عارف اصفهانی; بازار: اگرچه اصفهان یک شهر خلاق صنایع دستی محسوب می شود، اما وضعیت تولیدکنندگان صنایع دستی چندان مشخص نیست. مدتهاست از کشوری که تزئیناتش به چین و ماچین فرستاده شده و معروف بوده و صنعتگران این شهر در تنگنا هستند، چیزی باقی نمانده است.
با نگاهی اجمالی به بازارهای سنتی ایران مانند بازار اصفهان می توان به اهمیت حفظ ارزش های صنایع دستی در ایران پی برد. امروزه این بازارها مملو از صنایع دستی غیربومی اما مشابه است. محصولاتی که به نام صنایع دستی ایرانی در خارج از کشور به ویژه چین تولید می شود و پس از ورود به ایران، نه تنها ضربه مهلکی به صنایع تولیدی داخل کشور وارد می کند، بلکه با اشباع کردن فروش، تجارت هنرمندان ایرانی را با مشکل مواجه می کند. بازارها خواهد بود
بدترین آنها فروشندگان و تاجرانی هستند که ترجیح می دهند با این کار به هر قیمتی امرار معاش کنند و محصولات وارداتی با برندهای ملی را به مشتریان و گردشگران داخلی و خارجی بفروشند. در سال های اخیر محصولات چینی در کنار صنایع دستی محلی قرار گرفته است که تولید آن حاصل تلاش چند ماهه استادکاران است و بازار صنایع دستی اصفهان را به عنوان مهد صنایع دستی تحت الشعاع قرار داده است.
ورود این محصولات به بازارهای صنایع دستی اصفهان به حدی بوده است که باعث ورشکستگی تعداد زیادی از هنرمندان این صنعت شده و دل هنردوستان ایرانی را جریحه دار کرده است.
صنایع بومی اصفهان در دست نسخه نویسان
یکی از فعالان و بازاریان میدان امام (ره) در این خصوص به خبرنگار ما گفت: متاسفانه سال هاست که قاچاقچیان به راحتی صنایع دستی چینی را وارد کشور کرده و با قیمت مناسب به دست فروشان می فروشند.
هنرمند میناکاری: در سالهای اخیر گردشگران داخلی و خارجی مشتریان مکرر صنایع دستی اصفهان بودند، اما اکنون این گردشگران بهجای صنایع دستی محلی، صنایع دستی چینی را انتخاب میکنند که با توجه به زحمتی که برای تولید آنها انجام میشود، گران است.
اکبر صادقیان هنرمند میناکاری است و می افزاید: در سال های اخیر گردشگران داخلی و خارجی مشتریان مکرر صنایع دستی اصفهان بودند، اما اکنون این گردشگران در مقایسه با صنایع دستی محلی که به دلیل گرانی صنایع دستی در تولید آن نقش دارد، گران هستند. آنها صنایع دستی چینی را انتخاب می کنند.
این صنعتگر یادآور می شود: گردشگرانی که سوغاتی می خرند عمدتاً محصولات چینی را خریداری می کنند که ارزان است.
سایر صنعتگران نیز همین نظر را دارند، به گفته آنها اکثر محصولات چینی که معمولا کپی شده و بی کیفیت هستند به دلیل قیمت پایین انتخاب اول گردشگران هستند و همین عامل باعث انگیزه بسیاری از صنعتگران می شود و بسیاری از آنها نیز آتاتی هستند، این کار را به او بدهید.
در حال حاضر بیش از 30 هزار نفر در استان اصفهان در زمینه تولید صنایع دستی به عنوان صنعت سبز فعالیت می کنند. صنعتی که با سرمایه اندک و بدون هیچ گونه آلودگی محیط زیست محصولی با ارزش افزوده بالا تولید می کند، اما در حال حاضر هزاران شغل به دلیل نبود قوانین مشخص در زمینه واردات صنایع دستی در خطر است.
صنعتگران گرفتار قوانین دست و پا گیر هستند
در همین راستا، رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان در گفتگو با خبرنگار بازار و در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه صنایع دستی از ارزش افزوده بالایی برخوردار است. صنعتگران در این زمینه با چه مشکلاتی مواجه هستند؟وی توضیح می دهد: در این زمینه با دو مشکل اساسی مواجه هستیم که برخی از این مشکلات به دلیل کمبود زیرساخت ها و برخی دیگر به دلیل عدم حمایت دولت است.
مجاد الدین تاج افزود: هزینه های بالای مواد اولیه، بیمه و مالیات و مشکلاتی از این دست انگیزه ای برای تولیدکنندگان باقی نگذاشته است و از سوی دیگر قوانین دست و پا گیر گمرکی بر صادرات از این حوزه تاثیر منفی می گذارد که بسیاری از تولیدکنندگان با آن مواجه هستند. مشکلات جدی
وی با تاکید بر اینکه صنایع دستی و فروش آن ارزآوری زیادی داشته و درآمد آنها با نفت برابر است، گفت: برای صادرات صنایع دستی قوانین سختگیرانه ای وجود دارد.
