بازار؛ گروه استان‌ها: گردشگری به واسطه اثرگذاری که بر سایر بخش‌های اقتصادی مرتبط با زنجیره عرضه خدمات صنعت گردشگری دارد قابلیت نشر و توسعه اقتصادی و اشتغالزایی بالایی دارد به گونه ای که در بخش‌های مختلف اقتصادی مانند اقامت، حمل‌ونقل، صنعت غذا، صنایع‌دستی و همچنین اقشار مختلف جامعه اعم از جوامع شهری و روستایی و عشایری از توسعه آن بهره‌مند می‌شوند.
خراسان رضوی به واسطه بهره مندی از بارگاه ملکوتی ثامن الحجج(ع) از جمله استان هایی است که متقاضیان بسیاری از سراسر جهان دارد که حضور این زائران به طور مستقیم بر روی اقتصاد آن به ویژه مشهد مقدس تاثیر مستقیم دارد.
به گزارش خبرنگار بازار؛ اگر چه مسئولان خراسان رضوی آمار پذیرش ۴۰ میلیون مسافر را تا سال ۱۴۰۴ را نوید می دهند اما به دلیل برخی کاستی ها در عمل خدمت رسانی به این تعداد زائر برای زیارت آسان کمی سخت جلوه می کند.
ترافیک زائر
وقتی از زبان معاون اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی می شنویم که فقط در نیمه دوم شهریور ماه افزون بر ۷ میلیون زائر و مسافر به خاک خراسان قدم گذاشته و به زیارت امام مهربانی ها آمده اند بر اهمیت برخی خدمات مانند حمل و نقل و هم چنین اسکان زائران باید بیشتر تکیه کنیم.
حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد با بیان اینکه امسال در مقایسه با سال گذشته زائران بیشتری و با رشد ۱۶ درصدی شاهد بودیم بیان می کند: اهمیت خدمت رسانی به این زائران موجب شده تا ستاد خدمات سفر این استان در تمامی طول سال و به طور شبانه روزی برای تسهیل سفر زائران آماده خدمت رسانی باشد.
وی با اشاره به اینکه تعداد ۷ میلیون و ۶۳۳ هزار و ۱۴۶ زائر و مسافر در نیمه دوم شهریور و همزمان با دهه پایانی ماه صفر و پایان تابستان وارد مشهدالرضا شدند بیان می کند: در این مدت ظرفیت اقامتی در استان حدود ۸۰۰ هزار نفرشب و در مشهد ۷۰۰ هزار نفرشب بوده است.
معاون اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی اذعان می کند: ورود این زائران به شکل پیاده و نیز از طریق هوایی، ریلی، ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای و وسایل نقلیه شخصی به استان و مشهد صورت گرفته است و البته مسیر جاده ای بسیار پررنگ تر از سایر مسیر های ارتباطی بوده استو
ضعف زیر ساخت ها
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان اینکه سیل زائران و دوستداران سفر به مشهد با امکاناتی مانند ناوگان حمل و نقل عمومی تناسبی ندارد اظهار می کند: یکی از چالش‌های موجود در گردشگری خراسان رضوی همین مسیرهای ارتباطی و منتهی به استان است که در حد و اندازه گردشگری خراسان رضوی نیست.
یوسف بیدخوری به بازار می گوید: البته تمامی زیرساخت‌های ناوگان حمل‌ونقل عمومی استان در حال حاضر نیز دچار ضعف است که جزو مهمترین چالش‌های گردشگری خراسان رضوی محسوب می‌شود.
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی اذعان می کند: هزینه‌های بالا و ایجاد تورم، گردشگری و سفر را از سبد خانوار حذف کرده است که باید در این زمینه اقدامات و برنامه‌های جذاب و به‌صرفه برای مسافران و گردشگران تهیه و ایجاد کنیم.
ضرورت نگاه ملی به اعتبارات مشهد
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز معتقد است دولت و مجلس بایستی با اختصاص بودجه ویژه‌ای جهت تقویت زیرساخت‌های عمرانی مشهد، مقدمات سفری امن را برای تمامی زائران فراهم کنند.
محمدحسین روشنک به ما می گوید: مشهد یک شهر در مختصات عادی نیست؛ بلکه به واسطه تشرف ۳۰ میلیونی زائران در سال، یک شهر ملی و بین‌المللی برای همه است.
