سعید حسینی کارگردان فیلم سینمایی «سرآغاز» که این روزها در سینماهای «هنروترباره» اکران می شود در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: عموماً اکثر مردم پدیده ای به نام دژاوو یا آشنایی را تجربه کرده اند. این مفهوم در علم روانشناسی وجود دارد و در این صورت فرد احساس می کند که قبلا صحنه یا موقعیتی را دیده است. اولین باری که این اتفاق برای من افتاد، طبیعتاً مثل بقیه افراد شوکه شدم، اما وقتی چندین بار این اتفاق افتاد، فکر کردم دلیلش چیست؟
وی ادامه داد: اولین باری که به طور جدی به دژاوو فکر کردم و آن را بررسی کردم، متوجه شدم که شاید اتفاقی در بعد و زمانی دیگر افتاده است و من این وضعیت را در بدن دیگری و در بعد زمانی دیگر تجربه کردم. من این صحنه را دیده ام.
این کارگردان در پاسخ به این سوال که برای نگارش فیلمنامه از چند منبع علمی و چه میزان تخیل استفاده کرده است، توضیح داد: نوشتن فیلمنامه «آغاز» حدود 3 سال طول کشید زیرا دوست نداشتیم یک قطعه را بگوییم. داستان در این فیلم بنابراین ما زمان زیادی را صرف تحقیق در مورد این کار کردیم. ما ادعا نمی کنیم که تمام داستان و سکانس های این فیلم علمی است و طبیعتاً بخشی از این فیلم بر اساس حقایق علمی و بخشی بر اساس مشاهدات و تخیل من به عنوان نویسنده است.
حسینی درباره داستان این فیلم گفت: فیلم «آغاز» درباره پیچیدگی های ذهن انسان است. همه ما در طول زندگی خود یک سری درگیری های ذهنی داشته و داریم. برخی افراد به دلیل تجربیات ناگوار در زندگی دچار آسیب می شوند. این حادثه باعث می شود بخشی از ضمیر ناخودآگاه ما آن حادثه تلخ را مرور کند. فروید مفهومی به نام “تکرار و الگوی ضربه” دارد که می گوید همه افراد ناخودآگاه تجربیات دردناک و آسیب های گذشته را در موقعیت های مختلف تکرار می کنند. این به این دلیل است که آنها یک مکانیسم دفاعی برای مقابله با آن درد ایجاد می کنند. در «آغاز» نیز از همین مفهوم استفاده کرده ایم و شخصیت اصلی فیلم با اتفاق سختی روبرو می شود و به دلیل فشار روانی زیادی که متحمل می شود، ذهنش به چند قسمت تقسیم می شود.
وی ادامه داد: برای روایت چندپارگی ذهن این شخصیت، دنیاهای مختلفی خلق کردیم. در هر دنیا، این شخصیت زندگی، خانواده، شغل و آرایش متفاوتی دارد. اما این زندگی ها نقاط مشترکی دارند که در تاریخ نقل شده است. در این اثر بدون ایجاد مزاحمت برای مخاطب، از داستان ها و قسمت های مختلف به داستان ها و قسمت های مختلف می پردازیم. در واقع در فیلم سراگز 4 داستان را به موازات هم روایت می کنیم و از آنها نتیجه می گیریم.
این کارگردان با تاکید بر اینکه «آغاز» مضمونی علمی دارد، گفت: برای نگارش این فیلم ابتدا مطالعاتی در زمینه فیزیک کوانتوم و اصل عدم قطعیت هایزنبرگ فیزیکدان آلمانی داشتیم. یعنی در واقع با یک رویه علمی شروع به کار کردیم. ما حتی خط اول فیلم استیون هاوکینگ را قرار دادیم که می گوید: “گذشته به اندازه آینده بی حد و حصر است و فقط به عنوان طیفی از احتمالات وجود دارد.” البته من به عنوان کارگردان دوست دارم یک فیلم داستانی بسازم و داستان خودم و نظرم را بر اساس علم ارائه کنم. بنابراین حداقل 30 درصد از این فیلمنامه مبتنی بر موضوعات علمی است. به عنوان مثال، در این فیلم در مورد سندرم تجزیه و سندرم کاپگراس صحبت می کنیم.
وی با بیان اینکه «سرغاز» یک فیلم علمی تخیلی نیست، درباره فیلم های هالیوودی زیر در ساخت این اثر توضیح داد: «سرغاز» در ژانر معمایی روانی ساخته شده است. ما به ناچار مستعمره سینمای غرب و اروپا هستیم و از سینمای غرب وام می گیریم. البته هرکسی که بخواهد فیلمی در سطح جهانی بسازد باید به استانداردهای سینمای غرب نزدیک شود. مثلاً آقای آرنوفسکی اگرچه در فیلم هایش داستان دراماتیزه شده خوب و جذابی را بیان می کند، اما رگه های علمی و فلسفی هم دارد. کریستوفر نولان همچنین فیلم هایی مانند «چادر»، «اپنهایمر» و «بین ستاره ای» می سازد که برخی از آنها بر اساس علم و مشاهدات علمی ساخته شده اند.
این فیلمساز درباره علت عدم وجود ژانرهای مختلف در سینمای ایران گفت: متاسفانه همکاران ما در سینما سلیقه عامه مردم را به سمتی برده اند که فقط به فیلم های سرگرم کننده می پردازند و به وجدان کاری ندارند. فیلمسازان به جای خلق یک داستان خوب و یک فیلمنامه خوب، فیلمنامه ای سطحی و پرفروش را در مدت کوتاهی می نویسند و تولید می کنند. در سینمای استاندارد جهان در کنار انواع فیلم ها کمدی هم داریم، اما خود کمدی هم مخاطب را آگاه می کند.
حسینی در پایان درباره فیلمنامه جدیدش گفت: روی فیلمنامه خیلی حساس هستم. من نزدیک به 2 سال است که فیلمنامه جدیدم را می نویسم و این کار دنیایی کاملا متفاوت با «آغاز» دارد. من در این فیلم مرز بین دنیا و واقعیت را نشان می دهم و در طول داستان گاهی مخاطب مرز رویا و واقعیت را گم می کند، یعنی نمی فهمد داستان کجا واقعی است و داستان کجاست. رویا
سجاد محبی، سمانه پرتوی، مهشید شریفی، مریم کیانی زاده، علی ضمیری، علی فراستی، دلارام امینی مقدم، علیرضا اکبری، حسین مقدم، فائزه علی آبادی، علی موسوی، اریسا بیگی، مهدی تیرگراز بازیگران فیلم سینمایی «س» هستند.
از دیگر عوامل این فیلم می توان به تهیه کننده: شهاب کاظمی، مدیر فیلمبرداری: محمد ثریا، مدیر صدابرداری: حسن بلالی، موسیقی و آهنگسازی: رستار اوجی، مدیر روابط عمومی: اسما حسنی، مدیر تولید: رضا خوشنود، ویژه افکت ها و آهنگسازی: استودیو جلوه، طراح صحنه و لباس: محبوبه سلطانی، طراح گریم: امیرحسین غفاری، کارگردان: سعید ولی زاده، منشی صحنه: ملیحه کوروش زاده، مدیر برنامه ریزی: مرتضی کوه مسکن، دستیار و طراح: علیرضا سنایی و تدوین: حمید ملحی
