به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، فیلمی که مشاهده می کنید از دل جنگل هاست. هیرکانی jw.org عکس این روزهای هیرکانی در منطقه رحیم آباد در منطقه رودسر استان گیلان که توسط رضا حیدری منتشر شده است. این صدای دلخراش و حزن انگیز بهانه ای شد برای مقابله با فاجعه ای که در هیرکانی و جنگل های کشور رخ می دهد.
بیش از دو میلیون هکتار از جنگل های هیرکانی در چهار دهه گذشته تخریب شده و سالانه حدود 40 هزار هکتار از این جنگل ها از بین می رود. این آمار حکایت از وضعیت بحرانی دارد اما آنچه بیش از همه نگران کننده است این است که برخی منابع تخریب جنگل ها را حتی بیش از این میزان تخمین زده اند. بر اساس گزارش های رسمی به ویژه در سال های اخیر روند تخریب جنگل ها افزایش یافته و عواملی مانند قطع غیرقانونی درختان، تغییرات اقلیمی و گسترش ساخت و سازها به شدت این وضعیت را تشدید کرده است.
آمارها نشان می دهد که در برخی سال ها نزدیک به 50 هزار متر مکعب چوب غیرمجاز از آن خارج می شود جنگل ها همانطور که تدوین شد، ابعاد جدی بحران را نشان می دهد. این تخریب تنها به کاهش سطح جنگل ها محدود نمی شود. بلکه بر تنوع زیستی و وضعیت زیست محیطی منطقه تأثیر جدی گذاشته است. از آنجایی که جنگل های هیرکانی زیستگاه گونه های کمیاب گیاهی و جانوری است، تخریب این جنگل ها می تواند منجر به انقراض این گونه ها شود.
از دلایل اصلی این تخریب می توان به قطع غیرمجاز درختان و تغییر کاربری به زمین کشاورزی اشاره کرد. در این میان، قطع درختان صنایع مختلف به ویژه چوب و کاغذ تنها بخشی از این مشکل است. علاوه بر این، کشاورزی ناپایدار و تغییر کاربری زمین های جنگلی برای محصولاتی مانند برنج و چای منجر به مشکلات جدی تری شده است. به عنوان مثال، تبدیل 25 هزار هکتار جنگل به زمین کشاورزی گواه آن است که بدون اصلاح روش های کشاورزی و مدیریت اراضی، این روند ادامه خواهد داشت.
جنگل زدایی نه تنها به کاهش تنوع زیستی منجر می شود، بلکه باعث فرسایش خاک و سیل های ویرانگر می شود. این مشکلات به ویژه در شهرهای شمالی مانند بابل و عامل که اخیرا شاهد چنین خسارات سنگینی بوده اند، شرایط را بحرانی تر کرده است.
یکی دیگر از پیامدهای مهم جنگل زدایی تأثیر آن بر تغییرات آب و هوایی است. این تغییرات می تواند منجر به افزایش دما و تغییر الگوی بارش و در نهایت به خطر افتادن معیشت مردم به ویژه در مناطق کشاورزی و کم بارش شود. این پدیده ها نه تنها به مشکلات زیست محیطی دامن می زند، بلکه به بحران های اجتماعی و اقتصادی نیز دامن می زند.
وظایف سازمان جنگلها و منابع طبیعی ایران
سازمان جنگل ها و منابع طبیعی ایران مسئولیت حفاظت از جنگل های هیرکانی را بر عهده دارد و باید برای مقابله با این بحران اقدامات جدی انجام دهد.
افزایش نظارت قانونی و میدانی با استفاده از فناوری های نوین مانند ماهواره و دوربین ضروری است. همکاری بیشتر با جوامع محلی برای آموزش و مشارکت آنها در این موضوع نیز غیرقابل انکار است.
اولویت با اجرای قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از قطع غیرمجاز درختان و جلوگیری از تبدیل جنگل ها به زمین های کشاورزی است. علاوه بر این، ایجاد انگیزه های اقتصادی برای کشاورزان برای تشویق به استفاده از روش های کشاورزی پایدار و جلوگیری از گسترش زمین های کشاورزی در دل جنگل ها بسیار ضروری است.
برنامه های اجرایی باید شامل ایجاد ایستگاه های آتش نشانی ویژه در مناطق جنگلی و تقویت منابع حفاظتی در مناطق کوهستانی باشد که در معرض آتش سوزی های گسترده هستند.
در نهایت، آموزش جوامع محلی در مورد اهمیت حفاظت از جنگل ها و استفاده از شیوه های کشاورزی پایدار باید از اولویت های سازمان باشد. این برنامه ها می تواند تاثیر زیادی در کاهش تخریب جنگل ها و حفظ منابع طبیعی داشته باشد.
تخریب جنگل های هیرکانی یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی ایران است که به دلیل پیامدهای گسترده آن نیازمند برنامه ریزی جامع و فوری است. با تقویت نظارت، اجرای قوانین سختگیرانه و استفاده از فناوری های نوین در حفاظت از این جنگل ها می توان از بحران های زیست محیطی و اقتصادی جلوگیری کرد. همکاری جدی همه نهادها به ویژه سازمان جنگل ها و منابع طبیعی برای نجات این جنگل های ارزشمند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در صورت ادامه این تخریب ها، نسل های آینده با مشکلات بی سابقه ای در تامین منابع طبیعی و حفظ تنوع زیستی مواجه خواهند شد.