وی با تکیه بر این موضوع ابراز می کند: در همین راستا ضرورت دارد نگاهی ملی در جهت تقویت زیرساخت‌های عمرانی و خدماتی این شهر به ویژه در مورد راه‌های مواصلاتی و بافت پیرامون حرم رضوی اعمال شود.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی: متاسفانه از ۲۰ هزار کیلومتر آزادراه و بزرگراه ساخته شده در کشور، سهم استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر است که این امر، حاکی از بی‌توجهی جدی مسئولان کشوری به کلان شهر مشهد و ۳۰ میلیون زائر امام رضا (ع) است
وی ایجاد مقدمات سفری امن و آسان را به مشهد مقدس آن هم برای تمامی هم وطنان و گردشگران خارجی را در زمره وظایف دولت و مجلس می داند و می گوید: در این راستا می بایست خارج از تشریفات بودجه‌های لازم برای تحقق این هدف اختصاص یابد.
روشنک به لزوم مطالبه‌گری رسانه‌های استانی نیز در خصوص رفع کمبودها و اجرای وعده‌ها و تعهدات مسئولان به خصوص رئیس جمهور برای تسریع در ساخت آزادراه حرم تا حرم و برقی‌سازی مسیر ریلی تهران- مشهد اشاره ای می کند و می افزاید: متاسفانه از ۲۰ هزار کیلومتر آزادراه و بزرگراه ساخته شده در کشور، سهم استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، فقط حدود ۳۵ کیلومتر است که این امر، حاکی از بی‌توجهی جدی مسئولان کشوری به کلان شهر مشهد و ۳۰ میلیون زائر امام رضا (ع) است.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی می افزاید: اگر به راه‌های مواصلاتی مشهد از طرف نیشابور، قوچان، تربت حیدریه و تربت جام و… بنگریم، به خوبی متوجه خواهیم شد که سالانه صدها زائر و گردشگر در این جاده‌ها دچار خسارت‌های جانی و مالی می‌شوند چراکه مصوبات توسعه‌ای تنها روی کاغذ مانده و اجرایی نشده است.
امکانات نامتناسب
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی چالش حمل را نقل را هم چنان به عنوان اصلی ترین مانع در رونق گردشگری می داند و با بازار می گوید: کاهش تعداد پرواز ها و کمبود بلیت برای سفر به مشهد به اقتصاد مشهد لطمه می زند لذا نمی توان از این مقوله چشم پوشی کرد و کمبود پرواز را به ویژه در مناسبت های خاص نادیده گرفت.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی: سرمایه‌گذاری‌های متعددی در دهه‌های اخیر در حوزه زیرساخت‌های اقامتی، تفریحی و رفاهی مشهد و استان انجام گرفته اما ظرفیت‌های موجود در بحث حمل و نقل نتوانسته در سال‌های اخیر پا به پای نیاز این حوزه و پتانسیل‌های موجود در بخش گردشگری استان ارتقا پیدا کند و عمده مشکلات امروز ما نیز متوجه همین حوزه است
محمد رضا توکلی زاده با بیان اینکه سرمایه گذاری های بسیاری برای ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی و به ویژه هتل در مشهد مقدس انجام پذیرفته است و جایگاه بسیار قابل قبولی در این راستا وجود دارد افزود: با هدف رونق گردشگری و کمک به اقتصاد این شهر ضروری است تا تمامی ملزومات گردشگری اعم از اماکن اقامتی و زیر ساخت هایی مانند حمل و نقل متناسب با نیاز ها رشد و توسعه پیدا کند.
وی نوسازی ناوگان حمل و نقل را یکی دیگر از نیاز های حوزه گردشگری عنوان کرده و می گوید: سرمایه‌گذاری‌های متعددی در دهه‌های اخیر در حوزه زیرساخت‌های اقامتی، تفریحی و رفاهی مشهد و استان انجام گرفته اما ظرفیت‌های موجود در بحث حمل و نقل نتوانسته در سال‌های اخیر پا به پای نیاز این حوزه و پتانسیل‌های موجود در بخش گردشگری استان ارتقا پیدا کند و عمده مشکلات امروز ما نیز متوجه همین حوزه است.