تاج ادامه داد: اصفهان در فروش صنایع دستی مشکل دارد و اگر این مشکل فروش حل نشود بسیاری از صنایع دستی آن منسوخ می شود، زیرا متاسفانه برخی از کشورها صنایع دستی ما را می دزدند و کشورهای همسایه آن را نمی فروشند. آنها به نام شما در جهان ثبت شده اند.
عضو اتحادیه صنعتگران اصفهان: صنعتگران در ایران به دلیل علاقه بی حد و حصر به این هنرها در برابر مشکلات اقتصادی مقاومت کردند و در بسیاری از موارد با حداقل ها زندگی کردند، اما هنر صنعتگری را با جان و دل حفظ کردند.
در همین راستا یکی از اعضای اتحادیه صنایع دستی اصفهان و یکی از پیشکسوتان این صنعت در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه در حال حاضر تولید و توزیع صنایع دستی در استان خوب است، اما توزیع صنایع دستی به تعداد آن بستگی دارد. از گردشگران داخلی و خارجی، تصریح می کند: صنعتگران ایرانی به دلیل علاقه بی حد و حصر به این هنرها در برابر مشکلات اقتصادی مقاومت کردند و در بسیاری از موارد با حداقل ها زندگی کردند اما هنر صنعتگری را با جان و دل حفظ کردند.
سید عباس شیردل می افزاید: دولت ها با وجود شعارهای مختلف در خصوص حمایت از صنایع پاک در دهه های اخیر اقدام خاصی برای حمایت از صنعتگران و تولیدکنندگان صنایع دستی انجام نداده اند و از سوی دیگر انواع کمک های مالی را نیز انجام داده اند. و تسهیلات قانونی برای توسعه صنایع آلاینده در شهرها فراهم شده است.
شیردل با بیان اینکه صنعتگران خواهان حمایت قانونی از دولت و مجلس هستند نه حمایت مالی، می گوید: در واقع مجلس و دولت با اصلاح قوانین مربوط به صادرات و واردات صنایع دستی می توانند بخش زیادی از مشکلات تولیدکنندگان را حل کنند.
این پیشکسوت صنایع دستی اصفهان تاکید می کند: در حال حاضر نشانه های کمی از انتقال تجربه هنری در تولید صنایع دستی به نسل آینده دیده می شود و حذف این چرخه به درد هیچکس نمی خورد. در عین حال بسیاری از صنعتگران می گویند که در ایجاد این شرایط هیچ نقشی نداشته اند یا حتی کمترین نقشی داشته اند، اما این دولت است که با فراهم نکردن شرایط فروش و عرضه صنایع دستی در بازارهای جهانی، صنعتگران را مجبور به تولید آثار می کند. ارزش هنری کمتری دارد.
باید به سمت برندسازی برویم
در همین راستا رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی مجلس بخش خصوصی اصفهان نیز در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه اقتصاد صرفاً مبتنی بر نفت هرگز نمیتواند کشور را از بحران نجات دهد، اظهار داشت: بهترین جایگزین برای آن صنعت گردشگری است. صنایع دستی به قدری سودآور است و اشتغال زایی می کند که همواره از جایگاه خوبی در بین سایر صنایع کشور برخوردار بوده است. صنعتی که می تواند هنر اصفهان را به خوبی به دنیا عرضه کند و از طرفی پول در بیاورد.
مژگان ایزدی در پاسخ به این سوال که چگونه می توان این بخش از صنعت اصفهان را بارور کرد و در ایجاد اشتغال موفق شد، اظهار کرد: اقتصاد تک محصولی نفت هرگز نمی تواند کشور را از بحران نجات دهد زیرا روزی این طلای سیاه خواهد شد. پایان و بهترین جایگزینی که همیشه سرمایه پاک محسوب می شود، گردشگری است.
وی می افزاید: در حال حاضر گردشگری در بسیاری از کشورها منبع سودآوری محسوب می شود و از این رو باید به این امر اهمیت بیشتری داد و در این مسیر باید به سمت برندسازی حرکت کرد چرا که به این ترتیب صنعت اصفهان از رکود نجات می یابد.
رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی مجلس بخش خصوصی ادامه می دهد: به نظر من جاذبه های گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان شاید مهمترین عامل پیشرفت اصفهان باشد.
وی گفت: در حال حاضر با وجود اینکه اصفهان با بسیاری از شهرهای دیگر خواهرخوانده است اما زیرساخت هایی که باید برای جذب گردشگر مهیا شود هنوز فراهم نیست.
در حال حاضر 196 نوع صنایع دستی در استان اصفهان شناسایی شده است اما با همه اینها نتوانسته ایم آنطور که باید از توانمندی های فرهنگی اصفهان بهره مند شویم. بدون شک رشد صادرات صنایع دستی باعث ایجاد ثروت برای شهرستان خواهد شد که به پویایی اقتصاد شهر کمک زیادی خواهد کرد. از این حیث استفاده از توانمندی های شبکه شهرهای خلاق یونسکو فرصتی است که باید برای آن برنامه ریزی شود زیرا به گفته کارشناسان گردشگری اصفهان نیازمند بازاریابی مناسب و استفاده از روش ها و ایده های نوین تبلیغاتی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است. .