوا و تغییر الگوی بارندگی به طور مستقیم باعث افزایش میزان تبخیر از سطح دریاچه و کاهش ورودی رودخانه‌ها شده است که این وضعیت وضعیت دریاچه را بحرانی‌تر کرده است.
تلاش‌های مرمتی و چالش‌های پیش روی دریاچه ارومیه
با وجود این، زارع خاطرنشان کرد: تاثیر این اقدامات به دلیل تداوم تقاضای آب در کشاورزی و ملاحظات سیاسی محدود شده است. دولت برنامه های متعددی را برای احیای دریاچه از نیمه دوم سال 2013 آغاز کرد. این برنامه ها شامل کاهش مصرف آب در کشاورزی، انتقال آب از مناطق دیگر، و آموزش کشاورزان در مورد شیوه های پایدار بود.
وی ادامه داد: اگرچه به دلیل تغییرات مدیریتی و بارندگی مناسب، افزایش جزئی سطح آب گزارش شده است، اما از شهریور 1402، دریاچه عملاً به حالت خشک بازگشت و حتی در شهریور 1403، با وجود آب بیشتر در فصول گذشته، خشکی بود. شرایط دوباره مشاهده شد.”
چشم انداز آینده دریاچه ارومیه
زارع چند سناریو برای آینده دریاچه ارومیه بین سال های 1404 تا 1414 پیشنهاد کرد: اگر روند سوء مدیریت ادامه یابد و تغییرات اساسی در سیاست های آبیاری ایجاد نشود، احتمال کاهش سطح آب دریاچه وجود دارد.
در صورت اجرای مؤثر برنامه های احیا و شرایط اقلیمی مناسب، قسمت شمالی دریاچه تا سال 1414 قابل احیاء جزئی است.
وی هشدار داد: در هر صورت تغییرات اکولوژیکی مانند افزایش شوری و از بین رفتن زیستگاه های بومی ادامه خواهد داشت.
زارع در پایان ابراز امیدواری کرد و اظهار داشت: با اصلاح سیاست ها و اجرای طرح های احیای دقیق تر می توان بخشی از اکوسیستم دریاچه را در دهه آینده حفظ کرد. وی تاکید کرد: دریاچه ارومیه احتمالاً به عنوان یک دریاچه فصلی به حیات خود ادامه خواهد داد، اما بازگشت به شکوه گذشته تنها با تغییرات اساسی در مدیریت منابع و کاهش اثرات تغییرات اقلیمی امکان پذیر خواهد بود.