وی تاکید کرد: با توجه به آمارهایی که از استقبال گردشگران داخلی و خارجی استان و زائران مشهدالرضا عنوان می‌شود، نمی‌توان نسبت به این موضوع منفعل عمل نکرد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به سایر مشکلات در حوزه گردشگری اذعان کرد: قیمت گذاری دستوری در حوزه ارایه خدمات یکی دیگر از موانع بخش خصوصی است که به نوبه خود مانع سرمایه گذاری بیشتر می شود.
وی با اشاره به این موضوع که به موازات رشد هزینه‌ها، بهای خدمات حمل مسافر در بعضی بخش‌ها افزایش نیافته و شرکت‌هایی که در این حوزه فعال بوده‌اند، نتوانسته‌اند برای توسعه یا نوسازی، تامین مالی انجام دهند. اذعان می کند: راهکار موجود نیز یا برداشتن محدودیت قیمت‌گذاری و تابعیت آن از سطح تقاضای بازار است و یا اعمال حمایت‌های جدی‌تر دولت از فعالان این حوزه برای جبران هزینه‌های مازاد و اثرات تورمی. است.
توکلی زاده ابراز می کند: طبیعتا نوسازی ناوگان هواپیمایی نیز یک ضرورت جدی به شمار می‌آید که نهادهای ملی باید برای آن رایزنی‌های لازم را به عمل آورند چون بحث امنیت هموطنان مطرح است و نمی‌توان بر این مسائل چشم پوشید.
وی می گوید: مطالبه اصلی ما از دولت این است که به رونق گردشگری از طریق توسعه روابط بین‌المللی، تسهیل ورود زائران و مسافران و نیز توسعه زیرساخت‌های موردنیاز در این بخش کمک کند.
وی با اشاره به اهمیت تأمین ناوگان هوایی، ریلی و جاده‌ای در رونق صنعت گردشگری اظهار می کند: در صورت فراهم بودن شرایط لازم برای ورود مسافران و وجود زیرساخت‌های مناسب، بسیاری از مشکلات صنعت گردشگری در پی رونق حاصل از آن حل خواهد شد.
صنعت ارز آور
به گزارش خبرنگار بازار؛ نتایج مطالعات نشان داده که جاذبه‌های صنعت گردشگری در ایران از پتانسیل بالایی در جذب گردشگران در سطح بین‌الملل برخوردار است، اگر چه مسیر طولانی در دستیابی به این مهم، باید طی شود.
بررسی‌های میدانی در خصوص گردشگران بین‌المللی نشان می دهد که به ازای جذب هر گردشگر خارجی به طور متوسط حدود ۱۰۰۰ دلار ارز به صورت مستقیم وارد کشور می‌شود که این رقم معادل صادرات حدود ۱۳ بشکه نفت خام در شرایط فعلی است به عبارت دیگر با جذب حدود ۱۰ میلیون گردشگر بین‌المللی رقمی حدود ۱۳۰ میلیون بشکه نفت خام ارزآوری خواهد شد.
لازم به ذکر است که برخی از گونه‌های گردشگری همچون گردشگری سلامت از پتانسیل چند برابری در خلق ارزش افزوده و ارزآوری برخوردارند لذا توسعه صنعت گردشگری علاوه بر ارزآوری قابل توجه آن از پتانسیل بالای توسعه متوازن بخش‌های اقتصادی و نواحی جغرافیایی برخوردار است.
این بخش مهم اقتصادی با اثرگذاری بر سایر بخش‌های اقتصادی که مرتبط با زنجیره عرضه خدمات صنعت گردشگری است قابلیت نشر و توسعه اقتصادی و اشتغالزایی بالایی دارد به گونه ای که در بخش‌های مختلف اقتصادی مانند اقامت، حمل‌ونقل، صنعت غذا، صنایع‌دستی و همچنین اقشار مختلف جامعه اعم از جوامع شهری و روستایی و عشایری از توسعه آن بهره‌مند می‌شوند.
چنین مشخصه‌ها و ویژگی‌هایی باعث شده که بسیاری از کشورها در برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی سالانه، برنامه‌های میان مدت و برنامه‌های آمایش بلندمدت خود، راهبرد اساسی توسعه صنعت گردشگری را مورد توجه جدی قرار داده و برنامه‌های توسعه آینده را با مشارکت بالای صنعت گردشگری در اقتصاد، بازبینی و بازنویسی کنند. امری که همچنان اقتصاد کشور از آن رنج می‌برد و تاکنون این صنعت نتوانسته از جایگاه قابل توجهی در نظام برنامه‌ریزی کشور برخوردار شود.
